Τέσσερις Δρόμοι για τον Ερωτόκριτο

[vet]

(το είχα ανεβάσει και στο Avclub...)
Μια πολύ όμορφη παρουσίαση του δίσκου υπάρχει εδώ.
Θα ήθελα όμως και εγώ να πω απλώς δύο λόγια....

 

[vet]

Η γλυκιά μελωδία από ένα οργανικό θέμα του Ξυδάκη ξεκινά να διαγράφει ένα πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούν υποτίθεται τέσσερις διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης του ποιήματος του Βιτζέντζου Κορνάρου, “τέσσερις δρόμοι”.
Διαφορετικοί τόσο μεταξύ τους όσο και από την προσέγγιση πχ του Νίκου Μαμαγκάκη.

 

[vet]

Όμως η μουσική δημιουργία δύσκολα υποτάσσεται σε προκαθορισμένους δρόμους…
Ακολουθεί τη μια και μοναδική οδό, την ιδιωτική του καθενός δημιουργού, που οδηγεί σε προορισμό γραμμένο στο ιδιαίτερο DNA της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ο Λουδοβίκος, ένας τραγουδοποιός με σεβασμό σε αυτό που κάνει, με μόνιμη αναφορά στις ρίζες μας και άψογο πάντρεμα με το σήμερα, ξεκινάει να ξετυλίγει το μύθο.
“Γροικήσετε τον Έρωντα,” τραγουδάει μελωδικά και συνεχίζει λυπημένα “που σε θανάτους εκατό όσοι αγαπούν τους βάνει…”
Σχήμα προθύστερο, έτσι για να πάρουμε μια ιδέα για το τι ακολουθεί.

Η Αρετούσα - Λιζέτα Καλημέρη αρχίζει να αναρωτιέται “ποιός ειναι αυτός που τραγουδεί και έγνοια μεγάλην έχω?”
Έτσι ξεκινάν όλα….
Μετά την αρχική σπίθα, η Καλημέρη με γλυκύτατη φωνή και την ίδια βραχνάδα που είμαι σίγουρος θα είχε η Αρετή, ορκίζεται αιώνια πίστη στον αγαπημένο της (ή μήπως αιώνια πίστη στον ίδιο τον Έρωτα?)

 

[vet]

Υπάρχει όμως και ο αστάθμητος αυτός παράγοντας με το πολυφορεμένο όνομα “Μοίρα”…
“Και αν δεν θελήσει η μοίρα μας…” αγωνιά η Αρετούσα…
Δεν εθέλησε φυσικά, η μοίρα τους, η Μοίρα, που σχεδόν ποτέ δεν μας κάνει τα χατήρια.
Βέβαια όταν πήρε το Νόμπελ κάποιος μιλώντας στην τελετή είπε…
“Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες το τελικό αποτέλεσμα. Ο Παράδεισος ή η Κόλαση που θα χτίσουμε. Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση και δη στους καιρούς τους durftiger είναι ακριβώς αυτή: ότι η μοίρα μας παρ' όλ' αυτά βρίσκεται στα χέρια μας.”

Κάτι που φυσικά κατά την Ελληνική παράδοση και την όση ποίηση αναμφισβήτητα περιλαμβάνει το παραδοσιακό και μη Ελληνικό τραγούδι, ο έλεγχος της Μοίρας είναι σχεδόν αδύνατος.
Έτσι, παρακάμπτοντας τη θέληση της κόρης, ο Πατέρας αποφασίζει να φέρει τα αρχοντόπουλα να κονταροχτυπηθούν, να κερδίσουν, να “ντροπιαστούν όσοι πέσουν” και έτσι να επιλέξει τον κατάλληλο για την κόρη του.
Αρχίζει μια προσέγγιση του ποιήματος εδώ (2ος “δρόμος”) με αφηγητή τον Νίκο Ξυδάκη και τραγούδι τον Αλκίνοο Ιωαννίδη.
Υπέροχο παραμύθι, λαογραφικό αλλά συνάμα ιδιαίτερα συναισθηματικό.
Ο παραμυθάς Ξυδάκης βάζει να παρελαύνουν αρχοντόπουλα, περιοχές, νοοτροπίες, ενδυματολογικά στοιχεία, εθνικά μα καθόλου εθνικιστικά στερεότυπα σε ενα 12λεπτο συνεχόμενο ενοποιημένο μουσικό δρώμενο.
Ο Αλκίνοος πιάνει κορυφή άρθρωσης και απόδοσης ρυθμού και συναισθήματος.
Υπάρχει κίνηση, δράση, ομορφιά αλλά πάνω από όλα υπάρχει ο Έρωτας. “Τόσοι αρχοντόπουλοι όμορφοι ήταν εκεί στη μέση, μα μονον ο Ερωτόκριτος της Αρετής αρέσει!”
Μόλις εμφανίζεται ο Ερωτόκριτος όλα τελειώνουν.
Μουσική, στίχος και έρωτας γίνονται ένα. (Με τον Ορφέα στην αγκαλιά το “χορεύαμε” από τους πρώτους μήνες της ζωής του, όταν ακόμα δεν ήξερα αν θα τον βαφτίσω Ορφέα, προτιμούσα το Ρωτόκριτος, ευτυχώς που με “συγκράτησε” η γυναίκα μου…)

 

[vet]

Και φυσικά όπως όλοι γνωρίζουμε, το γνωστό για την ματαιότητά του ποίημα, έπρεπε να περάσει από τον έρωτα στο τραγικό της ανεκπλήρωτης αγάπης.
Εδώ ξαφνικά το “σκηνικό” αλλάζει. (3ος “δρόμος”)
Σταδιακά το ψηλό βουνό της Κρήτης αποκτά φωνή. Από τα έγκατά του αρχίζει να βγαίνει η ανατριχιαστική μελωδία.
Η λύρα που συνεπικουρεί πρέπει να είναι προέκταση του αντιβραχίου του μεγάλου Μίνωα, του μοναδικού Ψαραντώνη.
Αυτό δεν είναι μουσικός δρόμος, δεν είναι απλή προσέγγιση. Είναι η Κρήτη η ίδια, μεταμορφωμένη σε μουσικούς φθόγγους.
Ο Υπεράνθρωπος του άλλου μεγάλου Κρητικού σε όλο του το μεγαλείο. Μαζί του και η εξαιρετική Νίκη Ξυλούρη.
Η συναισθηματική φόρτιση της φωνής του Ψαραντώνη είναι τόσο αυθεντική, που κάνει τα μειράκια της καθημερινής μας νεότερης Ελληνικής (σκουπιδο)μουσικής πραγματικότητας να ξεφτιλίζονται στην υποψία σύγκρισης.

 

[vet]

Ευτυχώς τελειώνοντας υπάρχει και μια τέταρτη προσέγγιση (4ος δρόμος) από τον Γιώργο Κουμεντάκη.
Μια μύγα, μια λιβελούλα και ένα σαμιαμίδι, παιγμένα σε τσέμπαλο συνθέτουν υποδειγματικά τον μικρόκοσμο της Κρητικής υπαίθρου.
Αποφόρτιση και επάνοδος του φλεβοκόμβου, του βηματοδότη της καρδιάς, σε κανονικούς ρυθμούς.
Για λίγο, φυσικά, γιατί το δισκάκι ξεκίνησε και πάλι να λέει το παραμύθι.... θα το ξανακούσω σαν να είναι η πρώτη φορά.

 

[Tidal]

Πολύ όμορφη μουσική, ωραία παρουσίαση Nick!

 

[Kotsidis John]

Πολυ ωραιο, μπραβο!!