ο ορισμός της "τέχνης"

[costas EAR]

Τι είναι "τέχνη"?

χμ.... καλή ερώτηση θα μου πείτε.

όπχιος κάτσει λιγάκι να το σκεφτεί, πιθανά να βρεθεί σε αδιέξοδο. Κι όχι άδικα, βέβαια.

Σύμφωνα με ένα κριτικό τέχνης « δεν υπάρχει ξεκάθαρος ορισμός για την τέχνη σήμερα». Κι αν αυτό το λέει ο κριτικός τέχνης, που αυτή είναι η δουλειά του δηλαδή, εγώ και συ πως να ορίσουμε το ..."αόριστο"?

Για κάτσε όμως, χα, το βρήκα!Θα ανοίξω ένα λεξικό! (μα ο βλαξ ο "κριτικός τέχνης" δεν είχε ένα λεξικό σπίτι του?)

Λοιπόν, το άνοιξα το "Λεξικό της Δημοτικής" και να, ορίστε ο νικητής του γρίφου, μα ήταν τόσο εύκολο, διαβάστε το:

τέχνη (ουσ.)= δεξιότητα σε εργασία του χεριού, ικανότητα επαγγελματική, επάγγελμα, εμπειρία από την άσκηση ορισμένου έργου, επιδεξιότητα, μαστοριά

ε, χμ χμ, μήπως ρε συ καλά λέει ο λαός "μάθε τέχνη κι άστηνε κι αν πεινάσεις πιάστηνε" ;

Και δηλαδή και ο ηλεκτρολόγος που'μαθε μια "τέχνη" είναι ένα κι αυτό με τον Μιχαήλ Άγγελο που'φτιαξε τη τζοκόντα?

Σύντομα καταλαβαίνεις πως στο λεξικό δε πρόκειται να βρεις ικανοποιητική απάντηση.

Ρε λες νά'χει δίκιο ο "κριτικός ττέχνης"; (μονολογείς)

Για να δούμε όμως τι έχουν δώσει ως τώρα σαν "ορισμό της τέχνης" τα ...μεγάλα μυαλά:

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

"Αναζητώντας τον ορισμό της τέχνης"
Προδημοσίευση από το δοκίμιο του Αρθουρ Ντάντο, που κυκλοφορεί σε λίγες ημέρες

Arthur C. Danto
Η μεταμόρφωση του κοινότοπου
Μια φιλοσοφική θεώρηση της Τέχνης
Μτφ.: Μαριλένα Καρρά
Εκδ. Μεταίχμιο

«…ο ορισμός της τέχνης έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της φύσης της τέχνης με έναν πολύ σαφή τρόπο. Και καθώς ο ορισμός της τέχνης ανέκαθεν υπήρξε ώς ένα βαθμό ένα φιλοσοφικό μέλημα (μολονότι αυτό δεν απορρέει από το αποκλειστικό ενδιαφέρον της φιλοσοφίας να δίνει ορισμούς, εφόσον η φιλοσοφία δεν είναι απλώς λεξικογραφία, και το ερώτημα που μας αφορά μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: γιατί η τέχνη είναι ένα από τα πράγματα που οι φιλόσοφοι ενδιαφέρονται να ορίσουν, καθώς λοιπόν υπάρχει αυτό το ενδιαφέρον για τον ορισμό της τέχνης, πρέπει να μας εκπλήσσει η ύπαρξη αναλογίας ανάμεσα στη φιλοσοφία και στο εκάστοτε αντικείμενό της, εκτός από την περίπτωση κατά την οποία η ίδια η φιλοσοφία γίνεται το αντικείμενο της φιλοσοφίας. Αυτή η διαπίστωση οδηγεί στον σχεδόν ακαταμάχητο υπαινιγμό ότι η φιλοσοφία και η τέχνη είναι ένα και το αυτό, και το γεγονός ότι υπάρχει φιλοσοφία της τέχνης οφείλεται στο ότι η φιλοσοφία ανέκαθεν ενδιαφερόταν για τον εαυτό της, και απλώς κατέληξε να αναγνωρίσει ότι η τέχνη ήταν μια προς στιγμήν αποξενωμένη μορφή της φιλοσοφίας. Ο υπαινιγμός είναι όντως σχεδόν ακαταμάχητος, αλλά πρέπει να του αντισταθούμε με σύνεση. Ωστόσο, εφόσον αναμειχθήκαμε σε αυτή την υπόθεση, πρέπει εμείς να αναλάβουμε, με πλήρη συνείδηση, το εγχείρημα να δώσουμε έναν ορισμό της τέχνης, ο οποίος, από τη στιγμή που τα όρια ανάμεσα στη φιλοσοφία και στην τέχνη κινδυνεύουν να εξαλειφθούν, δύσκολα θα μπορούσε να μην είναι και ένας ορισμός της φιλοσοφίας, ένας αυτοπροσδιορισμός εκ των έσω.

Δεδομένης της λογικής συμβίωσης της φιλοσοφίας και των αντικειμένων με τα οποία ασχολείται, είναι σχεδόν συγκλονιστικό το γεγονός ότι ορισμένοι από τους καλύτερους φιλόσοφους της φιλοσοφίας –και της τέχνης– επιμένουν στην ιδέα ότι είναι αδύνατον να δοθεί ένας ορισμός της τέχνης, ότι είναι λάθος να επιχειρήσει κανείς να δώσει έναν τέτοιο ορισμό, όχι επειδή δεν υπάρχουν όρια στην τέχνη, αλλά επειδή τα όρια αυτά δεν μπορούν να καθοριστούν με τις συνήθεις μεθόδους. Αν όμως είναι αδύνατον να δοθεί ένας ορισμός της τέχνης, τότε, δεδομένου ότι τα όρια ανάμεσα στη φιλοσοφία της τέχνης και στην τέχνη έχουν εξαλειφθεί, είναι αδύνατον να δοθεί ένας ορισμός στη φιλοσοφία της τέχνης, αλλά και στην ίδια τη φιλοσοφία. Η πρόκληση αυτή προέρχεται, όπως ήταν αναμενόμενο, από τον Βίτγκενσταϊν».

