ΑΝΑΔΡΟΜΗ

[Giota]

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Εξορία, μετανάστευση και φτώχεια.
Μουσική:Μίκης Θεοδωράκης
Στίχοι:Τάσος Λειβαδίτης, Δημήτρης Χριστοδούλου, Κώστας Βίρβος.
Ερμηνεία:Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Στέλιος Καζαντζίδης.
COLUMBIA 1976

Πρόκειται για τα πρώτα απλής φόρμας λαϊκά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη τα οποία κυκλοφόρησαν και εννοούμε εδώ την «Πολιτεία Α», η οποία μετά την μεταπολίτευση, με το κύμα επανεκδόσεων του έργου του συνθέτη ενσωματώθηκε σε ένα άλμπουμ με την Πολιτεία Β. Ο δίσκος αυτός, με το εξώφυλλο του Δημήτρη Αρβανίτη, δεν περιλαμβάνει το τραγούδι «Μάνα» σε στίχους του Κώστα Βίρβου από την Α, το «Βραδιάζει» σε στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου και το «Στράτα τη Στράτα» σε στίχους του Νίκου Γκάτσου από τη Β.
Τα τραγούδια της πρώτης «Πολιτείας» είναι σε στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου και του Τάσου Λειβαδίτη, ενώ ένα είναι του Κώστα Βίρβου από το φιλμ Συνοικία το όνειρο (εκεί πρωτοακούστηκε και το Βρέχει στη φτωχογειτονιά)
Πρόκειται για θρυλικά τραγούδια, τα οποία εξέφραζαν με τρόπο ρεαλιστικό τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής και τα οποία γράφτηκαν στα χρόνια ΄60 - ΄61.Οι εξορίες, η μετανάστευση και η φτώχεια βάραιναν στους ώμους των Ελλήνων και τα τραγούδια αυτά έμελλε να εκφράσουν αυτούς τους καημούς, σηματοδοτώντας και την αντίσταση των προοδευτικών πολιτών.
Ποιός θα ξεχάσει ποτέ τη «Δραπετσώνα», το «Βράχο - βράχο», το «Παράπονο» ή το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά»;
Η ταινία «Συνοικία το όνειρο», όπου ακούστηκαν και δύο τραγούδια της «Πολιτείας Α», αποτελεί χαρακτηριστική απεικόνιση των συνθηκών που ενέπνευσαν στιχουργούς και συνθέτη.Η θεματολογία έσκυβε με τρόπο καθαρό στις συνοικίες όπου κατοικούσαν οι λαϊκοί άνθρωποι με ρεαλισμό, συγκροτώντας έμμεσα έναν ιδεολογικό μύθο που αντιστεκόταν στην αστυνομοκρατία της εποχής.Η πρώτη προβολή της ταινίας έγινε με επεισόδια, καθώς η αστυνομία αποπειράθηκε να εμποδίσει την είσοδο του κοινού στον κινηματογράφο και η παρακολούθηση της ουσιαστικά κατέληξε να είναι πράξη αντίστασης. Η σκηνοθεσία ανήκε στον νεαρότατο τότε Αλέκο Αλεξανδράκη και πρωταγωνιστές ήταν η Αλίκη Γεωργούλη και ο Μάνος Κατράκης. Η «Πολιτεία Α» βρήκε ιδανικούς ερμηνευτές, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και το δίδυμο Καζαντζίδη - Μαρινέλλας.
Η «Πολιτεία Β» γράφτηκε από τον συνθέτη στα 1964 ανάμεσα στο Παρίσι, όπου ήταν και στην Αθήνα και περιλαμβάνει στίχους του Κώστα Βάρναλη, του Δημήτρη Χριστοδούλου και από ένα τραγούδι με στίχους του Νίκου Γκάτσου και του Πάνου Κοκκινόπουλου. Εδώ μοναδικός ερμηνευτής είναι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

Δ.Χατζόπουλος.


