Η σημασία της Κλασικής Μουσικής στην εποχή μας.

[Costas Coyias]

Για να δώσω κάποια τυχόν συνέχεια στο γενικότερο θέμα του νήματος, σας θέτω ένα άλλο ερώτημα που βασικά μου προέκυψε από μία συνέντευξη, όπου ο φέρελπις Βενεζουελανός μαέστρος Gustavo Dudamel, όταν, ερωτηθείς για το El Sistema και την ανάγκη δημιουργίας και προώθησης της νεανικής Συμφωνικής Ορχήστρας Simon Bolivar, υπερασπίσθηκε το όλο αυτό εγχείρημα ως απάντηση στο να παρασχεθεί στην νεολαία της Βενεζουέλας το Ανθρώπινο Δικαίωμα στην (Κλασική) Μουσική.

Κάνετε λάθος. Κι αν ο Ντουνταμέλ έδωσε όντως αυτήν την απάντηση, κάνει κι αυτός λάθος. To Ελ Σιστέμα αποτελεί δημιούργημα του Χοσέ Αμπρέου, και χρησιμοποιεί το κλασικό μουσικό ιδίωμα ως εργαλείο ανύψωσης των φτωχών παιδιών της Βενεζουέλας, ώστε αυτά να ξεφύγουν από τη δυστυχία και το έγκλημα. Και προς αποσαφήνιση των πραγμάτων, δεν είναι η φτώχεια που εξωθεί προς το έγκλημα, αλλά η μεγάλη οικονομική ανισότητα εντός μιας κοινωνίας.

Διαβάστε.

 

[Prince]

Κάνετε λάθος. Κι αν ο Ντουνταμέλ έδωσε όντως αυτήν την απάντηση, κάνει κι αυτός λάθος. To Ελ Σιστέμα αποτελεί δημιούργημα του Χοσέ Αμπρέου, και χρησιμοποιεί το κλασικό μουσικό ιδίωμα ως εργαλείο ανύψωσης των φτωχών παιδιών της Βενεζουέλας, ώστε αυτά να ξεφύγουν από τη δυστυχία και το έγκλημα. Και προς αποσαφήνιση των πραγμάτων, δεν είναι η φτώχεια που εξωθεί προς το έγκλημα, αλλά η μεγάλη οικονομική ανισότητα εντός μιας κοινωνίας.

Διαβάστε.

Δεν νομίζω ότι μετέφερα καμία πληροφορία ότι ο Dudamel "δημιούργησε" το El Sistema. Ανέφερα ότι είπε, υπερασπιζόμενος το εν λόγω εγχείρημα, ότι η μουσική είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα και, ως εκ τούτου, οφείλουμε να προσφέρουμε τις δυνατότητες σε όσους νέους περισσότερο μπορούμε στην παιδεία και τη συμμετοχή στο Σύστημα αυτό. Εννοείται ότι δεν είπε μόνον αυτό. Φυσικά και αναφέρθηκε και στη χρησιμότητα της Κλασικής Μουσικής μέσω του El Sistema, ώστε οι νέοι να αποφύγουν την εγκληματική δραστηριότητα και, γενικότερα, τη δυστυχία. Αυτό, όμως, που έκανε τη διαφορά ήταν ότι χρησιμοποίησε ως εφαλτήριο τη δημιουργία αυτής της νεανικής Ορχήστρας (μέσω του El Sistema), προκειμένου να περάσει το καινοφανές μήνυμα περί της μουσικής ως Ανθρωπίνου Δικαιώματος.
Τώρα το κατά πόσο ο αρχικός σκοπός του Jose Abreu μπορούσε να υλοποιηθεί μέσα από ένα Σύστημα, στο οποίο δεν μπορούσαν, κατά τεκμήριο, να έχουν όλοι οι νέοι πρόσβαση και, πολλώ μάλλον, αυτό να τους κάνει να ξεχάσουν ή να παραβλέψουν τα τεκταινόμενα στη χώρα τους, έχω την εντύπωση ότι και ο Dudamel το είχε καταννοήσει.
Προς περαιτέρω αποσαφήνιση των πραγμάτων, εάν πρέπει να εισέλθουμε και σε πολιτικά/κοινωνικά χωράφια, δεν είναι ούτε η μεγάλη οικονομική ανισότητα εντός μιας κοινωνίας που εξωθεί προς το έγκλημα, αλλά η έλλειψη ή η ελλιπής ή η παρεφθαρμένη παιδεία. Π.χ. στη Νότιο Κορέα, (όπου έζησα για μια πενταετία περίπου) υπάρχει μια από τις πιο τρανταχτές περιπτώσεις κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας (μια ολιγαρχία οικογενειών, μέσω μεγάλων corporations, καθορίζει τον πλούτο και τη διανομή του πλούτου της χώρας, επηρεάζοντας και το πολιτικό σύστημα) με σχεδόν μηδενικό ποσοστό εγκληματικότητας. Ακόμη και στην Αφρική, όπου είχα την τύχη να ζήσω και να ταξιδέψω σε διάφορες χώρες για κάμποσα χρόνια, η εγκληματικότητα περιοριζόταν και εστιάζετο σε αυτούς τους ολίγους που είχαν κακή παιδεία.