λινκ

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

χμ, μάλλον τελικά το ζήτημα είναι άκρως φιλοσοφικό. Η Wikipedia, ανάμεσα σε άλλα λέει κ
τα εξής:

Art appeals to human emotions. It can arouse aesthetic or moral feelings, and can be understood as a way of communicating these feelings. artists have to express themselves so that their public is aroused, but they do not have to do so consciously. Art explores what is commonly termed as the human condition; that is, essentially, what it is to be human, and art of a superior kind often brings about some new insight concerning humanity (not always positive) or demonstrates a level of skill so fine as to push forward the boundaries of collective human ability.

This is not to say that technical skill is a necessary prerequisite of art, but rather that a high degree of skill goes some way in conferring a judgement of high standard upon an artist or artwork."

Αλλά ας αφήσουμε για λίγο την Wikipedia, κι ας δούμε τι έχουν πει αρχαίοι αλλά και νεότεροι φιλόσοφοι και άνθρωποι των τεχνών στην προσπάθειά τους να ορίσουν την "τέχνη":

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Η Ουσία της Τέχνης (Ορισμοί)

Όσον αφορά την ουσία της τέχνης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης τη χαρακτήρισαν σαν μίμηση και αναπαράσταση της πραγματικότητας.

Κατά τον Πλάτωνα, η τέχνη είναι "μίμησις μιμήσεως", γιατί η πραγματικότητα που αντιγράφει η τέχνη, είναι και αυτή αντίγραφο ενός άλλου, νοητού κόσμου (Πολιτεία).

Η Αριστοτελική λογική συνδέει άρρηκτα τις λογικές διαδικασίες με τον προφορικό λόγο, παραβλέποντας τη γενική αυτοτέλεια των νοητικών διεργασιών που έχει αναγνωρίσει η σύγχρονη μαθηματική λογική. Ο Αριστοτέλης, θεωρεί ως πηγή του καλού τον ρυθμό τη συμμετρία και την αρμονία (Ποιητική) και απαριθμεί δέκα κατηγορίες αξιολόγησης του αισθητικού αντικειμένου: ουσία, ποσόν, ποιόν, προς τι, που, πότε, κείσθαι, έχειν , ποιείν, πάσχειν.

Η πλατωνική διδασκαλία «περί των μεγίστων γενών» συμπτύσσει αυτές τις δέκα κατηγορίες σε πέντε : όν, στάσις κίνησις, το αυτό, το έτερον, με σημασία γενικών όρων οντολογικής θεμελίωσης.

Ο Πλωτίνος συνεχίζει τις θεωρίες του Πλάτωνα (με τις πραγματείες του ‘Περί του καλού’ και ‘Περί του νοητού κάλλους’).

« ‘Αρμονίη αφανής φανερής κρείττων». Ο Ηράκλειτος κάνει λόγο για κρυμμένη αρμονία, ανακαλύπτοντάς την ακόμα και σε αυτό που ο Νίτσε ονόμασε αργότερα ‘Διονυσιακό στοιχείο’.

Ο Αριστείδης Κοϊντιλιανός επεξηγεί τον μηχανισμό της αισθητικής συγκινήσεως με τη σημασία του ελκυσμού της ψυχής από το αισθητικό αντικείμενο (της ψυχαγωγίας)

Ο όρος «Αισθητική» χρησιμοποιείται για πρώτη φορά από τον Μπαουμγκάρτεν, ως ορισμός της επιστήμης που εξετάζει το ωραίο στη φύση και στην τέχνη, στο δίτομο έργο του Aesthetica (1750-1758). Ο Μπαουμγκάρτεν, ακολουθώντας τις διδασκαλίες του Λάιμπνιτς, θεωρεί το ωραίο αντιληπτό όχι με τη σκέψη αλλά με τις αισθήσεις αντίληψης.

‘Αντίθετος’ με την ονομασία ο Καντ ονομάζει τη νέα επιστήμη, «κριτική του γούστου» (Geschmack), ενώ ο Έγελος χρησιμοποιεί την ονομασία ‘Αισθητική’ στις πανεπιστημιακές παραδόσεις του (1823-1827), θεωρώντας τη μια δεύτερη, πνευματικής προέλευσης πραγματικότητα.

Ο Έγελος και ο Καντ έθεσαν το πρόβλημα πόσο η τέχνη είναι ο τόπος ή το μέσον της αλήθειας.

Γενικά, οι αισθητικές αξίες στέκονται σε απόσταση από την πραγματικότητα;

Απευθύνουν όπως οι ηθικές αξίες προστάγματα σε όλους τους ανθρώπους;

Ή απευθύνονται μόνο σ’ εκείνους που τις καταλαβαίνουν; (Χάρτμαν)

Για τον John Dewey η τέχνη δεν είναι φτιαγμένη για τους λίγους που την γνωρίζουν αλλά για να δίνει νόημα σε όλες τις δραστηριότητες της ζωής. Ο Dewey ακολουθεί τις ιδέες του Bergson υποστηρίζοντας ότι η τέχνη θα πρέπει να ξαναγίνει οργανικό τμήμα της καθημερινής ζωής.

Ο Φρόυντ, υποστήριξε ότι η τέχνη είναι εξευγενισμός της λίμπιντο, ενώ άλλοι είδαν την ομορφιά στην υπηρεσία της ερωτικής έλξης. Για τον Φρόυντ κάθε έργο τέχνης είναι η ικανοποίηση των μυστικών και απωθημένων ορμών του καλλιτέχνη στη φαντασία του.

Κατά τον Αντλερ η τέχνη είναι μια μορφή αναπλήρωσης και υπεραναπλήρωσης ψυχικού πόνου ή συναισθημάτων στέρησης. Ο Αντλερ δεν αρνείται την ύπαρξη καλλιτεχνικού ταλέντου. Δέχεται μόνο ότι το οποιοδήποτε φυσικό ταλέντο καλλιεργείται με την άσκηση και την αδιάκοπη προσπάθεια, στην οποία σπρώχνει το συναίσθημα της στέρησης και της κατωτερότητας. (Κατά τον Αντλερ πάρα πολλοί καλλιτέχνες είχαν οργανικές ανεπάρκειες…)

Για τον Ruskin η τέχνη είναι έκφραση της λογικής και πειθαρχημένης χαράς που δοκιμάζει ο άνθρωπος στις μορφές και τους νόμους της Δημιουργίας, στην οποία λαβαίνει κι αυτός μέρος.