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΧΡΟΝΙΚΟ

Το κίνημα ξεκίνησε με το Χρονικό
Μουσική : Γιάννης Μαρκόπουλος
Στίχοι:Κ.Χ.Μύρης
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης, Μαρία Δημητριάδη
ISLAND RECORDS 1970

Η σύλληψη του Χρονικού έγινε τον Μάρτιο του 1967 για να παρουσιαστεί στον «Μουσικό Αύγουστο» στον Λυκαβηττό. Τον Απρίλιο του 1967 πρόβαρε η Μαρία Φαραντούρη. Ο αρχικός πυρήνας ήταν οκτώ τραγούδια. Μετά το πραξικόπημα, τα πάντα ανατράπηκαν. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος έφυγε για το Λονδίνο.Σε πρόχειρη μαγνητοφώνηση για πιάνο και φωνή ( του συνθέτη) το « Χρονικό « έγινε πρώτα γνωστό στην Ευρώπη των εμιγκρέδων.
Το είχαν ακούσει η Ασπασία Παπαθανασίου, ο Τάκης Λαμπρίας, ο Μάριος Πλωρίτης, ο Βασίλης Βασιλικός κ.α.Το 1970, συμπληρώθηκε με τέσσερα τραγούδια.
Το Π.Χ ( το τραγούδι του Προμηθέα, όπου τρεις σταυρώνουν τον Τιτάνα και ο τίτλος έπαιζε ανάμεσα στο «Προ Χριστού» και στο «Παραδείγματος Χάριν», Το Λιονταρόπουλο (νανούρισμα αφιερωμένο στην κόρη μου που γεννήθηκε εκείνη τη χρονιά), «Το Καφενείον η Ελλάς» και το τελικό τραγούδι {"Πως να τραγουδήσω, πώς να σας μιλήσω"} και βέβαια με την συνταρακτική φωνή του Νίκου Ξυλούρη.Επειδή δεν γνωρίζαμε τη μοίρα του έργου, στη λογοκρισία τα έστειλα με το ψευδώνυμο Κ.Χ.Μύρης, που το κράτησα έκτοτε ως γουρλίδικο.
Η λογοκρισία «έκοψε» δύο τραγούδια, που τώρα ο Γ.Μαρκόπουλος τα συμπεριέλαβε με τη φωνή του στην επανέκδοση τσε CD. Ο «Μύθος» του έργου οφείλεται στις ζωντανές εκτελέσεις στη «Λήδρα» όπου κάθε βράδυ συνέρρεαν πλήθη φοιτητών, συνειδητών πολιτών και αρκετών επωνύμων {Κ. Δοξιάδης,Γ.Σαββίδης,Χρ.Λαμπράκης,Σ.Φυντανίδης,Γ.Ρωμαίος,Τ.Λαμπρόπουλος,Αλ.Πατσιφάς κ.α.}
Ο Ρ.Μπήτον στην εισαγωγή του στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, αφιερώνει μια σελίδα στο «κίνημα» που ξεκίνησε με το Χρονικό.

Του Κώστα Γεωργουσόπουλου

www.melodia.gr

 

[Giota]

