Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

[Costas Coyias]

Η Κατερίνα είναι πολύ καλή μαθήτρια στο σχολείο. Κάθε φορά που η δασκάλα τους μαθαίνει κάτι νέο στην τάξη, αυτή προσπαθεί να το εφαρμόσει και στο σπίτι. Που λέτε, αν και τα παιδιά μαθαίνουν στο σχολείο Αριθμητική στο δεκαδικό σύστημα, αυτό δηλαδή που θα χρησιμοποιούν σε όλη τους τη ζωή, τις προάλλες η δασκάλα τους έκανε μια νύξη και για το δυαδικό. Έτσι, η Κατερίνα το είπε στη μαμά της, κι αυτή της αγόρασε ένα ράφι, όπου επάνω του η Κατερίνα τοποθετεί οκτώ βαζάκια για να αναπαραστήσει οκταψήφιους δυαδικούς αριθμούς.


Μάλιστα, έτσι έξυπνη που είναι, επινόησε έναν δικό της τρόπο, ας πούμε έναν κώδικα, με βάση τον οποίο καθένα από τα βαζάκια θα αναπαριστά το μηδέν και το ένα. Έκλεισε, λοιπόν, κάθε βαζάκι με ένα καπάκι αδιαφανές, ενώ ζήτησε από τον μπαμπά της να της ανοίξει μια τρυπούλα στο ράφι, κάτω από κάθε βαζάκι, και σε κάθε τρυπούλα να βάλει από ένα λαμπάκι. Όταν η Κατερίνα θα εξασκείται με τους δυαδικούς αριθμούς, όλα τα λαμπάκια θα είναι αναμμένα, αλλά θα φωτίζονται μόνον αυτά που είναι σε κανονική θέση, όρθια, και θα αναπαριστούν τον αριθμό 1. Όσα βαζάκια είναι αναποδογυρισμένα, θα πατούν στο ράφι με το καπάκι τους, και καθώς αυτό είναι αδιαφανές, αυτά θα είναι σκοτεινά, αναπαριστώντας τον αριθμό 0. Έξυπνο ε;


Όμως, το πράγμα προχώρησε κι άλλο ένα βήμα πιο πέρα. Στην πρόσοψη του ραφιού η μαμά της κόλλησε ένα χαρτάκι, και επάνω έγραψε τη φράση «Δεν μπορείς να πειράξεις το ράφι», και έτσι, όσο είναι γραμμένη αυτή η φράση, η Κατερίνα δεν πειράζει τα βαζάκια. Κάποιες φορές, όμως, η μαμά της Κατερίνας θέλει να την εξασκεί. Τότε και που λέτε, σβήνει με μια γομολάστιχα τη λέξη «Δεν», οπότε η φράση που απομένει, επιτρέπει στην Κατερίνα να αλλάζει θέση στα βαζάκια, ώστε να σχηματίζει δυαδικά τον αριθμό που της λέει η μαμά της. Μόλις η μαμά της θέλει να παραμείνουν τα βαζάκια στη θέση τους, ξανασυμπληρώνει τη φράση με τη λέξη «Δεν», και το ραφάκι παραμένει με τα βαζάκια του στη θέση τους, χωρίς να τα πειράζει κανένας.


Να το ράφι της Κατερίνας με τα βαζάκια. Πλάκα δεν έχει;

Έτσι όπως φαίνεται το ράφι της Κατερίνας, αναπαριστά δυαδικά τον δεκαδικό αριθμό 154. Με τον καιρό, η Κατερίνα έχει εξασκηθεί και έχει γίνει πολύ γρήγορη. Οποιονδήποτε αριθμό και να της πει η μαμά, αμέσως αυτή περνάει ένα προς ένα όλα τα βαζάκια και τα βάζει στην κατάλληλη θέση. Αν κάποιο απ’ αυτά πρέπει να παραμείνει ως έχει, η Κατερίνα το ανασηκώνει και το ξαναφήνει στη θέση του, ενώ, αν πρέπει να αλλάξει θέση, το σηκώνει και το αναστρέφει γρήγορα – γρήγορα.