Για τον Oscar Wilde η τέχνη είναι η έξυπνη διαμαρτυρία μας και η γενναία προσπάθειά μας να βάλουμε τη φύση στη θέση της. (Essays)

Ο Goethe θεωρεί την τέχνη σαν την ένωση των απαιτούμενων περιστάσεων για να μπορέσει ο σκοπός της φύσης να πραγματοποιηθεί. (Eckermann)

Για τον Ιερό Αυγουστίνο η τέχνη εικονογραφεί τη βούληση της φύσης. Ο άνθρωπος, ασκώντας την τέχνη, επιτελεί τον φυσικό του προορισμό. Εμβαθύνοντας στα μυστικά της φύσης, εμβαθύνει στον ίδιο το Θεό, γίνεται μέτοχος της θεϊκής τάξης.

Για τον Χέρμπαρτ το ωραίο δεν οφείλει την ύπαρξή του στο περιεχόμενό του αλλά στη μορφική του διάταξη.(Αισθητική της Μορφής)

Για τον Γκυγιώ, μέτρο της αξίας οποιουδήποτε έργου τέχνης είναι η ένταση με την οποία αυτό εκφράζει τη ζωή.

Για τον Χάιντεγγερ, με την τέχνη πραγματοποιείται μια αποκάλυψη του είναι. Το ότι συγκροτείται ένας κόσμος ως χώρος, όπου διαδραματίζεται ο ιστορικός βίος ενός λαού, τούτο οφείλεται στη δημιουργικότητα της τέχνης, ως τέχνης ποιητικής, η οποία θέτει στη διάθεση του λαού τη γλώσσα και τον θρύλο.

Για τον Βαλερύ το έργο τέχνης, δεν είναι συναισθηματική συγκινησιακή έκφραση, αλλά μορφοποίηση πνευματικών δυνάμεων.

Για τον υπαρξισμό η τέχνη θεωρείται ένας κόσμος σημείων, τα οποία την ερμηνεύουν σε μια συνοπτική στιγμή που κρύβει μέσα της κάτι από την αιωνιότητα, το νόημα και τις περιπέτειες της ανθρώπινης ύπαρξης.

Κατά τον Lukacs το έργο τέχνης αντανακλά τη συγκεκριμένη πραγματικότητα, χωρίς να αποτελεί απλή απεικόνιση ή αντιγραφή της, αλλά αποδίδοντας τη δυναμική της, τη διαλεκτική σχέση ουσίας και φαινομένων που την καθορίζει.

«Επιπλέον, οι μάζες βλέπουν μέσα στις τέχνες όπλα μάχης…» (Μπρεχτ : ‘Οι τέχνες και η επανάσταση’).

Ο Αντόρνο δεν θεωρεί ότι το έργο τέχνης είναι αντανάκλαση της πραγματικότητας, αλλά η ίδια η πραγματικότητα.

Ο Ερνέστος Bloch θεωρεί την τέχνη προφαινόμενο και όχι αντανάκλαση. Αποκαλύπτει δηλαδή η τέχνη, το πραγματικά δυνατό, που δεν είναι άλλο από τον εξανθρωπισμό και την τελείωση του ανθρώπου.

Στον Μεσαίωνα, την τέχνη ενδιαφέρει η θεοκεντρική αποτύπωση του κόσμου.

Στην Αναγέννηση η τέχνη ενδιαφέρεται για τον κόσμο καθ’αυτόν, ως φυσικό σύμπαν, μέσα από νεοπλατωνικά δεδομένα που συγχωνεύονται με τα κείμενα του Αυγουστίνου για να δημιουργηθεί ένα καινούργιο φιλοσοφικό πρότυπο.(Natura est Deus). Παράλληλα αφυπνίζεται το ενδιαφέρον για την τεχνολογική θεώρηση.

Ο Ντανταϊσμός μη αναγνωρίζοντας παρά μόνο το ένστικτο, καταδικάζει την εξήγηση. «Είναι απαράδεκτο ένας άνθρωπος να αφήνει ένα ίχνος από το πέρασμά του στη γη» (Αντρέ Μπρετόν).

Ο Υπερρεαλισμός επιβάλλει το εφικτό της φαντασίας χωρίς να δεσμεύεται από κάποια επιστημονική ή έστω ‘επιστημονικοφανή’ δεοντολογία.

Η Σύγχρονη τέχνη επιδιώκει να εκφράσει την εσωτερική οργάνωση του κόσμου, να ψηλαφίσει τις δομές της λειτουργίας του.

«Στην τέχνη, επιστήμη και φαντασία, δεν είναι ασυμβίβαστοι αντίπαλοι.» (Μπρεχτ)

Ο επιστήμονας αναλύει υλικά ή γεγονότα. Ο καλλιτέχνης πρωτίστως συνθέτει. Διαλέγει το υλικό του, συγκεντρώνει, οικοδομεί, συνθέτει. Ασχολείται με τον υποκειμενικό κόσμο των εικόνων και των συναισθημάτων. Μοχθεί να δώσει μορφή και υπόσταση στην άποψή του για τον κόσμο.

«Μια φυσική θεωρία, όταν απαγγέλλεται με τη συνοδεία κιθάρας, μπορεί να ακούγεται πιο μελωδικά από μια άλλη φυσική θεωρία.» (Paul Feyerabend :Ενάντια στη Μέθοδο)

Μια επιστημονική θεωρία, παραμένει πάντα μια απόπειρα διατύπωσης, επειδή ο συλλογισμός πάνω στον οποίο βασίζεται, προορίζεται να ανασκευασθεί ή να απορριφθεί από μεταγενέστερες έρευνες και ανακαλύψεις.

Ένα έργο τέχνης μένει ως οριστικό δημιούργημα αιωνίως.

Πιθανά να καταστραφεί, αλλά όχι και να αγνοηθεί.

Από τον υποκειμενικό κόσμο του, ο καλλιτέχνης προβάλλει για μια στιγμή στο άπειρο του κόσμου των αντικειμενικών αξιών. Δημιουργεί για να καταστήσει αιώνιο το παρόν, για να είναι ο μοναδικός νικητής στον ανθρώπινο αγώνα κατά του χρόνου.