 

[Costas Coyias]

Δεν νομίζω ότι μετέφερα καμία πληροφορία...

Έχετε το δικαίωμα να νομίζετε, ή να μη νομίζετε ο,τιδήποτε, οποτεδήποτε για οποιονδήποτε. Εγώ, πάντως, την προσπάθειά μου, την έκανα.

 

[Prince]

Έχετε το δικαίωμα να νομίζετε, ή να μη νομίζετε ο,τιδήποτε, οποτεδήποτε για οποιονδήποτε. Εγώ, πάντως, την προσπάθειά μου, την έκανα.

Έχετε το δικαίωμα να νομίζετε, ή να μη νομίζετε ο,τιδήποτε, οποτεδήποτε για οποιονδήποτε. Εγώ, πάντως, την προσπάθειά μου, την έκανα.

Ευχαριστώ για το "δικαίωμα" που μου αναγνωρίζετε (εμπίπτει και στα άρθρα 18 & 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης του 1948) και για την καλή σας "προσπάθεια". Όλο και κάτι μένει παρά και πέρα από τα φαινόμενα, ιδίως όταν υπάρχει καλή θέληση.

 

[steliosguitar]

μου φαινεται οτι ειναι αναγκη να (ξανα)διαβασουμε ολοι μας, το "πως ακουμε μουσικη" του ν. ρωτα.
με πρωτο τον νηματοθετη που το χει εντελως ξεχασει.

κι ας γραφτηκε .... σε αλλη εποχη

 

[Costas Coyias]

μου φαινεται οτι ειναι αναγκη να (ξανα)διαβασουμε ολοι μας, το "πως ακουμε μουσικη" του ν. ρωτα.

Πάρα πολύ! Επίσης, και τη Λογική, του Ευάγγελου Παπανούτσου.

 

[Prince]

μου φαινεται οτι ειναι αναγκη να (ξανα)διαβασουμε ολοι μας, το "πως ακουμε μουσικη" του ν. ρωτα.
με πρωτο τον νηματοθετη που το χει εντελως ξεχασει.

κι ας γραφτηκε .... σε αλλη εποχη

Εάν πιστεύεις ότι, (ξανα)διαβάζοντας το "πως ακούμε μουσική" του Ν. Ρώτα, μας δίνει και την απάντηση στο βασικό ερώτημα του νήματος, θα ήταν ιδιαιτέρως χρήσιμο να μας την περιγράψεις αδρομερώς.

 

[Costas Coyias]

 

[Prince]

Εις μάτην...δυστυχώς.