 

[Costas Coyias]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Ο Νικολάκης είναι ξάδερφος της Κατερίνας, μερικά χρόνια μικρότερός της. Πέρυσι η Κατερίνα έβγαλε το δημοτικό και μπήκε στο γυμνάσιο, ενώ ο Νικολάκης εφέτος πάει στην Γ’ Δημοτικού. Αφού είναι από το ίδιο σόι, και ο Νικολάκης είναι ένα πολύ έξυπνο παιδί, και έχει μάθει κι αυτός από το Δημοτικό να μετράει στο δυαδικό σύστημα. Ο Νικολάκης θέλει κι αυτός να εξασκείται, και έχει βρει έναν τρόπο διαφορετικό απ’ αυτόν της Κατερίνας.

Ζήτησε κι αυτός από τον μπαμπά του να του αγοράσει ένα ράφι με βαζάκια, αλλά τα χρησιμοποιεί διαφορετικά. Έτσι, κάθε βαζάκι που αναπαριστά τον αριθμό 1 είναι αδειανό, ενώ κάθε βαζάκι που αντιστοιχεί στον αριθμό 0, ο Νικολάκης το γεμίζει με μαρμελάδα κεράσι. Εντάξει, και ροδάκινο να ήταν, δεν θα υπήρχε πρόβλημα, απλώς, προτίμησε κεράσι επειδή έχει πιο σκούρο χρώμα, και έτσι τα γεμάτα βαζάκια ξεχωρίζουν πιο εύκολα από τα αδειανά.

Και η μαμά του Νικολάκη κόλλησε ένα χαρτάκι όμοιο μ’ αυτό της Κατερίνας στην πρόσοψη του ραφιού. Έτσι, κάθε φορά που η φράση είναι λειψή, χωρίς το «Δεν», ο Νικολάκης ξέρει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τα βαζάκια, και ανάλογα να γεμίσει κάποια και να αφήσει αδειανά κάποια άλλα, ώστε κάθε φορά να σχηματίζει τον αριθμό που του λέει η μαμά του. Επιπλέον, όμως, όταν η μαμά του Νικολάκη ελευθερώνει το ράφι για να φτιάξει τα βαζάκια ο Νικολάκης, αφαιρεί και τα καπάκια από όλα τα βαζάκια, ώστε αυτά να είναι έτοιμα να τους βάλει ή να τους βγάλει τη μαρμελάδα ο Νικολάκης.

Έτσι, αν ένα βαζάκι είναι αδειανό και πρέπει να μείνει στην ίδια κατάσταση, ο Νικολάκης το αφήνει στην ησυχία του. Από την άλλη, αν κάποιο βαζάκι είναι γεμάτο και πρέπει να μείνει στην ίδια κατάσταση, ο Νικολάκης το αφήνει κι αυτό στην ησυχία του. Όμως, επειδή ο Νικολάκης είναι παιδί ακόμα, και κάπως αδέξιος, μπορεί κατά λάθος να αρχίσει να βάζει μαρμελάδα σε βαζάκι που είναι ήδη γεμάτο, οπότε υπάρχει ο κίνδυνος η μαρμελάδα να χυθεί έξω και να λερώσει τα γειτονικά βαζάκια. Τέλος, αν ένα βαζάκι είναι γεμάτο μαρμελάδα και πρέπει να αδειάσει, ο Νικολάκης το παίρνει, το πάει στην τουαλέτα και το αδειάζει καλά – καλά, το πλένει, και το ξαναβάζει στη θέση του. Όταν τελειώσει, κλείνει κάθε βαζάκι με το καπάκι του, ώστε να μην τα πειράζει κανένας, ενώ παράλληλα η μαμά του ξανασυμπληρώνει τη φράση στο χαρτάκι με τη λέξη «Δεν», και όλα είναι εντάξει.