Το έργο τέχνης είναι το πάγωμα μιας στιγμής, η γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, ανάμεσα στην ατομική και στην καθολική εμπειρία.

Συνοψίζοντας, η θεμελιώδης ερώτηση που αφορά την ουσία της τέχνης, αφορά την ίδια τη φύση του έργου τέχνης. Οκτώ είναι οι σημαντικότερες απαντήσεις που πηγάζουν από την εξερεύνηση της υπόστασης αυτής :

1. Το έργο τέχνης αποτελεί λήθη, διαφυγή από την πραγματική ζωή.

2. Το έργο τέχνης επιφέρει κάθαρση παθημάτων. (Βερθέρος.)

3. Είναι επανάληψη της πραγματικής ζωής.

4. Αποτελεί εξιδανίκευση της πραγματικής ζωής.

5. Είναι λειτουργική άσκηση τεχνικών δεξιοτήτων.(Μπαχ, Μότσαρτ)

6. Το έργο τέχνης είναι προσπάθεια κατανόησης κάποιας κοσμικής δύναμης ή αρχής.

7. Είναι δείγμα ενός μέσου επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Τέλος, αυτό που υπερισχύει στην πράξη :

8. Είναι αυτό που είναι.

Στη βαθύτερή της ουσία, ακόμα κι αν φαινόταν απλή ή ξεκάθαρη σαν περιεχόμενο και μορφή, η τέχνη στάθηκε ανέκαθεν ένα αίνιγμα, ένα παράδοξο:

Αλήθεια μαζί και ψέμα, αντανάκλαση της πραγματικότητας αλλά και αναίρεσή της.

Η βαθύτερη ουσία της τέχνης είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στις ιδέες και την υλική τους πραγμάτωση, ανάμεσα στα συναισθήματα και τις αισθητηριακές τους προβολές.

Το έργο τέχνης μπορεί να είναι ένα υλικό προϊόν, όμως υπερβαίνει τις εξαρτήσεις της ύλης, ξεπερνά τους περιορισμούς, μετουσιώνεται σε γεγονός πνευματικό. Αντανακλά τις κοινωνικές ή τις ιδεολογικές συνθήκες που το παρήγαγαν. Μπορεί να μεταδώσει δέος αλλά και τρόμο. Μπορεί να αφανίσει μορφές του παρελθόντος που κατέληξαν ανενεργές. Αποτελεί σταθερά μια πρόκληση για περιπέτεια. Αποκολλάται από τον δημιουργό του και ζει σε πείσμα της φθοράς που επιφέρει ο χρόνος. Ζει ανεξάρτητο γιατί ο καθένας μπορεί να διαβάσει καινούργια πράγματα σ’ αυτό.

λινκ
λινκ

 

[Petros_Dalipis]

Και δηλαδή και ο ηλεκτρολόγος που'μαθε μια "τέχνη" είναι ένα κι αυτό με τον Μιχαήλ Άγγελο που'φτιαξε τη τζοκόντα?

Κοίτα να δεις! Τόσα χρόνια... νόμιζα ότι την έφτιαξε ο Λεονάρντο!!

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

... ενας ορισμος της Τεχνης...
Βασμ, Ιουνιος 1879

Δεν ξερω καλυτερο ορισμο της τεχνης απ' αυτον εδω: " Τεχνη ειναι ο ανθρωπος που προστιθεται στη φυση ", τη φυση, την πραγματικοτητα, την αληθεια, μα με μια σημασια, με μια συληψη, μ' εναν χαραχτηρα, που φανερονει ο καλιτεχνης, και που σ' αυτα δινει εκφραση, τα " αποδεσμευει ", τα ξεδιαλυνει, τα λυτρονει, τα φωτιζει.
Ενας πινακας του Μωβ, η του Μαρι, η του Ισραελς λεει περισοτερα και μιλαει πιο καθαρα απ' την ιδια τη φυση.

( επιστολη του ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ στον αδελφο του, απο το βιβλιο " ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ - γραματα του Βικεντιου στον αδελφο του
Θεοδωρο ", εκδ. ΓΚΟΒΟΣΤΗ, μτφ. Σ. ΣΚΙΑΔΑΡΕΣΗΣ, αθηνα )

* τηρηθηκε η ορθογραφια του μεταφραστη

λινκ

 

[costas EAR]

Απάντηση: Re: ο ορισμός της "τέχνης"

Κοίτα να δεις! Τόσα χρόνια... νόμιζα ότι την έφτιαξε ο Λεονάρντο!!

συγχαρητήρια, μόλις απέδειξες ότι διαβάζεις αυτά που γράφω!:126:

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Περί Τέχνης
Νοεμβρίου 4, 2007 · 29 σχόλια

Ο Γ. Σεφέρης στο βιβλίο του “Έξι Νύχτες στην Ακρόπολη” γράφει:

Η Τέχνη δεν μιμείται.
Όταν ακούς, “Μπα! Πόσο Μοιάζει!”, μπορείς να είσαι βέβαιος πως πρόκειται για τεχνάσματα.
Η τέχνη δημιουργεί τον κόσμο. Η φύση είναι γι’ αυτήν ένα νεφέλωμα κι όλο το ζήτημα είναι να φτιάξεις από το νεφέλωμα ένα άστρο. Οι μεγάλοι δεν αρχίζουν από το να είναι ανθρώπινοι, αρχίζουν απάνθρωποι.Καταλήγουν στην ανθρωπιά πλαταίνοντας με κάποιο τρόπο τον εαυτό τους. Δεν πρέπει λοιπόν να ρωτιόμαστε, αν το τάδε δημιούργημα είναι φυσικό ή όχι, ανθρώπινο ή όχι, αλλά ποιο είναι το μέτρο της φύσης ή της ανθρωπιάς που περιέχει.

Με πιο λίγα λόγια ο Μαγιακόφσκι είχε πει:

«Η Τέχνη δεν είναι ένας καθρέφτης για ν΄αντανακλά τον κόσμο, αλλά ένα σφυρί για να τον διαμορφώσει…»
Κι ακόμα:
«Η Τέχνη δεν πρέπει ν’ αντανακλά σαν τον καθρέφτη, αλλά σαν φακός να μεγεθύνει»

----------------------------------

ΙΜΗΟ, πολύ πιο ενδιαφέροντα από τα παραπάνω, είναι τα σχόλια που ακολουθούν στο λινκ.

