Μστισλάβ Ραστραπόβιτς 1927-2007

[RDoherty]

http://www.nytimes.com/2007/04/27/arts/music/27cnd-Rostropovichcnd.html?_r=1&hp&oref=slogin

 

[ak1s]

Αντιγράφω από in.gr:

Ο Ματισλάβ Ροστροπόβιτς υπήρξε ο μεγαλύτερος βιολοντσελίστας του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, ένας ελεύθερος άνθρωπος που αψήφησε την καταστολή του σοβιετικού καθεστώτος. Αλλωστε, δύο εικόνες συνοψίζουν την ιδεολογική του ταυτότητα:

Το αυτοσχέδιο κοντσέρτο του και η Σουίτα για βιολοντσέλο του Μπαχ, που ερμήνευσε στα ερείπια του Τείχους του Βερολίνου το 1989, και η εμφάνισή του στα οδοφράγματα για να υπερασπισθεί τη νεαρή ρωσική δημοκρατία κατά των πραξικοπηματιών στη Μόσχα το 1991.

Γιος βιολοντσελίστα, ο Ματισλάβ Ροστροπόβιτς γεννήθηκε το 1927 στο Μπακού. Αρχισε σε μικρή ηλικία μαθήματα πιάνου πριν καταλήξει στο βιολοντσέλο. Ο πατέρας του ο οποίος είχε παρακολουθήσει μαθήματα του Ισπανού Πάμπλο Καζάλς, του οποίου ο Ροστροπόβιτς θεωρείται «εγγονός στο βιολοντσέλο», τον ενθαρρύνει να φοιτήσει στο Κονσερβατουάρ της Μόσχας.

Ο Μστισλάβ Ροστροπόβιτς θα γίνει από το 1943 μαθητής στην ενορχήστρωση του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ο οποίος και θα παραμείνει δάσκαλός του.

Το ταλέντο του αναδεικνύεται πολύ σύντομα και αρχίζει να βραβεύεται σε μουσικούς διαγωνισμούς στη Μόσχα (1945), την Πράγα (1947 και 1950) και τη Βουδαπέστη (1949). Σε ηλικία μόνο 23 ετών διακρίνεται με το σημαντικότερο βραβείο της τότε Σοβιετικής Ένωσης, το Βραβείο Στάλιν.

Το ίδιο γρήγορα θα πέσει σε δυσμένεια. Τον Σεπτέμβριο του 1970 δέχεται στο σπίτι του με τη σύζυγό του τη σοπράνο Γκαλίνα Βισνέφσκαγια, τον αντικαθεστωτικό συγγραφέα Αλεξάντρ Σολζενίτσιν, άρρωστο και πάμφτωχο, για τον οποίο απευθύνει επιστολή προς τον σοβιετικό ηγέτη Λεονίντ Μπρέζνιεφ.

Αντιμετωπίζει αμέσως τα αντίποινα του καθεστώτος, αποκλείεται από τουρνέ στο εξωτερικό και του απαγορεύεται να παίζει με μεγάλες ορχήστρες. Ο Ροστροπόβιτς αυτοεξορίζεται στη Δύση στις 26 Μαΐου 1974 για «πολιτικούς λόγους» και τέσσερα χρόνια αργότερα του αφαιρείται η σοβιετική υπηκοότητα.

Αποκαθίσταται το 1990 με διάταγμα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και επιστρέφει στη Ρωσία με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ουάσινγκτον, την οποία διηύθυνε από το 1977 μέχρι το 1994.

Όσοι τον συνάντησαν κρατούν την εικόνα ενός ανθρώπου που του άρεσε η καλή ζωή, κοινωνικού και γεμάτου χιούμορ. Για τον ακούραστο αυτόν ταξιδευτή -το διαμέρισμά του στο Παρίσι είναι ακόμη γεμάτο ανοιχτές βαλίτσες έτοιμες για αναχώρηση- οι δεκάδες εμφανίσεις κάθε χρόνο στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν αποτελούσαν πρόβλημα. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε, η ξεκούραση θα έλθει «αργότερα, πολύ αργότερα».

Ο Ματισλάβ Ροστροπόβιτς έθεσε τον εαυτό του και στην υπηρεσία ανθρωπιστικών υποθέσεων: υπήρξε Πρεσβευτής Καλής Θελήσεως της UNESCO και το 2006 έγινε «ειδικός εκπρόσωπος» του Προγράμματος του ΟΗΕ για το AIDS. Παράλληλα, δημιούργησε με τη σύζυγό του ίδρυμα για την εφαρμογή προγραμμάτων υγείας για τα παιδιά της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.