Καθώς ο Νικολάκης είναι πολύ έξυπνο παιδί, σκέφτηκε κάποια στιγμή, «εεεε, τι θα γίνει επιτέλους μ’ αυτό το πέρα-δώθε στην τουαλέτα, βαζάκι το βαζάκι. Κάτι πρέπει να κάνω, και γρήγορα μάλιστα»! Τι έκανε λοιπόν ο μάγκας ο Νικολάκης! Κόλλησε όλα τα βαζάκια πάνω στο ράφι, και κάθε φορά που η μαμά του ελευθερώνει το ράφι και βγάζει τα καπάκια από τα βαζάκια για να πει του Νικολάκη να φτιάξει καινούργιο αριθμό, αυτός παίρνει ολόκληρο το ράφι, το πάει στο μπάνιο και γυρίζει όλα τα βαζάκια ανάποδα στη μπανιέρα. Έτσι, όποια είναι αδειανά μένουν αδειανά, ενώ όσα είναι γεμάτα αδειάζουν αμέσως. Στη συνέχεια, γεμίζει με μαρμελάδα μόνον τα βαζάκια που πρέπει, τα κλείνει όλα με το καπάκι τους, και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Λίγο το έχετε; Χραπ – χρουπ τα βαζάκια στο μπάνιο όλα μαζί, με ένα δρομολόγιο. Αναποδογυρίστε, αδειάστε, τελειώσατε!

Βέβαια, επειδή ο μπαμπάς του Νικολάκη είναι λίγο παραδοσιακός τύπος, στην αρχή είχε πάρει του γιού του πήλινα βαζάκια, που έσπαζαν εύκολα. Μετά του πήρε άλλα, γυάλινα, που είναι πιο γερά, αλλά κι αυτά κάποια στιγμή μπορεί να σπάσουν. Δεν πειράζει όμως, αν κάποια απ’ αυτά σπάσουν, τότε βλέπουμε. Το πιθανότερο είναι πως τα επόμενα βαζάκια που θα του πάρει, θα είναι από ανοξείδωτο ατσάλι και θα αντέχουν πολύ.

 

[Costas Coyias]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Στον πραγματικό μας κόσμο, οι συμβατικοί σκληροί δίσκοι που χρησιμοποιούμε, δουλεύουν με τον τρόπο της Κατερίνας, όχι βέβαια με οπτικό, αλλά μαγνητικό τρόπο, έτσι όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.

Καθώς το πλατώ περιστρέφεται, εγγράφοντας η κεφαλή, μαγνητίζει την επιφάνεια ανεξαρτήτως της μαγνήτισης που τυχόν αυτή είχε πριν. Έτσι, εάν σε κάποιο σημείο η υπάρχουσα μαγνήτιση έχει τον «Βορρά» προς τα επάνω και πρέπει να μαγνητισθεί με τον ίδιο τρόπο, τότε ξαναμαγνητίζεται, χωρίς να υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα. Αν, πάλι, πρέπει να αναστραφεί η μαγνήτισή της, αυτή αναστρέφεται αστραπιαία, και πάλι χωρίς πρόβλημα. Βέβαια, η σήμανση των δυαδικών δεδομένων στο σκληρό δίσκο δεν γίνεται με τον απλοϊκό τρόπο, όπως στο παράδειγμα της Κατερίνας, καθώς αυτή εξαρτάται από τις μεταστροφές του μαγνητικού πεδίου, οι οποίες μάλιστα είναι διαμορφωμένες και κωδικοποιημένες με συγκεκριμένο τρόπο, αλλά αυτό δεν μας ενδιαφέρει εδώ, είναι άλλη ιστορία.

Η ουσία είναι, πως αν εγγραφούν τα δεδομένα ενός αρχείου στο δίσκο, από εκεί και μετά, και έως το τέλος της ζωής του δίσκου, ο χώρος του πλατώ που φέρει τη σχετική μαγνήτιση, είτε θα παραμείνει ως έχει, είτε θα επαναμαγνητισθεί για να εγγραφούν τα δεδομένα κάποιου άλλου αρχείου. Όταν σβήνετε ένα αρχείο, δηλαδή το διαγράφετε από τον Κάδο ανακύκλωσης, τα δεδομένα του δεν διαγράφονται, αλλ’ απλώς, το όνομά του στον Πίνακα Αρχείων του δίσκου σημαίνεται ανάλογα, ώστε ο χώρος του να είναι διαθέσιμος προς εγγραφή, δηλαδή το σύστημα κάνει κάτι ανάλογο με τη διαγραφή της λέξης «δεν». Όσες φορές κι αν φορμάρετε την κατάτμηση που περιέχει το αρχείο, ακόμη κι αν τη διαγράψετε και δημιουργήσετε άλλες, τα δεδομένα ενός αρχείου θα παραμένουν στη θέση τους, έτοιμα να τα διαβάσει κάποιος που έχει τα ανάλογα εργαλεία και την πρόθεση για κάτι τέτοιο.
Ο μόνος τρόπος για να διαγραφούν τα δεδομένα ενός δίσκου ολοσχερώς, με τρόπο μη αναστρέψιμο, είναι να τα διαγράψετε χρησιμοποιώντας κάποιο ειδικό πρόγραμμα, όπως το HDD erase, εργασία σχετικά χρονοβόρος, μιας και αυτή διαγράφει ολόκληρη τη φυσική επιφάνεια των πλατώ, δηλαδή τη γεμίζει με μηδενικά, τη μαγνητίζει ολόκληρη προς συγκεκριμένη φορά.