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Εγγονόπουλος.

Πικάσο

Μόραλης

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

από άγνωστο μέλος εδώ:

<<Τέχνη είναι το αποτέλεσμα της έκφρασης των αισθημάτων και των συν-αισθημάτων. Η Τέχνη επίσης, εκτός από το να εκφράζει, τρέφει και διεγείρει τα αισθήματα και τα συναισθήματα. Δεν νοείτε τέχνη χωρίς αίσθημα και συν-αίσθημα. Η διαφορά του αισθήματος από το συναίσθημα είναι ότι το συν-αίσθημα εισέρχεται στην κρίση του αισθήματος π.χ. καλό/κακό, αγάπη/μίσος, όμορφο/άσχημο, ευχάριστο/δυσάρεστο, γοητευτικό/αποκρουστικό, κ.α. Άρα κάθε δραστηριότητα που εκφράζει αλλά και διεγείρει συναισθήματα μπορεί να θεωρηθεί Τέχνη. Όσο πιο έντονο το συναίσθημα που εκφράζει ή διεγείρει ή τέχνη τόσο πιο επιτυχημένη ή εκφραστική μπορεί να θεωρηθεί. Το πόσο έντονα θα εκφραστούν τα συναισθήματα μέσα από την τέχνη έχει να κάνει με το ταλέντο και την εμπειρία του τεχνίτη. Από εκεί και πέρα υπάρχουν πολλών ειδών τέχνες και μπορούμε να τις διαχωρίσουμε και να τις κατατάξουμε ανάλογα με τα συναισθήματα (θετικά ή αρνητικά) που εκφράζουν και διεγείρουν. Υπάρχουν οι πολεμικές τέχνες, οι δημιουργικές τέχνες, οι πνευματικές τέχνες, οι καλές τέχνες (εξ ου και οι καλλιτέχνες) καθώς και άλλες υποκατηγορίες τεχνών. Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της και η τέχνη της Μαλακίας, είτε ρευστής, είτε λεκτικής, είτε "καλλιτεχνικής" μορφής.>>

με ενδιαφέροντες διαλόγους στο ίδιο λινκ.

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ
Τι είναι τέχνη
ΜΤΦΡ.: ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΟΜΑΝΑΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΙΚΟΥΔΑΣ
«PRINTA»

Ο νοητικός προσδιορισμός και η προσέγγιση των εκφάνσεων της ζωής, της επιστήμης και της τέχνης μέσα από τη διάκριση γνήσιου και κίβδηλου ή υψηλού και χαμερπούς ή ακόμα καλού και κακού είναι μια διαδικασία ιδιαίτερα επώδυνη και επικίνδυνη για όποιον την επιχειρεί. Ο Τολστόι όμως τολμάει και αναπτύσσει τις ιδέες του σαν ένα παλίμψηστο αυτών των διακρίσεων. Ο Τολστόι είναι αναμφισβήτητα όχι μόνον ένας μεγάλος ουμανιστής - λογοτέχνης, αλλά και ένας τολμηρός αμφισβητίας κοινά παραδεκτών αξιών. Ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου θα ανακαλύψει το πάθος και το πλήθος των συναισθημάτων που αναβλύζουν από την πένα αυτού του τολμηρού αμφισβητία και αρνητή των κυρίαρχων αξιών της ρωσικής φεουδαρχίας και απολυταρχίας.

Υποστηρίζεται από πολλούς πως ο Τολστόι δεν μπορεί να γίνει κατανοητός αν τον αποκόψουμε από τις συνθήκες που επικρατούσαν στη ρωσική κοινωνία στα τέλη του 19ου αιώνα. Τίποτε δεν είναι πιο ανακριβές από αυτό. Ο μεγάλος αυτός αναρχικός και αμφισβητίας μεταφέρει ένα υψηλό οικουμενικό μήνυμα που υπερκαλύπτει σε οριζόντιο επίπεδο τις εθνικές, εκκλησιαστικο-θρησκευτικές και ταξικές διακρίσεις. Η ρωσική πραγματικότητα είναι το χαλί πάνω στο οποίο εκτίθενται τα οικουμενικά και πανανθρώπινα δώρα του μεγάλου στοχαστή. Τα δώρα αυτά είναι οι αξίες της πανανθρώπινης αγάπης και της ελευθερίας για όλους τους ανθρώπους.

Η ιδιαιτερότητα της τέχνης ως μέσου μετάδοσης αισθημάτων

Ο συγγραφέας αρχικά μας καλεί να γνωρίσουμε όλες εκείνες τις θεωρίες που στον έναν ή τον άλλο βαθμό πρεσβεύουν πως τέχνη είναι η δραστηριότητα που παράγει κάλλος. Διατρέχοντας τις απόψεις πολύ μεγάλων φιλοσόφων για την τέχνη και άλλων ελασσόνων καταλήγει στο συμπέρασμα πως για τη σύγχρονη αισθητική θεωρία το αντικείμενο της αισθητικής γνώσης είναι το κάλλος (Μπάουμγκαρτεν), διαχωρισμένο από την αρετή (Βίνκελμαν), του οποίου το αντικειμενικό νόημα είναι η τέρψη χωρίς πρακτικά οφέλη και εκλογίκευση (Καντ). Ο Τολστόι απορρίπτει αυτή την ερμηνεία της τέχνης, γιατί αφ' ενός αρνείται να διαχωρίσει το κάλλος από το καλό και την αλήθεια και αφ' ετέρου, αρνείται να συνδέσει την έννοια του κάλλους με την τέρψη. Ο ορισμός της τέχνης ως μέσο που παρέχει τέρψη είναι εντελώς ανεπαρκής για να αποδώσει την ουσία της τέχνης ως μέσου επικοινωνίας. Κατά τον Τολστόι η διάκριση του καλού και της αλήθειας από το κάλλος είναι απόρροια της απομάκρυνσης των εύπορων τάξεων από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, οι οποίες είναι οι εκφραστές της υψηλότερης κατανόησης του νοήματος της ζωής και οι έσχατοι αποτιμητές των ανθρώπινων αισθημάτων.