 

[christos77]

Και την αισθητικη του Ευαγγελου Παπανουτσου ειναι διδακτικον βιβλιον

 

[Prince]

Και την αισθητικη του Ευαγγελου Παπανουτσου ειναι διδακτικον βιβλιον

Και η "Αισθητική Θεωρία" του Theodor Adorno είναι πολύ ενδιαφέρον πόνημα, αλλά μάλλον θα περιπλέξει περισσότερο τα πράγματα...καίτοι αξίζει αρκετών αναγνώσεων (είναι μεγάλο αρκετά...).

 

[steliosguitar]

θα ήταν ιδιαιτέρως χρήσιμο να μας την περιγράψεις

δεν θα σας κανω την χαρη να κανω spoiling, αλλα θα σας αφησω την χαρα να το εξερευνησετε μονος σας.

αν δεν ικανοποιηθητε με τις 2-3 χαμενες ωρες σας, να αναγνωσετε τη μουσικοφιλια του σακς. εκει θα βρειτε σιγουρα τις απαντησεις της ομαδα σας, στο βασικο ερωτημα του νηματος σας.

αδρομερώς

...η μαρια χατζαρα δεν κανει ματαια τη δουλεια της...

 

[Prince]

δεν θα σας κανω την χαρη να κανω spoiling, αλλα θα σας αφησω την χαρα να το εξερευνησετε μονος σας.

αν δεν ικανοποιηθητε με τις 2-3 χαμενες ωρες σας, να αναγνωσετε τη μουσικοφιλια του σακς. εκει θα βρειτε σιγουρα τις απαντησεις της ομαδα σας, στο βασικο ερωτημα του νηματος σας.


...η μαρια χατζαρα δεν κανει ματαια τη δουλεια της...

Δυστυχώς, δεν ξέρω πότε θα έχω τη "χαρά" να το "εξερευνήσω"...Όμως, εάν για ένα τόσο απλό ερώτημα θα χρειασθούν 2-3 ώρες ανάγνωσης έστω και ενός, κατά τεκμήριο, σπουδαίου έργου, φοβάμαι ότι πιο πολλά ερωτήματα θα προκύψουν από την όποια (προφανή ή μη) απάντηση.
Το βασικό ερώτημα αυτού του νήματος έχει αποτελέσει αντικείμενο αρκετών συζητήσεων σε διάφορους χώρους (και χώρες όπου έργασθηκα και έζησα) και σε διαφορετικές εποχές, τουλάχιστον τα τελευταία δέκα έτη, με πολύ ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις, ακόμη και απαντήσεις, χωρίς, όμως να είναι κάποια η καθοριστική. Το πιθανότερο είναι να μην υπάρχει ή να μην πρέπει να υπάρχει. Το πρόβλημα είναι ότι το βασικό ερώτημα, στην πορεία των συζητήσεων, δημιουργούσε αρκετά άλλα συναφή ερωτήματα, οδηγώντας την κάθε συζήτηση σε άλλες (ή και αλλότριες) δαιδαλώδεις ατραπούς.
Πάντως, είμαι ευγνώμων για τη συμμέτοχη των όσων προσπάθησαν, μέχρι τώρα, να συμβάλουν, με γνήσιο ενδιαφέρον και τρόπο, στην όποια απάντηση τυχόν δύναται να διαμορφωθεί.
Ίδωμεν...

 

[Prince]