 

[Costas Coyias]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Εδώ και λίγα χρόνια εμφανίσθηκαν στην αγορά και οι SSD. Δεν πρόκειται και για τόσο νέα τεχνολογία, αλλά μόνον πρόσφατα αυτού του είδους οι δίσκοι απέκτησαν αξιόλογη αξιοπιστία και λογική τιμή – τελευταίως δε πολύ λογική, μην είμαστε και αχάριστοι! Όπως ίσως έχετε πληροφορηθεί, ένας SSD δεν φέρει κινούμενα μέρη, καθώς αποτελείται από συστοιχίες μνήμης flash υλοποιημένες με πύλες NAND. Ένας τέτοιος «δίσκος» λειτουργεί όπως τα βαζάκια του Νικολάκη, με τη μαρμελάδα.

Το στοιχειώδες αποθηκευτικό μέσο σε έναν SSD είναι η κυψέλη (cell), η οποία υλοποιείται με δύο ή περισσότερα τρανζίστορ, αναλόγως της τεχνολογίας της, αλλά καθώς είναι πολύ μικρή, δεν μας ενδιαφέρει εδώ. Αντιθέτως, μας ενδιαφέρουν πολύ οι σελίδες (pages), καθεμιά από τις οποίες αποτελείται από τόσες κυψέλες, ώστε να έχει χώρο 4KiB. Επιπλέον, ο αποθηκευτικός χώρος του SSD είναι οργανωμένος και σε ανώτερο επίπεδο, σε τετράγωνα, μπλοκ, καθένα από τα οποία αποτελείται από 128 σελίδες, έχοντας χώρο 512KiB. Καθώς ο SSD δεν φέρει κινούμενα μέρη, παρουσιάζει μέσο χρόνο αναζήτησης πολύ μικρότερο αυτού ενός συμβατικού δίσκου, τυπικά 100 φορές μικρότερο.

Η σελίδα είναι ο στοιχειώδης αποθηκευτικός χώρος του SSD. Ακόμη κι αποθηκεύσετε σ’ αυτόν ένα μικρό αρχειάκι, μεγέθους μόλις μερικών Byte, αυτό θα καταλάβει αυτόν το χώρο σε μια σελίδα, ενώ ο υπόλοιπος χώρος της σελίδας παραμένει ανεκμετάλλευτος, αφού αυτή λογίζεται ως «γεμάτη», κατειλημμένη. Εάν διαγράψετε αυτό το αρχειάκι, τότε η σελίδα σημαίνεται ως διαθέσιμη, αλλά παραμένει γεμάτη, δηλαδή είναι ένα βαζάκι γεμισμένο με μαρμελάδα, αλλά χωρίς το καπάκι του. Όταν εγγράφονται δεδομένα σε κενές σελίδες, τότε όλα βαίνουν καλώς. Τα προβλήματα στους SSD ξεκινούν, όταν χρειασθεί να εγγραφούν δεδομένα σε σελίδες διαθέσιμες, δηλαδή ελεύθερες προς εγγραφή, αλλά γεμάτες από κάτι που είχε εγγραφεί στο παρελθόν, και στη συνέχεια διεγράφη. Έτσι, για να εγγράψει το σύστημα δεδομένα σε μια διαθέσιμη σελίδα, πρέπει πρώτα να τη διαγράψει, να την αδειάσει, και ακολούθως να κάνει την εγγραφή. Αυτή η διαδικασία δύο σταδίων, διαγραφής – εγγραφής, είναι χρονοβόρος και είναι αυτή που μειώνει τις επιδόσεις του SSD, δηλαδή κατά την εγγραφή, καθώς παρουσιάζεται όλο και πιο συχνά, με το πέρασμα του χρόνου στη χρήση του SSD.