Ο σκοπός της τέχνης ως επικοινωνιακού μέσου είναι ακριβώς η μεταβίβαση των ανθρώπινων αισθημάτων. Ο άνθρωπος μεταβιβάζει με τα λόγια τις σκέψεις του, ενώ με την τέχνη μεταβιβάζει τα αισθήματά του. Η τέχνη δεν είναι μια απλή τέρψη, αλλά μία από τις προϋποθέσεις της ανθρώπινης ζωής που βασίζεται στην ανθρώπινη ικανότητα να μπορεί να δέχεται και να μεταβιβάζει αισθήματα, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα εξωτερικά σημάδια. Ως εδώ θα μπορούσαμε να πούμε πως ο Τολστόι ερωτοτροπεί μόνο με την πρόκληση έναντι των κοινών παραδοχών. Η συνολική όμως αντίληψή του, όπως θα φανεί στη συνέχεια, πηγαίνει πολύ πιο μακριά από την απόρριψη του κάλλους και της τέρψης ως προσδιοριστικούς παράγοντες της τέχνης.

Το κυρίαρχο ζήτημα δεν είναι ο διαφορετικός ορισμός της τέχνης από τον συγγραφέα, αλλά το διαφορετικό περιεχόμενο που ο ίδιος δίνει στα απαραίτητα αισθήματα που καλείται να μεταδώσει η τέχνη. Από την τέχνη πρέπει να εξοστρακισθούν τα αισθήματα που μεταβιβάζουν μίσος, αποκλεισμό και διαχωρίζουν τους ανθρώπους. Τα αισθήματα που μεταβιβάζει η τέχνη πρέπει να είνα αυτά που εκλύονται από τους κόλπους του αληθινού χριστιανισμού και όχι του εκκλησιαστικού (γι' αυτή τη διάκριση δες την παρουσίαση από τον Θανάση Γιαλκέτση ενός άλλου ιδιαίτερα σημαντικού έργου του Τολστόι «Τι είναι θρησκεία», εκδόσεις «Printa», «Ελευθεροτυπία» 25-4-2003). Δύο είναι τελικά οι μεγάλες κατηγορίες αισθημάτων που οφείλει να μεταβιβάζει η τέχνη. Πρώτον, τα ιδεώδη της πανανθρώπινης αγάπης και της ένωσης του ανθρώπου με τον Θεό, χωρίς τη διαμεσολάβηση του ιερατείου και των θαυμάτων, και δεύτερον, τα απλά αισθήματα της κοινής ζωής. Αυτά τα δύο είναι τα μόνα που αξίζουν να «δώσουν υλικό για καλή τέχνη ως προς το περιεχόμενό της».

Η τέχνη όμως, που περιγράφεται από την αισθητική θεωρία, είναι η τέχνη των ανώτερων τάξεων που έχει αποκοπεί από τη μετάδοση τέτοιων αισθημάτων και ταυτόχρονα επειδή έχει λάβει νοητική διάσταση γίνεται όλο και πιο ακατανόητη για το λαό. Αν όμως, όπως υποστηρίζει ο Τολστόι, τέχνη είναι η μεταβίβαση αισθημάτων που απορρέει από το υψηλότερο νόημα της ζωής, όπως αυτό διαμορφώνεται από τη θρησκευτική αντίληψη κάθε συγκεκριμένης εποχής, τότε ένα τέτοιο αίσθημα δεν μπορεί να είναι ακατάληπτο. Η ακατάληπτη τέχνη είναι κίβδηλη τέχνη.

Απομάκρυνση από την Εκκλησία

Η αιτία της κυριαρχίας αυτής της κίβδηλης τέχνης είναι η απομάκρυνση των ανώτερων τάξεων από την εκκλησιαστική διδασκαλία, αλλά και η απόφασή τους να μην αποδεχτούν τα μηνύματα της πανανθρώπινης αγάπης, όπως τα μεταδίδει ο αληθινός χριστιανισμός, γιατί το αυθεντικό χριστιανικό μήνυμα αμφισβητεί τα ιδιοτελή και εκμεταλλευτικά συμφέροντά τους. Ετσι οι ανώτερες τάξεις επιχειρούν να αναπληρώσουν την απουσία πίστης, χρησιμοποιώντας την τέχνη ως υποκατάστατο. Υστερα απ' αυτό δημιουργείται μια τέχνη των ανώτερων τάξεων που έχει χάσει το θρησκευτικό περιεχόμενο της, είναι επιτηδευμένη και δυσνόητη και κυρίως είναι τεχνητή και εγκεφαλική. Απ' αυτή τη στιγμή (ο συγγραφέας την προσδιορίζει από την Αναγέννηση και ύστερα), η τέχνη χωρίζεται σε κίβδηλη των ανώτερων και γνήσια τέχνη των κατώτερων τάξεων. Η γνήσια τέχνη καταργεί στη συνείδηση του αποδέκτη την απόσταση ανάμεσα σ' εκείνον και τον καλλιτέχνη. Η τέχνη όμως των ανώτερων τάξεων, επειδή στηρίζεται σε μεθόδους όπως είναι ο δανεισμός, η απομίμηση, ο εντυπωσιασμός και το επιφανειακό κέντρισμα του ενδιαφέροντος, διευρύνει ακόμη περισσότερο αυτή την απόσταση. Οι παράγοντες που ενισχύουν την παραγωγή κίβδηλων έργων τέχνης είναι οι μεγάλες αμοιβές, οι τεχνοκριτικοί και οι σχολές τέχνης. Ολοι αυτοί αποξενώνουν την τέχνη από το ρόλο της να μεταβιβάζει αισθήματα και τη μετατρέπουν σε μια εγκεφαλική διαδικασία που χρειάζεται την ερμηνεία των τεχνοκριτικών και τη διδασκαλία των σχολών.

Ο πατριωτισμός, η δεισιδαιμονία και ο αισθησιασμός είναι τα κυρίαρχα αισθήματα που μεταβιβάζει η κίβδηλη τέχνη των ανώτερων τάξεων, αισθήματα επιβλαβή και ψυχοφθόρα. Αυτά τα αισθήματα οδηγούν τους ανθρώπους στην αντιπαράθεση και τη σύγκρουση. Η τέχνη του μέλλοντος θα είναι ενιαία, γιατί θα αποτελείται από έργα που θα μεταβιβάζουν αισθήματα αγάπης και συναδέλφωσης. Ταυτόχρονα η τέχνη του μέλλοντος θα είναι προσιτή σε όλους και δεν θα παράγεται από επαγγελματίες.