Από μια ανταλλαγή απόψεων με σεβάσμιο φίλο λόγιο και πιστό μουσικόφιλο, η άποψή του για το βασικό μου ερώτημα εστιάζεται στην κάτωθι απάντηση:
- Η Κλασική Μουσική ανταποδίδει στον ακροατή της ό,τι ούτος επενδύσει σε αυτήν.
Αποτελεί μια επιφανειακή προσέγγιση και στείρα απόλαυση η απλή πρόσληψη του έργου του συνθέτη. Η πραγματική επένδυση συντελείται με τον βαθμό που ο ακροατής μπορεί, επιθυμεί και εντρυφεί στην εσωτερική συμμετοχή του στην αντίληψη του έργου. Είναι αλήθεια μια αρκετά σοβαρή πρόκληση να μείνεις συνεπής στην παρακολούθηση, εμβάθυνση και, τελικώς, στην κατανόηση του έργου του συνθέτη, συνήθως χωρίς να υπάρχουν στίχοι, ή, ακόμα και εάν υπάρχουν, να μην υπάρχει κάποιο ξεκάθαρο μήνυμα (χαρίς στην ποικιλότητα και πολυμορφία της μουσικής γραφής). Τούτο , όμως, καθιστά το όλο εγχείρημα μια δίχως φραγμούς εμπειρία, καθώς το έργο του Κλασικού συνθέτη δεν σου υπαγορεύει τι να πιστέψεις ή τι να αισθανθείς για αυτό ή από αυτό. Αντίθετα, σε προσκαλεί να συμμετάσχεις, ψυχή τε και πνεύματι, σε αυτό, στο να καταστείς μέρος του θεματικού υλικού, των ιδεών που μπορεί να αναφύονται και των αισθημάτων που δύνανται να γεννηθούν σε κάθε ακρόαση, έτσι ώστε να αναλογισθείς και να διακριβώσεις τις εντάσεις και την εναλλαγή των συγκινήσεων και μηνυμάτων που δύνανται να προκληθούν μετά από κάθε ακρόαση.
Αυτή η ανεξάρτητη και αέναη διασύνδεση μεταξύ του καλλιτεχνικού έργου και του ακροατή είναι ένα φαινόμενο που δεν μπορεί να αναπαραχθεί σχεδόν σε καμία άλλη μορφή μουσικής (ή πολύ πιθανόν και τέχνης).
Στην αναγκαστική ερώτησή μου και ποιός θα θελήσει πραγματικά να προβεί σε αυτήν την "επένδυση", ιδίως μέσα στη λαίλαπα αντίξοων εξελίξεων, δυσμενών συνθηκών και ενάντιων περιστάσεων, η απάντηση δεν ήταν ούτε εύκολη ούτε προφανής, μάλλον ευχετική: Όστις είναι έμπλεος ανησυχίας για τους ανηλεείς αντιπάλους της ζωής μας σε κάθε μορφή της, ήτοι το εφήμερο και η λήθη.

 

[editor]

η άποψή του για το βασικό μου ερώτημα εστιάζεται στην κάτωθι απάντηση:
- Η Κλασική Μουσική ανταποδίδει στον ακροατή της ό,τι ούτος επενδύσει σε αυτήν.

Δεν συμβαίνει με τα πάντα αυτό;
Κατά τα άλλα ..."δώσε πόνο..."

 

[oldy]

Όστις είναι έμπλεος ανησυχίας για τους ανηλεείς αντιπάλους της ζωής μας σε κάθε μορφή της, ήτοι το εφήμερο και η λήθη.

να πας _αμα θες_ κατευθειαν στο 2.55 να μη σπαταλεις το χρονο σου και το μπαντγουιθ (ε, και οτι επενδυσεις)
και να μη στεναχωριεσαι , η κλασικη ηζησε πεντακοσα χρονια χωρις βοηθεια , ε ! δα τηνε βγαλει κι εδα (λεω...) ...

 

[christos77]

Επαναστατιμενο φρικ ευγε νεε μου

 

[haris1308]

Αυτή η ανεξάρτητη και αέναη διασύνδεση μεταξύ του καλλιτεχνικού έργου και του ακροατή είναι ένα φαινόμενο που δεν μπορεί να αναπαραχθεί σχεδόν σε καμία άλλη μορφή μουσικής (ή πολύ πιθανόν και τέχνης).

Γιατί;

 

[daharis666]

Από μια ανταλλαγή απόψεων με σεβάσμιο φίλο λόγιο και πιστό μουσικόφιλο, η άποψή του για το βασικό μου ερώτημα εστιάζεται στην κάτωθι απάντηση:
- Η Κλασική Μουσική ανταποδίδει στον ακροατή της ό,τι ούτος επενδύσει σε αυτήν.
Αποτελεί μια επιφανειακή προσέγγιση και στείρα απόλαυση η απλή πρόσληψη του έργου του συνθέτη. Η πραγματική επένδυση συντελείται με τον βαθμό που ο ακροατής μπορεί, επιθυμεί και εντρυφεί στην εσωτερική συμμετοχή του στην αντίληψη του έργου. Είναι αλήθεια μια αρκετά σοβαρή πρόκληση να μείνεις συνεπής στην παρακολούθηση, εμβάθυνση και, τελικώς, στην κατανόηση του έργου του συνθέτη, συνήθως χωρίς να υπάρχουν στίχοι, ή, ακόμα και εάν υπάρχουν, να μην υπάρχει κάποιο ξεκάθαρο μήνυμα (χαρίς στην ποικιλότητα και πολυμορφία της μουσικής γραφής). Τούτο , όμως, καθιστά το όλο εγχείρημα μια δίχως φραγμούς εμπειρία, καθώς το έργο του Κλασικού συνθέτη δεν σου υπαγορεύει τι να πιστέψεις ή τι να αισθανθείς για αυτό ή από αυτό. Αντίθετα, σε προσκαλεί να συμμετάσχεις, ψυχή τε και πνεύματι, σε αυτό, στο να καταστείς μέρος του θεματικού υλικού, των ιδεών που μπορεί να αναφύονται και των αισθημάτων που δύνανται να γεννηθούν σε κάθε ακρόαση, έτσι ώστε να αναλογισθείς και να διακριβώσεις τις εντάσεις και την εναλλαγή των συγκινήσεων και μηνυμάτων που δύνανται να προκληθούν μετά από κάθε ακρόαση.
Αυτή η ανεξάρτητη και αέναη διασύνδεση μεταξύ του καλλιτεχνικού έργου και του ακροατή είναι ένα φαινόμενο που δεν μπορεί να αναπαραχθεί σχεδόν σε καμία άλλη μορφή μουσικής (ή πολύ πιθανόν και τέχνης).
Στην αναγκαστική ερώτησή μου και ποιός θα θελήσει πραγματικά να προβεί σε αυτήν την "επένδυση", ιδίως μέσα στη λαίλαπα αντίξοων εξελίξεων, δυσμενών συνθηκών και ενάντιων περιστάσεων, η απάντηση δεν ήταν ούτε εύκολη ούτε προφανής, μάλλον ευχετική: Όστις είναι έμπλεος ανησυχίας για τους ανηλεείς αντιπάλους της ζωής μας σε κάθε μορφή της, ήτοι το εφήμερο και η λήθη.

αν όλα αυτά τα κάνει η κλασική...... η βυζαντινή μουσική δηλαδή τι κάνει?

 

[editor]

Φαίνεται ότι ολα τα σημαντικά ερωτήματα είναι διαχρονικά...

"Αντιπαθουσα την τζαζ αλλά την προτιμούσα δέκα φορές περισσότερο απ'ολες αυτές τις σύγχρονες ακαδημαικες μουσικές, γιατί άγγιζε με τη χαρουμενη και ωμη αγριοτητα της ακόμα και τον δικό μου κόσμο των ενστίκτων και αναδινε έναν πρωτόγονο και ειλικρινή αισθησιασμό....

...Εμείς οι παλιοί γνωστες και θαυμαστές της παλιότερης Ευρώπης της παλιότερης αυθεντικής μουσικης, της γνήσιας αλλοτινής ποίησης είμαστε απλώς μια μικρή ηλίθια μειοψηφία από κομπλεξικους που αυριο θα ξεχαστούν και θα χλευαστουν;
Άραγε αυτό που ονομάζουμε πολιτισμο αυτό που ονομάζουμε πνεύμα αυτό που ονομάζουμε ψυχή αυτό που ονομάζουμε ιερό και ωραίο είναι απλώς ένα φάντασμα κάτι νεκρό εδώ και καιρό που μόνο μερικοί τρελλοί από εμάς το θεωρούν ακόμα γνήσιο και ζωντανό;"
Έρμαν Έσσε
Ο Λύκος της Στέπας (1927).
Μετάφραση Νίκου Μαστορακη.
Εκδόσεις Κακτος.