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, σοφά ποιώντας, όλα τα λειτουργικά συστήματα εγγράφουν νέα δεδομένα σε σκληρούς δίσκους, αναζητώντας εντελώς κενό χώρο, χώρο που δεν έχει ξαναχρησιμοποιηθεί, ώστε να είναι εφικτή η επανάκτηση δεδομένων που διαγράφηκαν κατά λάθος, και το ίδιο γίνεται και στους SSD. Μέσω αυτής της τακτικής, ένας SSD που λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο, μετά από κάποιες λίγες ή πολλές εβδομάδες, αναλόγως της έντασης και του είδους της χρήσης του, θα παρουσιάσει κι αυτός πολλές διαθέσιμες σελίδες. Για να μειωθεί το πλήθος τέτοιου είδους σελίδων, οι οποίες παρουσιάζουν σημαντική καθυστέρηση κατά την εγγραφή σ’ αυτές, οι κατασκευαστές επινόησαν και ενέταξαν στο firmware των προϊόντων τους μια διαδικασία γνωστή με την ονομασία garbage collection.

Ως όρος, το garbage collection είναι πολύ παλιός, καθώς εισήχθη στις αρχές της δεκαετίας του ’60 από τον John McCarthy, το δημιουργό της γλώσσας Lisp, αποτελώντας κάτι ευρύτερο, αφού δεν εφαρμόζεται μόνο στους SSD. Στο θέμα μας, όμως, με τον όρο «σκουπίδια» λογίζονται οι διαθέσιμες σελίδες. Έτσι, όταν ο SSD είναι σε κατάσταση απραξίας για εύλογο χρονικό διάστημα, τότε αυτή η διαδικασία ξεκινά αυτόματα και κάνει μια πολύ απλή δουλειά. Ανιχνεύει ένα προς ένα όλα τα μπλοκ του SSD, και όταν βρει κάποιο με σημαντικό πλήθος διαθεσίμων σελίδων, τότε το αντιγράφει σε νέο, κενό, μπλοκ, αδειάζοντας πλήρως τις σελίδες του παλιού. Με αυτόν τον τρόπο, το νέο μπλοκ που προκύπτει έχει μόνο κατειλημμένες και κενές σελίδες, και ούτε μια διαθέσιμη.

Όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα. Η εργασία garbage collection εκτελείται στους SSD σε επίπεδο μπλοκ. Επομένως, για να εκτελεσθεί, για κάθε μπλοκ με πολλές διαθέσιμες σελίδες προϋποτίθεται πως υπάρχει τουλάχιστον ένα άλλο, εντελώς αδειανό. Αν το garbage collection ανιχνεύσει μπλοκ με σημαντικό πλήθος διαθεσίμων σελίδων και δεν βρει ούτε ένα κενό μπλοκ για να το μετακινήσει εκεί, τότε το αφήνει στην κατάσταση που είναι. Έτσι, μέσα απ’ αυτόν το μηχανισμό, ο SSD γεμίζει σιγά – σιγά με διαθέσιμες σελίδες, με αποτέλεσμα την πτώση των επιδόσεων κατά την εγγραφή.

 

[Costas Coyias]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Η πλέον πρόσφατη λύση στο πρόβλημα της ύπαρξης διαθεσίμων σελίδων είναι η εντολή TRIM. Με βάση αυτήν τη σύλληψη, όταν ένα αρχείο διαγράφεται από τον SSD, είτε επειδή το διαγράφει ο χρήστης από τον Κάδο ανακύκλωσης, είτε διαγράφεται από οποιαδήποτε εφαρμογή, μεταφέρεται στην cache ολόκληρο το μπλοκ που το περιέχει, στη συνέχεια διαγράφονται όλες οι σελίδες αυτού του μπλοκ, διαγράφεται το αρχείο από το αντίγραφο του μπλοκ στην cache, και στη συνέχεια το μπλοκ επανεγγράφεται στη θέση του. Μ’ αυτόν τον τρόπο, όταν ένας SSD αναγνωρίζει την εντολή TRIM (πράγμα που συμβαίνει με όλους τους σύγχρονους SSD), και λειτουργεί σε περιβάλλον λειτουργικού συστήματος που επίσης υποστηρίζει αυτήν την εντολή, (Windows 7 ή μεταγενέστερα, MacOS 10.6 Lion ή μεταγενέστερο, Linux με πυρήνα 2.6.28 ή μεταγενέστερο), τότε στον αποθηκευτικό χώρο του SSD υπάρχουν μόνον κατειλημμένες και κενές σελίδες, και ούτε μια διαθέσιμη, γεγονός που συνεπάγεται εγγραφές στη μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Από την άλλη, όμως, αυτό συνεπάγεται πλήρη αδυναμία επαναφοράς κάποιου αρχείου που διεγράφη κατά λάθος. Η διαδικασία της TRIM αναπαρίσταται στις τρεις διαδοχικές εικόνες που ακολουθούν.