Σίγουρα ξενίζει η μέθοδος προσέγγισης και ορισμού της τέχνης από τον Τολστόι. Ενας ορισμός που ταξινομεί ως κίβδηλη τέχνη την Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν, τη μουσική των Βάγκνερ, Λιστ, Μπερλιόζ, τα θεατρικά έργα του Ιψεν, τα ποιήματα των Μποντλέρ, Βερλέν, Μαλαρμέ, αλλά ακόμη την ποίηση του Δάντη, τη ζωγραφική του Ραφαήλ, τον ίδιο τον Σέξπιρ, αλλά και τους αρχαίους Ελληνες θεατρικούς συγγραφείς, τα έργα των οποίων θεωρεί χονδροειδή και ανούσια.

Η κατά κυριολεξία αποδοχή του τολστοϊκού δόγματος όχι μόνο περιορίζει το βεληνεκές της τέχνης, όχι μόνο περιορίζει το περιεχόμενό της, αλλά και δημιουργεί κινδύνους εγκλωβισμού της σκέψης σε μια μονιστική (θρησκευτικό συναίσθημα) αντίληψη για τις κατευθύνσεις της κοινωνίας και για τους παράγοντες που καθορίζουν την πορεία της ανθρωπότητας. Ο λόγος του Τολστόι δεν αποφεύγει τις υπεραπλουστεύσεις, πολλές φορές μάλιστα ντύνεται τον φανατικό, ψυχοφθόρο και κυρίως αντιδραστικό μανδύα του ιεραπόστολου. Οι ταξικές διαφορές απλοποιούνται και οι προτάσεις για την υπέρβασή τους μάλλον στη διαιώνισή τους οδηγούν. Πολλοί επίσης μπορούν να αμφισβητήσουν το κατά πόσο το αυθεντικό μήνυμα του χριστιανισμού είναι η πανανθρώπινη αγάπη. Ο ηθικός επικαθορισμός της πραγματικής ιστορίας δεν επιτρέπει οποιαδήποτε αμφισβήτηση της μονομέρειάς του.

Παρ' όλο που ο Τολστόι εκφράζει όλα τα παραπάνω δεν μπορεί να στριμωχτεί στα καλούπια τους, γιατί ο δικός του ηθικός επικαθορισμός, αν και μονομερής, συνδέεται άμεσα με τους όρους της κοινωνικής απελευθέρωσης. Το καθήκον μάλιστα που αναθέτει στην τέχνη είναι να παραγκωνίσει τη βία και να κάνει κτήμα όλων των ανθρώπων το αίσθημα της αδελφοσύνης και της αγάπης για τον πλησίον. Αν ο πατριωτισμός είναι ένας ντροπαλός εθνικισμός, τότε η θρησκεία και ο κατά Τολστόι ρόλος της δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας ντροπαλός ουτοπικός κομμουνισμός, μια ουτοπική διακήρυξη κατά της βίας. Σε τελευταία ανάλυση έχουμε να κάνουμε με μια ουτοπία, οι συνέπειες της οποίας δεν έχουν το τραγικό τέλος άλλων ουτοπιών. Αντιθέτως, σε μια εποχή κατάπτωσης των μεγάλων αφηγήσεων και οραμάτων, σε μια εποχή όξυνσης των θρησκευτικών και πατριωτικο-εθνικιστικών εξάρσεων η ανάγνωση τέτοιων έργων μπορεί να μη αλλάζει την πραγματικότητα, δημιουργεί, όμως, έστω και μόνο διανοητικές, ελπίδες για την υπέρβασή της.

λινκ

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Λέων Τολστόι

<<Τι είναι λοιπόν τέχνη σύμφωνα με τον Τολστόι; Κάθε δημιουργία που με ειλικρίνεια εκφράζει το αίσθημα που βίωσε ο καλλιτέχνης και χωρίς ανάγκη ερμηνείας και εξήγησης το μεταβιβάζει άμεσα στον αποδέκτη του έργου, δημιουργώντας μια συναισθηματική ένωση ανάμεσά τους. Αυτό σημαίνει ότι η αληθινή τέχνη δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι εγκεφαλική ή επιτηδευμένη - οφείλει εξ ορισμού να είναι προσιτή και κατανοητή σε όλους, ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου, ώστε να συγκινεί τους ανθρώπους και να τους επηρεάζει ψυχικά ''σαν κάτι που ήξεραν από την αρχή αλλά αδυνατούσαν να το εκφράσουν''. Μόνο τότε η τέχνη μπορεί κατά τον συγγραφέα να επιτελέσει τον προορισμό της: να παραμερίσει τη βία και να ενώσει την ανθρωπότητα σε μια οικουμενική αδελφότητα.>>

και

<< ο συγγραφέας με τη μέθοδο τής εις άτοπον απαγωγής επιχειρεί να ξεκαθαρίσει τι δεν είναι τέχνη: αφού αναλύσει την άποψη των ιδεαλιστών - όπου τέχνη είναι εκδήλωση του Τέλειου, του Ιδανικού ή ακόμα και του Θεού, καθώς και την μοντέρνα για την εποχή εκείνη αντίληψη των εστέτ ''Η τέχνη για την τέχνη'' που αποβλέπει αποκλειστικά στην προσωπική τέρψη, απορρίπτει και τις δύο αυτές θεωρίες. Στη συνέχεια αποδεικνύει -κατά την άποψη της γράφουσας πέραν πάσης αμφιβολίας- ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού που διδαχτήκαμε στα σχολεία και τα πανεπιστήμια να θαυμάζουμε ως μεγάλη τέχνη είναι ανεπαρκές, όσο υψηλού επιπέδου κι αν είναι η τεχνική και η αισθητική του: πρόκειται για τέχνη απολύτως κλειστή, προσαρμοσμένη να καλύπτει τις ανάγκες μιας συγκεκριμένης ομάδας - της κοινωνικής ελίτ, που αναδεικνύει ή αγνοεί τους καλλιτέχνες ανάλογα με τις προτιμήσεις της.>>

για περισσότερα, επισκεφτείτε το λινκ.