ΦΟΡΤΗΓΟ

Οχι, δεν έχω κανένα νέο για σας, κ.Σαββόπουλε

ΦΟΡΤΗΓΟ

Μουσική,στίχοι, ερμηνεία:Διονύσης Σαββόπουλος
Α΄ ΕΚΔΟΣΗ - LYRA ΝΟΕΜΒΡΗΣ 1966

Μια σύμπτωση οδήγησε κάποιο βράδυ τα βήματά μας στο σπίτι ενός νέου τραγουδιστή - του Διονύση Σαββόπουλου. Είναι ένας νέος εικοσιενός περίπου ετών, ο οποίος σαν τους παλιούς εκείνους ραψωδούς, τους περιπλανώμενους τροβαδούρους του Μεσαίωνα - που εκφράζονται μέσα απ' όλα τα στοιχεία του τραγουδιού πριν το τελευταίο καταμεριστεί σε «τομείς» - γράφει τους στίχους και τη μουσική και τραγουδάει ο ίδιος συνοδεύοντας με την κιθάρα του. Μας τραγούδησε αρκετά από τα τραγούδια του, με μια φωνή παράξενη, υπόβραχνη, μικρή σε ένταση, μοναδική, ωστόσο, για ν' αποδώσει αυτήν ακριβώς την ειδοποιό αίσθησή τους.
Ε, λοιπόν, όχι, όταν φύγαμε ούτε το κεφάλι μας ήταν γεμάτο μελωδίες ούτε μας σφηνώθηκε κανένα λάιτ μοτίβ, απ' αυτά που τα αρπάζουμε στον αέρα και δεν εννοούν να μας εγκαταλείψουν. Γιατί τα τραγούδια του δεν είναι «μελωδικά» δεν μας βομβαρδίζουν με εντυπωσιακές μουσικές φράσεις, που διαθέτοντας «μαγνητικά» σημεία αποτυπώνονται εύκολα.(...)
Θα μπορούσαμε να πούμε πως τα τραγούδια του Σαββόπουλου εισβάλλουν απότομα, σχεδόν βάναυσα στον κόσμο μας τον τακτοποιημένο και προσπαθούν να τον αποτοξινομήσουν. Έρχονται αρματωμένα με νόημα και αιχμές, για να μας εκσφενδονίσουν κάποιες πολύτιμες αισθήσεις και βιώματα ανεκτίμητα, που τα εξευτελίσαμε ή τα «διασκευάσαμε» ξεγελώντας τους εαυτούς μας(...)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΕΩΔΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ,ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1965
(...)πως κατάφερες και κυκλοφόρησες τον πρώτο σου δίσκο;
-Με βοήθησε ο Νίκος Μαμαγκάκης(...) Έφτιαχνε τότε τον «Ερωτόκριτο» του και με ετοίμαζε για να τραγουδήσω. Είχα πολύ ωραίο στυλ για παραμυθάς, αλλά η φωνή μου ήταν από τότε χάλια κι έτσι δεν έγινε τίποτε.Μου βρήκε, όμως, δουλειά στη «Στοά» κι επίσης με πήγε στη ΛΥΡΑ, την εταιρεία δίσκων του Πατσιφά, κι επέμενε να γυρίσω δίσκο. Σε παρακαλώ, υπογράμμισε το «επέμενε», γιατί ο Πατσιφάς δεν με ήθελε με κανέναν τρόπο επειδή κοτζάμ εκδότη τον αποκαλούσα «κύριε εργοδότα» και επειδή στην ακρόαση είχα τραγουδήσει τόσο εκκωφαντικά και εφιαλτικά τη «Μαϊμού», που σηκώθηκε όλη η οδός Κριεζώτου στο πόδι και ήρθε η αστυνομία λες και γινόταν έγκλημα.Από τότε γινόταν έξαλλος όταν έμπαινα στο γραφείο του, πεταγόταν επάνω πολύ θυμωμένος και σχεδόν χτύπαγε τις γροθιές του στο ταβάνι, φωνάζοντας «όχι δεν έχω απολύτως κανένα νέο για σας, κύριε Σαββόπουλε»!
Βέβαια με την επιμονή του Νίκου Μαμαγκάκη,γύρισα τελικά τον πρώτο μου μικρό δίσκο.Ήταν τον Φεβρουάριο του '65 και ο δίσκος περιείχε τέσσερα τραγούδια: «Εγερτήριο», «Μια θάλασσα μικρή», «Τα πουλιά της δυστυχίας» και « Μη μιλάς άλλο γι' αγάπη«(...)

Από συνέντευξη του Διονύση Σαββόπουλου στον Γιώργο Πηλιχό,Ταχυδρόμος- Αύγουστος 1975

ΠΗΓΗ:100 Δίσκοι και η ιστορία τους, Ειδική έκδοση :Καθημερινή.


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΗΣ ΤΖΟΚΟΝΤΑΣ

Μέσα μου κάτι σκίρτησε οδυνηρά
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
ΕΜΙ:1965