Ας πούμε πως ο χρήσης διαγράφει από τον Κάδο ανακύκλωσης ένα μικρό αρχείο, αυτό που είναι αποθηκευμένο στην τελευταία σελίδα της 2ης σειράς του μπλοκ που φαίνεται στην εικόνα. Κατά τη διαδικασία της διαγραφής με TRIM…

1. Αντιγράφεται ολόκληρο το μπλοκ στην cache του SSD.
2. Διαγράφεται ολόκληρος ο φυσικός χώρος του μπλοκ.
3. Διαγράφεται η ανάλογη σελίδα στο αντίγραφο του μπλοκ στην cache.
4. Το αντίγραφο του μπλοκ, ενημερωμένο πλέον, επανεγγράφεται στη θέση του.

Βεβαίως, και με χρήση της εντολής TRIM, η διαδικασία είναι χρονοβόρος, αλλά αυτό δεν είναι κρίσιμο, καθώς δεν αποτελεί μια δουλειά που ο χρήστης πρέπει να περιμένει για να ολοκληρωθεί. Για παράδειγμα, δεν μας νοιάζει αν το άδειασμα του Κάδου ανακύκλωσης διαρκέσει πολλά δευτερόλεπτα περισσότερο από όσο θα έπρεπε, ή θα είχαμε την υπομονή να περιμένουμε, καθώς μπορούμε να αφήσουμε τον Κάδο να αδειάζει με την ησυχία του, και να συνεχίσουμε τη δουλειά μας. Αντιθέτως, μας νοιάζει - και πολύ μάλιστα - όταν αποθηκεύουμε κάποιο μεγάλο αρχείο, καθώς, για να συνεχίσουμε τη δουλειά μας επάνω του, αυτή η αποθήκευση πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί.

 

[Costas Coyias]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Όμως, θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί, καλά, δηλαδή αν θέλουμε να εγκαταστήσουμε λειτουργικό σύστημα που δεν υποστηρίζει TRIM, ας πούμε Windows XP ή MacOS 10.4, σε κάποιον SSD θα έχουμε πρόβλημα; Πρόβλημα δεν θα έχουμε, αλλ’ απλώς, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, αναλόγως της έντασης και του είδους της χρήσης του, ο SSD θα παρουσιάσει πτώση της ταχύτητας εγγραφής. Εάν, μεταξύ άλλων, ο SSD χρησιμοποιείται και για αλλεπάλληλη αποθήκευση και διαγραφή αρχείων, τότε σε λίγο καιρό θα παρουσιάσει αισθητή πτώση στην ταχύτητα εγγραφής, καθώς θα πληθαίνουν οι διαθέσιμες σελίδες, και αντιστοίχως θα μειώνονται οι κενές.

Μια αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα αυτό είναι το «φρεσκάρισμα» του SSD από καιρού εις καιρόν. Πώς μπορεί να γίνει αυτό… Ας δούμε την ακόλουθη εικόνα.

Εδώ απεικονίζεται ο χώρος ενός SSD, που αποτελείται από οκτώ μπλοκ. Με την πάροδο του χρόνου, ο χώρος έχει σχεδόν γεμίσει από διαθέσιμες σελίδες, ενώ ελάχιστες, πλέον, έχουν απομείνει κενές. Εφ’ όσον δεν έχει απομείνει κενό μπλοκ, η πραγματοποίηση garbage collection είναι πλέον αδύνατη.