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Όταν κάποιος έχει μία επαγγελματική ικανότητα ή αλλιώς μία δεξιότητα σε εργασία του χεριού αυτό θα συνεπάγεται αυτόματα "τέχνη";

Όσο προσπαθείς να βρεις μια λύση στο πρόβλημα, τόσο αυτό περιπλέκεται. Το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο, που αρχίζεις σιγά-σιγά να σκέφτεσαι την εσχάτη των λύσεων. Δηλαδή, ότι δεν υπάρχει λύση!

Παρότι, βασανίστηκες αρκετά με αυτό το ζήτημα, δεν κατάφερες να βρεις έναν επαρκή ορισμό. Ίσως, τελικά, πρέπει να αλλάξεις το σκεπτικό με το οποίο προσεγγίζεις το πρόβλημα και να επικεντρωθείς στο "γιατί δεν υπάρχει σαφής ορισμός". Αν το κάνεις αυτό, θα έχεις να επιλέξεις μεταξύ τριών. Είτε ότι οι άνθρωποι είμαστε ανίκανοι να ορίσουμε τη λέξη "τέχνη", είτε ότι η λέξη "τέχνη" ανήκει στις λέξεις που δεν επιδέχονται ορισμό, είτε ότι η ίδια η γλώσσα δεν επαρκεί για να εκφράσουμε αυτό που εννοούμε "τέχνη".

Αν θέλεις, όμως, να θεωρείσαι αμερόληπτος κριτής, θα πρέπει να παραδεχτείς ότι το μόνο όπλο που έχει μείνει στα χέρια σου, είναι ότι μπορείς να αντιληφθείς μία πραγματικά έντεχνη δημιουργία. Αν επίσης, είσαι λίγο ορθολογιστής και συνειδητοποιημένος, μπορείς χωρίς ενδοιασμούς να αφαιρέσεις το χαρακτηρισμό "τέχνη" από οτιδήποτε προσβάλλει την αισθητική σου και από οτιδήποτε προσβάλλει την ίδια την Τέχνη.


λινκ
λινκ

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

πολύ κατατοπιστικό λινκ του Σπύρου Βλιώρα, όπου κι αυτός καταθέτει την άποψή του στο θέμα "τι είναι τέχνη", που αξίζει να το διαβάσετε.

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Η ψυχολογία της τέχνης είναι ένας επιστημονικός κλάδος που μελετά την αντίληψη, τη γνώση και τα χαρακτηριστικά της τέχνης. Σύμφωνα με τις γενικές αρχές της ψυχολογίας της τέχνης, η τέχνη μπορεί να μελετηθεί μέσω της αντίληψης και των διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στον ανθρώπινο εγκέφαλο, και λειτουργεί σε μια πολιτιστική συνέχεια βοηθώντας μας έτσι να την αναλύσουμε... (δείτε στο λινκ την πολύ ενδιαφέρουσα συνέχεια)

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Ερνεστ Γκόμπριχ: «στην πραγματικότητα, η τέχνη δεν υπάρχει, υπάρχουν μόνο οι καλλιτέχνες».

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Προφανώς έχει δίκιο ο καθηγητής (post #2), που γράφει: <<φιλοσοφία και η τέχνη είναι ένα και το αυτό>>.

Οι φιλόσοφοι ως γνωστό είναι άντρες, οπότε θα συμφωνήσω και με τον παρακάτω ορισμό, που δεν έρχεται σε αντίθεση με τον προηγούμενο [Από το βιβλίο «Πολιτισμός και φυσική επιλογή», εκδόσεις Αρσενίδη, Αθήνα 2003, του Κων/νου Δημ. Μαρίτσα (από Λάστα Γορτυνίας)]:

Το έργο τέχνης είναι το αντίγραφο αντιγράφων της φύσης, που κάνουν οι άνδρες για να επιλεγούν από τις γυναίκες.

λινκ

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Επειδή ακριβώς ο ορισμός της τέχνης είναι η έννοια της αοριστίας αυτοπρόσωπη, υπάρχει η σχετική ελευθερία ο καθένας να δηλώνει οτι κάνει "τέχνη", κι αυτό γίνεται κοινωνικά αποδεκτό για περίεργα επαγγέλματα σε διαφορετικές εποχές, όπως πχ το επάγγελμα ή λειτούργημα του ιατρού, που στο μεσαίωνα τον αποκαλούσαν "αρτίστα". Ακόμα και στις υπόλοιπες επιστήμες βέβαια, από πολλούς θεωρείται ότι όλες φτάνουν σε ένα επίπεδο πάνω από το οποίο είναι "τέχνη".

Μάλλον γιατί όλοι ξέρουν βαθιά μέσα τους πόσο ψηλά σηκώνεις τον πήχη όταν μιλάς για "τέχνη".

Γι'αυτό κι ο μαθηματικός που ασχολείται με υψηλές έννοιες μαθηματικών με πολλαπλές λύσεις και διαφορετικά ίσως αποτελέσματα, φτάνει να χαρακτηρίζει την επιστήμη του "τέχνη". Για να δείξει πόσο τη θαυμάζει, πως είναι άπιαστη στον θνητό νου. Όμως τα μαθηματικά, αν ψάξεις στον κατάλογο με τις επίσημες επιστήμες θα τα βρεις. Αντίθετα, δεν είναι καταχωρημένα στις μορφές "τέχνης"....

Φιλοσοφία και επιστήμες βέβαια, έχουν σχέση. Πιο πολύ σχέση όμως έχει η φιλοσοφία με το φύλλο, οπότε η τέχνη πιθανά να είναι και μια καθαρά αντρική υπόθεση, όπως λέει στο λινκ στο προηγούμενο ποστ. Λες?

Πίνακας (1550) του Τιντορέττο: Ήφαιστος ξαφνιάζει Αφροδίτη (Venus, Vulcan and Mars)

 

[costas EAR]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

από εδώ:

φτάσαμε εδώ:

κι ακόμα να καταλάβουμε τι κάνουμε.... :138::137:

ε, είμαστε απίθανοι τελικά! :126:

 

[Bhutia]

Απάντηση: ο ορισμός της "τέχνης"

Σωστή σύγχυση126: