Ο γρήγορος Χάιντς και οι βοϊδάμαξες

Costas Coyias

Ημίθεος
Administrator
Μηνύματα
25.109
Reaction score
20.601
HGuderian.jpg


Όταν μετά το θάνατο του πατρός του ο Alfred Krupp, ως ο πρωτότοκος υιός, ανέλαβε τα ηνία της οικογενειακής επιχείρησης των Krupp, ήταν - δεν ήταν 15 ετών. Ως εκ των υστέρων απεδείχθη, εύστοχα μπορεί να πει κανείς πως επρόκειτο για τον κατάλληλο άνθρωπο, την κατάλληλη στιγμή στην κατάλληλη θέση.

Η εποχή ήταν δύσκολη από οικονομικής και τεχνολογικής άποψης, ομιλούμε για το πρώτο τέταρτο της Βιομηχανικής Επανάστασης, όπως αυτήν την έχουμε ζήσει έως σήμερα, και η χαλυβουργία των Krupp λειτουργούσε ικανοποιώντας μείγμα ζήτησης που αφορούσε ένα φάσμα προϊόντων, εντός του οποίου εξέχουσα θέση είχε ο σιδηρόδρομος. Επίμονος και ευφυής τύπος, ο Alfred Krupp έμελλε να γίνει ο άνθρωπος που θα επέφερε πλήρη ανατροπή στο συσχετισμό δυνάμεων στο πεδίο της μάχης, μεσούντος του 19ου αι. Στις αρχές της δεκαετίας του 1850, λίγο μετά τη Μεγάλη Έκθεση του Λονδίνου, ο Alfred κατασκεύασε το πρώτο στην Ιστορία ατσάλινο, οπισθογεμές πυροβόλο, υπό τη μορφή ενός πρωτοτύπου με κάννη 2 ιντσών.

Το νέο όπλο αντιμετωπίσθηκε από το τότε στρατιωτικό κατεστημένο με καταφανή αδιαφορία, καθώς στο σύνολό τους, οι ηλικιωμένοι κοιλαράδες στρατηγοί δεν του έδωσαν καμιά σημασία, παραμένοντας προσκολλημένοι στην τότε καθιερωμένη τεχνολογία του εμπροσθογεμούς μπρούτζινου πυροβόλου που εχρησιμοποιείτο ήδη για σχεδόν 4 αιώνες, παρά το γεγονός πως οι προδιαγραφές της εφεύρεσης του Krupp ήταν συντριπτικές. Αυτό ήξεραν, αυτό εμπιστευόντουσαν. Μετά την πρώτη απογοήτευση, ο Alfred δώρησε το πρωτότυπό του στον Πρώσσο βασιλέα, μια κίνηση που ίσως ήταν αυτή που γλίτωσε αυτήν την εφεύρεση από την αφάνεια.

Ο άνθρωπος που διέκρινε τη δυναμική του νέου όπλου ήταν ο Βίλελμ Α' του οίκου των Χοεντσόλερν, αδελφός του Πρώσσου βασιλέως, (ο οποίος στη συνέχεια τον διεδέχθη το έτος 1861 και τελικά έγινε ο πρώτος γερμανός αυτοκράτορας με τη δημιουργία της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, το 1871). Έτσι, ήταν θέμα χρόνου, ώστε το Βερολίνο να παραγγείλει αυτό το νέο όπλο, 312 κομμάτια. Το νέο όπλο πήρε το βάπτισμα του πυρός πολύ γρήγορα, κατά τον Γαλλο-πρωσσικό πόλεμο του 1870, έναντι του οποίου οι Γάλλοι αντέταξαν συμβατικά, εμπροσθογεμή πυροβόλα της δικής τους Schneider, παρά το γεγονός, ότι οι επιτελείς τους είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν κι αυτοί από την Krupp νέου τύπου πυροβόλα, πράγμα που δεν έπραξαν. Ίσως η νίκη των Πρώσσων να μην ωφείλετο αποκλειστικά στη δράση του νέου πυροβόλου, αλλ’ οπωσδήποτε αυτό συνετέλεσε τα μέγιστα. Ως γνωστόν, η έκβαση του πολέμου ήταν καταστροφική για τη Γαλλία, η οποία ηττήθη κατά κράτος χάνοντας τα εδάφη της Αλσατίας και της Λωραίνης, ενώ ο ίδιος ο Γάλλος αυτοκράτορας Ναπολέων Γ' αιχμαλωτίσθηκε στη μάχη του Σεντά (στα σημερινά γαλλο-βελγικά σύνορα).

Ήταν τέτοιος ο αντίκτυπος και τόσο μεγάλη η εντύπωση που προκάλεσε ο ρόλος του νέου πυροβόλου στην έκβαση αυτού του πολέμου, ώστε αυτό υιοθετήθηκε αμέσως από πάμπολλα επιτελεία ανά τον πλανήτη, στέλνοντας το εμπροσθογεμές μπρούτζινο πυροβόλο στο μουσείο. Διαρκώς εξελισσόμενο πλέον, μόλις 25 - 30 χρόνια αργότερα, το οπισθογεμές πυροβόλο κατέστη πλέον καθολικά διαδεδομένο, όχι μόνον επί ξηράς, αλλ' αποτελώντας και το βασικό όπλο σε όλα τα πολεμικά πλοία, και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερο διαμέτρημα, 12 ίντσες, με κορωνίδα τα θωρηκτά κλάσης Dreadnaught που εμφανίσθηκαν στις αρχές του 20ου αι.

Η εν συγκρίσει προς το παρελθόν τεράστια ισχύς πυρός του νέου πυροβόλου, αλλά και η παρουσία του πολυβόλου, μετέβαλαν άρδην την τακτική στο πεδίο της μάχης κατά τρόπον, ώστε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος διεξήχθη σχεδόν εξ ολοκλήρου με μάχες χαρακωμάτων, και είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός, πως για να κερδηθεί έδαφος ακόμη και κάποιων λίγων δεκάδων ή εκατοντάδων μέτρων, οι στρατιώτες σκοτώνονταν κατά δεκάδες, ακόμη και εκατοντάδες χιλιάδων. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι αυτός ο πόλεμος διεξήχθη με στατικές μάχες.

Μετά το τέλος αυτού του πολέμου, βασιζόμενος σ' αυτήν ακριβώς τη στατικότητα, ο Γάλλος Αντρέ Μαζινό συνέλαβε την ιδέα της δημιουργίας μιας σειράς πολύ ισχυρών οχυρωματικών έργων, τα οποία έμειναν στην Ιστορία ως Γραμμή Μαζινό και εξετείνοντο κατά μήκος της Γαλλο-γερμανικής μεθορίου, μπροστά στο Ρήνο, καθώς και λίγο νοτιώτερα, μπροστά στα σύνορα με την Ελβετία, αλλά και βορειοδυτικά, έως και τα σύνορα με το Λουξεμβούργο. Αυτή η σύλληψη έμελλε να κοστίσει στη Γαλλία δεύτερη πανωλεθρία μέσα σε χρονικό διάστημα μόλις 70 ετών, αλλ’ αυτή τη φορά την κύρια ευθύνη έφερε ο πολιτικός κόσμος, καθώς ελήφθη η πολιτική απόφαση, η Γραμμή να μην επεκταθεί και κατά μήκος των Γαλλο-βελγικών συνόρων, μιας κι αυτό θα αποτελούσε προσβολή κατά του ουδετέρου έως φίλα προσκειμένου Βελγίου. Πάντως, η Γραμμή Μαζινό απερρόφησε τεράστια κεφάλαια, κόπο και χρόνο, και τελικά απεδείχθη τόσον αποτελεσματική, που δεν πολέμησε ποτέ.

Την Άνοιξη του 1940, μετά το τέλος του σιωπηρού πολέμου, κατά την έναρξη της Μάχης της Γαλλίας, οι Γερμανοί εισέβαλαν στο γαλλικό έδαφος πολύ εύκολα, σπάζοντας το ασθενές μέτωπο στην περιοχή του δάσους των Αρδεννών, πάλι στην περιοχή του Σεντά, και στη συνέχεια βρέθηκαν στα νώτα της Γραμμής, αποκόπτοντάς την πλήρως. Και ήταν τότε που ο Γκουντέριαν προήλαυνε με μεγάλη ταχύτητα επί γαλλικού εδάφους, ώστε οι συνάδελφοί του να του προσδώσουν το υποκοριστικό der schnelle Heinz, "ο γρήγορος Χάιντς". Και ως γνωστόν, η Γαλλία έπεσε σε μόλις τέσσερις εβδομάδες – και αυτήν τη φορά ηττήθη λόγω τακτικής εσφαλμένης, ως απεδείχθη.

Περίπου δέκα χρόνια ενωρίτερα, στο λυκαυγές της 10ετίας του 1930, ο γερμανός ταγματάρχης Heinz Guderian επεξεργαζόταν τη δυναμική του άρματος μάχης, και μετά από αρκετά χρόνια, το έτος 1937, εξέδωσε ένα βιβλίο υπό τον τίτλο "Achtung, Panzer!", (Προσοχή, τεθωρακισμένα). Βεβαίως, το σύγχρονο άρμα επινοήθηκε από τους Βρεταννούς, οι οποίοι το εισήγαγαν στη μάχη κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου, ενώ αμέσως μετά ακολούθησαν και οι Γάλλοι – άλλωστε, η σύλληψη του συγχρόνου άρματος μάχης, με τεθωρακισμένο σκάφος, πλευρικές ερπύστριες και παντοκατευθυντικό πυργίσκο ανήκει στη γαλλική Ρενώ. Ως πρωτόλειες, αυτές οι κατασκευές είχαν πολλά προβλήματα και ήσαν δυσκίνητες, αλλά το 1937 η τεχνολογία τους είχε προχωρήσει θεαματικά, κι έτσι ο Γκουντέριαν είχε στη διάθεσή του ό,τι χρειαζόταν για να αναπτύξει τη θεωρία του, δηλαδή αρκετά ισχυρούς κινητήρες, ικανό και σχετικά αξιόπιστο σύστημα μετάδοσης, αποτελεσματική ερπύστρια και ασύρματο. Η συλλογιστική του ήταν σχετικά απλή, καθώς προδιέγραφε τη διάτρηση του μετώπου του αντιπάλου σε επιλεγμένο σημείο με χρήση μηχανοκίνητων μονάδων και με την υποστήριξη ισχυρών πυρών πυροβολικού αλλά και εγγύς υποστήριξη από αέρος, και στη συνέχεια δημιουργία προγεφυρώματος και ταχεία ανάπτυξη των μονάδων στα νώτα του μετώπου του αντιπάλου, μια τακτική που ο ίδιος ονόμασε Blitzkrieg (κεραυνοβόλο πόλεμο). Δηλαδή;

Δηλαδή, την εποχή κατά τη οποίαν όλοι ανεξαιρέτως χρησιμοποιούσαν το σύγχρονο άρμα μάχης ως εργαλείο εγγύς υποστήριξης του πεζικού, οπότε τα άρματα συνόδευαν τα πεζοπόρα τμήματα και ήσαν κατά χρήσιν αργοκίνητα, ο Γκουντέριαν τα αυτονόμησε πλήρως, ώστε να προελαύνουν με πολύ μεγάλη ταχύτητα, να επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω του ασυρμάτου, πράγμα ανήκουστο εκείνη την εποχή, ενώ μπορούσαν να επικοινωνούν και με την κεντρική διοίκηση αλλά και με τα φίλια αεροπλάνα απ’ ευθείας. Τους προσέδωσε δηλαδή πολύ μεγάλη κινητικότητα και ευελιξία. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα, γνώριζαν οι Γάλλοι αυτήν την τακτική;

Μεσούσης της 10ετίας του 1920, οι Γάλλοι αναζητούσαν τρόπο, ώστε να είναι σε θέση να αποκρούσουν νέα επίθεση των Γερμανών, και επ’ αυτού του ζητήματος είχαν τεθεί υπό συζήτηση δύο απόψεις. Η πρώτη προέβλεπε μεγάλα οχυρωματικά έργα μπροστά στα γαλλογερμανινά σύνορα, και υπεστηρίζετο από τον στρατάρχη Joffre και τον Philippe Petain. Η άλλη άποψη, αντί της στατικής αμυντικής τακτικής, υπεστήριζε την τακτική της αντεπίθεσης, προτείνοντας τη δημιουργία μηχανοκινήτων μονάδων, και υποστηριζόταν σε πολιτικό επίπεδο από τον Paul Reynaud, ενώ εμπνευστής της ήταν ένας νεωτεριστής ταγματάρχης ονόματι Charles de Gaulle. Μάλιστα, ο ντε Γκωλ εξέδωσε και βιβλίο επάνω σ’ αυτήν την τακτική υπό τον τίτλο «Vers l'Armée de Métier», «Για έναν επαγγελματικό στρατό». Το βιβλίο αυτό εξεδόθη το έτος 1934, τρία χρόνια προ της έκδοσης του βιβλίου του Γκουντέριαν, και οι εγχώριες πωλήσεις του ανήλθαν σε 700 αντίτυπα, αλλά…
 

Costas Coyias

Ημίθεος
Administrator
Μηνύματα
25.109
Reaction score
20.601
Αλλά στη Γερμανία, το βιβλίο πούλησε πάνω από 7000 αντίτυπα και αφ’ ης στιγμής το αντικείμενό του αφορούσε τη στρατηγική της Γαλλίας έναντι της εξ ανατολών απειλής της, είναι σχεδόν βέβαιον πως ανάμεσα στους αναγνώστες του συγκαταλέγονταν ο Γκουντέριαν και φυσικά ο ίδιος ο Χίτλερ. Με περίσσεια ασφάλεια, λοιπόν, μπορούμε να συμπεράνουμε πως οι Γάλλοι υπέστησαν τις ολέθριες συνέπειες μιας δικής τους, νεωτεριστικής ιδέας, της οποίας, εν αντιθέσει προς τους αντιπάλους τους, απέτυχαν να εκτιμήσουν τη δυναμική και την αγνόησαν.

Ήταν άραγε οι Γκουντέριαν και ντε Γκωλ οι μόνοι που διέκριναν τη συντριπτική δυναμική αυτού που αργότερα ονομάσθηκε διεθνώς mechanized warfare; Όχι, δεν ήταν οι μόνοι. Και πάλι περί το μέσον της 10ετίας του 1920, στην ένθεν ακτή του Ατλαντικού, ο John Walter Christie –δαιμόνιος μηχανικός και οδηγός αγώνων- είχε αναπτύξει τεθωρακισμένο σκάφος υπό μορφήν πρωτοτύπου, ενώ συγχρόνως είχε διατυπώσει την ίδια τακτική, δηλαδή τη χρήση του πρωτοτύπου του σε μορφή ταχέως κινουμένου άρματος μάχης, το οποίο θα μπορούσε να εισβάλει στα μετόπισθεν του εχθρού και να προσβάλει επιλεγμένους στόχους. Μάλιστα, είχε εφοδιάσει τους τροχούς κύλισης με ανάρτηση δικής του επινόησης, η οποία έμεινε στην Ιστορία έχοντας το όνομά του, ενώ οι τροχοί αυτοί ήταν μεγάλης διαμέτρου, οπότε έπαιζαν και ρόλο τροχών επαναφοράς της ερπύστριας. Επίσης, προέβλεψε και τη δυνατότητα προσωρινής αφαίρεσης της ερπύστριας, ώστε το όχημα να κινείται σε δρόμο με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα – και δεν ήταν μόνον αυτό. Είχε και την ιδέα της διαμόρφωσης του θώρακα υπό κλίση ως προς την κατακόρυφο, πράγμα που δυσχέραινε τη διάτρησή του από τα εχθρικά αντιαρματικά πυρά, μια τεχνική η οποία εφαρμόζεται έως σήμερα σε όλα τα σύγχρονα άρματα μάχης, με το ισραηλινό Μερκαβά ως το πλέον αντιπροσωπευτικό παράδειγμα.

Όλα αυτά ο Christie τα πρότεινε –πού αλλού- στον αμερικανικό στρατό και αυτό που έλαβε ήταν αμφιβολίες, κωλυσιεργία και άρνηση, αφού τις ιδέες του τις έκριναν αξιωματικοί του ιππικού. Δηλαδή; Δηλαδή, σε μιαν εποχή που η τεχνολογία των κινητήρων εσωτερικής καύσης ξέφυγε για πάντα από την πρωτόγονη μορφή της μοτοσυκλέτας που παρουσίασε ο Γκοτλήμπ Ντάιμλερ το 1899, ενώ τα πυροβόλα πολλών ιντσών και τα πολυβόλα ήταν ήδη κοινός τόπος, τις ιδέες του Christie τις αξιολόγησαν άνθρωποι, οι οποίοι το μόνον που ήξεραν, ήταν να προελαύνουν καλπάζοντας έφιπποι και κραδαίνοντας το σπαθί. Άνθρωποι του κατεστημένου, με απαρχαιωμένη σκέψη και προσκολλημένοι στο προχτές.

Μην έχοντας άλλη διέξοδο, ο Christie εστράφη προς το εξωτερικό, και καθώς είχε να αντιμετωπίσει τις απαγορεύσεις της αμερικανικής νομοθεσίας περί εξαγωγής όπλων, άνοιξε δουλειές με τους Άγγλους και τους Σοβιετικούς, πουλώντας τους τα μοντέλα του υπό μορφήν ανταλλακτικών, ως αγροτικά μηχανήματα. Επάνω στα δικά του σχέδια βασίσθηκαν μεταξύ άλλων άρματα όπως το βρεταννικό Crusader και το ρωσικό Τ34.

Άραγε, αυτοί οι τρεις, ο Γκουντέριαν, ο ντε Γκωλ και ο Κρίστυ, ήταν οι μόνοι που είχαν την ευστροφία να διακρίνουν τη δυναμική του νέου όπλου; Όχι, δεν ήταν οι μόνοι. Παλαίμαχος του Μεγάλου Πολέμου, ο βρεταννός Basil Liddell Hart εργαζόταν ως δημοσιογράφος, ενώ με κάποια άρθρα του περί πολεμικής τακτικής, απέκτησε και τη φήμη του θεωρητικού του πολέμου. Συγχρόνως με τον ντε Γκωλ, ήταν ο άνθρωπος που επί βρεταννικού εδάφους υπεστήριξε την ανώτερη δυναμική των μηχανοκινήτων μονάδων, κι γι’ αυτό το λόγο τον μνημονεύει και ο Γκουντέριαν στο βιβλίο του. Οι απόψεις του βρήκαν λιγοστό πρόσφορο έδαφος μέσα στις τάξεις του βρεταννικού στρατού στο πρόσωπο του Percy Hobart, ο οποίος αναζητώντας πόρους για να σχηματίσει αυτόνομες μονάδες τεθωρακισμένων, βρήκε μπροστά του τα ίδια εμπόδια με αυτά του Κρίστυ. Τελικά, το βρεταννικό στρατιωτικό κατεστημένο κατάφερε να αποστρατεύσει τον Hobart το 1940, υπογραμμίζοντας τις αντισυμβατικές αντιλήψεις του επί των τεθωρακισμένων. Μόνον μετά το φιάσκο της Διέππης το 1942, το βρεταννικό επιτελείο ανεκάλεσε τον Hobart στην ενεργό δράση, και του ανέθεσε να φτιάξει κάποια μορφή αμφιβίου άρματος, ώστε αυτό να χρησιμοποιηθεί και να φέρει καλύτερο αποτέλεσμα στην επομένη απόβαση στην Ηπειρωτική Ευρώπη, όποτε αυτή θα γινόταν – και έγινε τον Ιούνιο του 1944.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είχαν μια κοινή συνισταμένη, καθώς είχαν τη νοημοσύνη και την ευστροφία να διακρίνουν την τεράστια δυναμική του άρματος και όλοι βρήκαν μπροστά τους το κοντόφθαλμο κατεστημένο, που δεν ήθελε να αλλάξει τίποτε. Όλοι εκτός από τον γρήγορο Χάιντς, ο οποίος, όχι απλώς δεν εμποδίστηκε, αλλά έγραψε και εξέδωσε το βιβλίο του κατόπιν προτροπής του τότε προϊσταμένου του, του στρατηγού Oswald Lutz. Και ήταν αυτός που τελικά δίδαξε στον υπόλοιπο κόσμο πώς να χρησιμοποιεί το άρμα, και το έκανε με τον πλέον επώδυνο τρόπο. Στην πράξη. Και όπως ήταν φυσικό, μεταπολεμικά οι μηχανοκίνητες μονάδες έγιναν κάτι το αυτονόητο για σχεδόν όλες τις χώρες του πλανήτη, ενώ έγιναν ακόμη και αερομεταφερόμενες.

Βεβαίως, το συγκεκριμένο θέμα είναι μόνον μια πλευρά της γενικώτερης ανθρώπινης συμπεριφοράς, καθώς ο,τιδήποτε καινούργιο είναι καταδικασμένο να αντιμετωπίσει τις συμπληγάδες της αμφιβολίας και το τείχος της άρνησης του επαναπαυμένου κατεστημένου. Και για να έλθω εις τον καθ’ ημάς μικρόκοσμο του hi-fi, κάθε φορά που βλέπω μπροστά μου κάτι περίεργους, συνήθως προχωρημένης ηλικίας, να κρίνουν και να επικρίνουν καινούργια πράγματα όντας προσκολλημένοι σε λάμπες, κόρνες, βινύλια, τσάι και συμπάθεια, μου έρχεται στο νου ο γρήγορος Χάιντς. Και πολλές φορές ρωτάω τον καθρέπτη, είμαι άραγε γρήγορος; Είμαι γρήγορος σαν τον γρήγορο Χάιντς; Ή…
 

Μηνύματα
29.254
Reaction score
23.299
ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ.

ΠΗΓΗ?

ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΕΙΧΑ ΦΤΙΑΞΕΙ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΔΙΣΕΛΙΔΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΜΟΚΙΝΗΤΑ ΤΡΑΚΤΕΡ

ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΑΜΟ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΑΙΩΝΑ Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ

ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ.

ΤΟ ΕΙΧΑ ΚΑΝΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΦΕΡΩ ΣΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟ ΤΙΣ ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΥΚΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΧΑΝΟΝΤΑΙ ΟΤΑΝ ΖΕΧΝΕΙ Η ΚΑΜΑΡΙΛΑ ΤΟΥ

ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟΥ.

ΑΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΩΣ ΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ -ΠΕΤΣΟΚΟΜΕΝΟ ΒΕΒΑΙΑ- ΣΕ ΚΑΝΑ ΔΥΟ

ΦΥΛΛΑΔΕΣ ΚΑΤΑΛΑΒΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΜΑΤΑΙΟΔΟΞΙΑΣ ΜΟΥ ΤΟ ΕΣΚΙΣΑ ΚΑΙ ΤΟ

ΠΕΤΑΞΑ. ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΑ Ν ΑΓΟΡΑΖΩ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ....

ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΑ ΤΟΥ ΔΗΛΑΔΗ....
 




Staff online

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ

Threads
171.598
Μηνύματα
2.867.349
Members
37.936
Νεότερο μέλος
albie
Top