Αν, λοιπόν, αντιγράψουμε, πάρουμε μιαν ακριβή εικόνα του συστήματος σε κάποιο άλλο αποθηκευτικό μέσο, σκληρό δίσκο ή άλλον, «καθαρό», κενό SSD, τότε θα αντιγράψουμε μόνον τις κατειλημμένες σελίδες, δηλαδή αυτές που έχουν αρχεία, καθώς οι γκρίζες, οι διαθέσιμες, δεν θα αντιγραφούν, αφού είναι σημασμένες ως αδειανός χώρος.

Στο επόμενο βήμα, μπορούμε να διαγράψουμε ολοσχερώς ολόκληρο το χώρο του SSD, ώστε να αδειάσουν όλες οι σελίδες του.

Στο τρίτο και τελευταίο βήμα δεν έχουμε, παρά να επαναφέρουμε την εικόνα του συστήματος από το χώρο που την αποθηκεύσαμε προσωρινά στον κενό, πλέον, χώρο του SSD. Μ’ αυτόν τον τρόπο, κατά τη νέα πρώτη έναρξη του συστήματος από τον SSD, αυτός θα έχει πλέον μόνον κατειλημμένες και κενές σελίδες, και ούτε μια διαθέσιμη, όπως αναπαρίσταται στην ακόλουθη εικόνα.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να κωδικοποιήσουμε την προβληματική της χρήσης SSD στα εξής:

1. Εν συγκρίσει προς κάποιον αντίστοιχο συμβατικό δίσκο, ένας σύγχρονης τεχνολογίας SSD χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη έως πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα διαμεταγωγής, καθώς και από τυπικά 100 φορές μικρότερο χρόνο προσπέλασης, πράγμα που τον ενδεικνύει για χρήση σε ρόλο δίσκου που φιλοξενεί την κατάτμηση συστήματος.

2. Η εντολή TRIM και η διαδικασία garbage collection σκοπεύουν στην διατήρηση ενός SSD σε κατάσταση τέτοια, ώστε αυτός να έχει επαρκές πλήθος κενών σελίδων.

3. Ένας SSD που λειτουργεί εξ αρχής σε περιβάλλον λειτουργικού συστήματος που υποστηρίζει την εντολή TRIM, έχει το μέγιστο δυνατό πλήθος κενών σελίδων, καθώς δεν έχει ούτε μια διαθέσιμη σελίδα, αφού όλες οι σελίδες του είναι, είτε κατειλημμένες, είτε κενές. Ένας SSD που λειτουργεί σε περιβάλλον λειτουργικού συστήματος που δεν υποστηρίζει TRIM, αλλ’ ο ίδιος εκτελεί garbage collection, αναμένεται να έχει επαρκές πλήθος κενών σελίδων, το οποίον όμως βαίνει ελαττούμενο, ενώ μπορεί να τείνει και στο μηδέν, αναλόγως της έντασης διαγραφής αρχείων και εγγραφής νέων.

4. Η εντολή TRIM και η διαδικασία garbage collection δεν επηρεάζουν καθόλου την ταχύτητα ανάγνωσης ενός SSD, καθώς εφαρμόζονται μόνον για να διατηρήσουν την ταχύτητα εγγραφής.

Έτσι, αξιοποιώντας την εξυπνάδα της Κατερίνας και τα κολπάκια του Νικολάκη εκεί που πρέπει και όπως πρέπει, η ζωή συνεχίζεται…

 

[abcd]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

:624:


Προτείνω να γίνει υπόμνημα!

 

[Zizik]

Stick it!

:607::607:

 

[rose.athens]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Θεός ο ημίθεος!! :624:

 

[Manos58]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

:446::614::624:

 

[Costas Coyias]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Ψάχνοντας λύση στον πονοκέφαλο της έλλειψης TRIM στα WindowsXP που με ενδιαφέρουν, βρήκα στο Internet μια εξαιρετική ιδέα, ώστε να γλιτώνει κανείς τη διαδικασία της αντιγραφής, φρεσκαρίσματος και επαναφοράς ειδώλου του συστήματος.