Σε μια παρέλαση στη Νέα Υόρκη, με μουσικές, με χρώματα και με πλημμυρισμένη από κόσμο την 5η Λεωφόρο, βρισκόμουν μια Κυριακή απόγευμα το φθινόπωρο του 1963 όταν συνάντησα μια γυναικούλα να περπατάει μοναχή με μιαν απελπισμένη αδιαφορία για ότι συνέβαινε γύρω της χωρίς κανείς να την προσέχει, χωρίς κανέναν να προσέχει, μόνη, έρημη μες στο άγνωστο πλήθος, που την σκουντούσε, την προσπερνούσε ανυποψίαστο, εχθρικό, αφήνοντας την να πνγεί μες στη βαθιά πλημμύρα της λεωφόρου, μέσα στη θάλασσα που ακολουθούσε, μέσα στ' αγέρι που άρχισε να φυσά.
Έμεινα στυλωμένος, ο μόνος που την πρόσεξε, κι έκαμα να την πάρω από πίσω, να την ακολουθήσω και πλησιάζοντάς την να της μιλήσω, χωρίς να ξέρων τι να της πω, μα ίσαμε ν' αποφασίσω, την έχασααπό τα μάτια μου.
Έτρεξα λίγο μπρος, ανασηκώθηκα στα πόδια μου για να την ξεχωρίσω, μα η μεγάλη μαύρη θάλασσα του κόσμου την είχε καταπιεί. Μέσα μου κάτι σκίρτησε οδυνηρά.
Χωρίς να καταλάβω, είχα σταθεί έξω από το βιβλιοπωλείο του Ριτζιόλλι και στη βιτρίνα του, απέναντί μου ακριβώς, βρισκόταν ένα βιβλίο για τον Ντα Βίντσι με την Τζοκόντα στο εξώφυλλο του να μου χαμογελά απίθανα αινιγματική, αυτόματα μεγεθυμένη, όσο η γυναίκα που χάθηκε στο δρόμο.
Δεν ξέρω γιατί όλ' αυτά μπερδεύτηκαν περίεργα μέσα μου, μαζί μ' ένα εξαίσιο θέμα του Βιβάλντι που είχα ακούσει πριν από λίγες μέρες και που εξακολουθούσε να επανέρχεται τυραννικά στη μνήμη μου.
Τα δέκα αυτά τραγούδια γράφτηκαν μ' ένα συγκερασμό απελπισίας και αναμνήσεων.
Το θέμα είναι η γυναίκα έρημη μες στην μεγάλη πόλη.Το κάθε τραγούδι είναι κι ένας μονόλογός της, κι όλα μαζί συνθέτουν την ιστορία της. Μια ιστορία σύγχρονη και παλιά μαζί.

ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ από σημείωμα στην έκδοση

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους από τον Μελωδία fm 99,2- Ειδική έκδοση, Καθημερινή.

www.melodia.gr

 

[Giota]

ΕΜΠΑΡΓΚΟ

Όλα ξεκίνησαν από ένα φύλλο του Ριζοσπάστη
Μουσική:Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι:Άλκης Αλκαίος
Ερμηνεία:Μαρία Δημητριάδη,Κώστας Καράλης, Βλάσης Μπονάτσος, Μανώλης Μητσιάς.