Σε οποιαδήποτε κατάσταση κι αν είναι ο SSD, όσο παλιά κι αν είναι η εγκατάσταση των XP, μπορείτε να προσπελάσετε τον SSD μέσα από περιβάλλον που υποστηρίζει TRIM (Windows 7 - 8), να δημιουργήσετε εκεί έναν φάκελο με κάποιο τυχαίο όνομα, και μέσα του να αντιγράψετε κάποια τυχαία αρχεία, όγκου τόσο μεγάλου, ώστε να τον γεμίσετε εντελώς (αφήνοντας πολύ μικρό ελεύθερο χώρο, μικρότερο ας πούμε από 1ΜΒ). Στη συνέχεια, πάντα μέσα από το περιβάλλον του λειτουργικού που υποστηρίζει TRIM, δεν έχετε παρά να διαγράψετε αυτόν τον φάκελο, και αυτομάτως ο χώρος που κατελάμβανε θα μετατραπεί σε κενές σελίδες, ελέω TRIM.

Προφανώς, αυτό είναι εφικτό σε υπολογιστή multi boot, που φιλοξενεί αμφότερες τις εγκαταστάσεις Windows, είτε σε χωριστούς φυσικούς δίσκους, είτε σε διαφορετικές κατατμήσεις του ιδίου SSD. Αν δεν συμβαίνει αυτό, και πάλι μπορείτε να αφαιρέσετε τον SSD με τα Windows XP από τον υπολογιστή που τον φιλοξενεί, να τον συνδέσετε προσωρινά σε άλλον, με Windows 7 - 8, και να προχωρήσετε στην παραπάνω διαδικασία. Το ίδιο μπορεί να γίνει με χρήση της σχετικής δυνατότητας που παρέχει ο CCleaner, αρκεί να τρέχει σε περιβάλλον που υποστηρίζει TRIM.

Το μόνο "μειονέκτημα" αυτής της λύσης είναι η αντιγραφή γεμίσματος του SSD των XP, που θα είναι σχετικά αργή, αλλά η οποία, και πάλι, είναι ασύγκριτα απλούστερη και οπωσδήποτε ταχύτερη από τη λύση της λήψης και επαναφοράς ειδώλου.

 

[Petros_Dalipis]

Μπράβο, Κώστα!!! Και εγώ δε θέλω να αποχωριστώ τα XP και μου έδωσες μια καλή ιδέα ώστε να προχωρήσω την αγορά SSD, που τόσο έχω καθυστερήσει!

 

[Costas Coyias]

Απάντηση: Η μαρμελάδα του Νικολάκη και τα βαζάκια της Κατερίνας

Θενκς!

Μάλιστα, το γέμισμα του ελευθέρου χώρου μπορεί να γίνει και μέσα από το περιβάλλον των XP, το ίδιο είναι. Σημασία έχει, η διαγραφή αυτού του φακέλου να γίνει μέσα από περιβάλλον που υποστηρίζει TRIM. Αυτό είν' όλο...

 

[wizzy]

Απορία: η, υπό τις συνθήκες που περιγράφονται, πτώση της ταχύτητας εγγραφής γίνεται αντιληπτή από τον μέσο χρήστη; Για παράδειγμα, εάν αντί για ένα (1) δευτερόλεπτο σώσει το αρχείο σε δύο (2), πόση και ποια σημασία έχει;

 

[abcd]

Διπλάσιο χρόνο και δεν έχει;

 

[daharis666]

εξαρτάται και πόσο είσαι...
από μια ηλικία και μετά... ο χρόνος μετρά αντίστροφα

 

[wizzy]

Διπλάσιο χρόνο και δεν έχει;

Στο παράδειγμα που θέτω, θεωρώ ότι δεν έχει. Δηλαδή, τι κι αν κάνει save σε 1" τι κι αν κάνει σε 2". Εάν υπάρχει αντιληπτή διαφορά, κάπου αλλού θα γίνεται αντιληπτή (κι ίσως επιλήψιμη) κι όχι στη φύλαξη ενός αρχείου.

 

[Petros_Dalipis]

Ακόμα κι εγώ που μέχρι πριν από λίγο καιρό χρησιμοποιούσα Windows XP (που ακόμα έχω στο παλιό HTPC, που χρησιμοποιώ αν πάθει κάτι το κανονικό μου HTPC), πλέον έχω περάσει σε Windows 7 και όλα καλά. Όλα τα PC που χρησιμοποιώ πλέον (3 τον αριθμό), έχουν SSD για λειτουργικό.