Τον Άλκη Αλκαίο τον γνώρισα από μια δημοσίευση ενός ποιήματος του στον «Ριζοσπάστη».Πρέπει να ήταν το '77.Μου άρεσε τόσο πολύ που έκοψα το απόκομμα, το μελοποίησα και όταν θα γινόταν ένας δίσκος με τα τραγούδια της Λευτεριάς θέλησα να το ηχογραφήσω. Του τηλεφώνησα, νομίζω δεν συναντηθήκαμε του το έβαλα από το τηλέφωνο και του άρεσε πάρα πολύ.Δεν είχαμε γνωριστεί. Δεν ήξερα καν ότι τον λέγανε Βαγγέλη Λιάρο.Νόμιζα ότι τον έλεγαν Άλκη Αλκαίο, όπως δηλαδή ήτανε στο κείμενο.
Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε μια σχέση του εξής τύπου: Μου έστελνε σπίτι μου στίχους του εβδομαδιαίως.Μελοποίησα, αρχής γενομένης το '77,'78,'79, '80 νομίζω, γύρω στα πενήντα τραγούδια.
Χωρίς όμως, πέραν του πρώτου τραγουδιού, να έχει εκδοθεί και τίποτα άλλο.Είναι αυτό στοιχείο και του ύφους μου και του στυλ μου ειδικά σε ορισμένους στιχουργούς, να προσπαθώ τα κείμενα να μου γίνονται οικεία, να προσπαθώ επίσης να τα κάνω δικά μου, να μου μιλάνε και μετά να περιμένω να περνεέι ο χρόνος για να δω πώς ηχούν στα αυτιά μου.
Έτσι, κι ενώ μου άρεσαν πολλά από αυτά, τα άφηνα μέσα στο χρόνο, μέχρι που μαζέυτηκαν, όπως είπα πάνω από πενήντα. Τελικά επέλεξα έντεκα από αυτά και πιστεύω ότι επέλεξα και από πλευράς κειμένων τα καλύτερα ή τουλάχιστον τα εντελώς της πρώτης γραμμής.
Όμως το '80 ήδη είχα παρουσιάσει το Κακόηθες Μελάνωμα σε κάποιες συναυλίες που έδωσα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών τότε στο Λυκαβηττό. Ενώ, όλο τον δίσκο τον αφιερώσαμε στον Κωστή Μοσκώφ - μακαρίτη τώρα - το «Κακόηθες Μελάνωμα» είχε αφιερωθεί από τον Αλκαίο και από μένα στον Νίκο Πουλαντζά.
Ο λόγος που είχε γίνει αυτό θυμάμαι ήταν ο εξής: O Νίκος Πουλαντζάς - ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του Μαρξισμού - είχε αυτοκτονήσει πέφτοντας με τα βιβλία του από τον 22ο όροφο της πολυκατοικίας όπυ έμενε στο Παρίσι.Αυτή η απεγνωσμένη πράξη σήμαινε και το αδιέξοδο που κατά τη γνώμη μου είχε φθάσει μια συγκεκριμένη Μεθοδολογία και σκέψη ή τουλάχιστον το αδιέξοδο, όπως το αντιλαμβανόταν ο ίδιος. Ήταν όντως ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς.
Θυμάμαι ήμουν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος και μου είχε κάνει αλγεινή εντύπωση το γεγονός ότι έναν τέτοιο θεωρητικό του Μαρξισμού πολύ σημαντικού στο επίπεδο του Altouser τον είχαμε στο εξωτερικό και την τραγικότητα της χειρονομίας αυτής της αυτοκτονίας ο «Ριζοσπάστης» την είχε περιποιηθεί σε κάποια μέσα σελίδα σε δυο γραμμές, κάτω από ένα κείμενο που αφορούσε ότι ακρίβυνε κάποιο προϊόν και από κάτω εχθές αυτοκτόνησε ο Νίκος Πουλαντζάς στο Παρίσι.Μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση κι εγώ ως μέλος του ΚΚΕ αποφάσισα να αφιερώσω το « Κακόηθες Μελάνωμα» στον Νίκο Πουλαντζά μαζί με τον Άλκη Αλκαίο.

Του Θάνου Μικρούτσικου

ΠΗΓΗ: Καθημερινή - Ειδική έκδοση, 100δίσκοι και η ιστορία τους, από τον Μελωδία fm99,2.


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ

Δε θα φύγω ποτέ απ' τη ζωή σου

ΚΑΣΕΤΙΝΑ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ
ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ Νο1: ΑΥΘΕΝΤΙΚΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ 1937 - 1940
Τραγούδι : ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ - Στράτος Παγιουμτζής - Κώστας Καπλάνης

ΕΜΙ -1937

Βασιλάκη, μου είπε η Ελίζα μπροστά στον τρελό ερωτευμένο φίλο της και γνωστό μου πρόσωπο, «δεν πρόκειται ποτέ μα ποτέ στη ζωή μου να ξαναγαπήσω».
Ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα τυχαίως μαζί τους σ' ένα καφέ - μπαρ της οδού Πανεπιστημίου και τη γνώρισα. Ήταν μια λαμπερή και ακτινοβόλα ομορφιά. Μια κοπέλα πολύ σικ ντυμένη, αρκετά μορφωμένη, με μακριά μαύρα μαλλιά, με μάτια εκφραστικά μεγάλα και μαύρα σαν της νύχτας το σκοτάδι και είχε περίπου την ίδια ηλικία με μένα, γύρω στα είκοσι χρόνια το 1938.
Ο φίλος της και γνωστός μου ήταν παθολογικά ερωτευμένος μαζί της, δεν μπορούσε ν' αρθρώσει λέξη, μπερδευόταν η γλώσσα του, ξεροκατάπινε, έτρεμε μπροστά της, είχε χάσει τον εαυτό του.
"Σήκω να φύγεις χρυσέ μου του είπε εκείνη, τι περιμένεις, ελεημοσύνη να σου δώσω;Σου είπα, δεν πρόκειται ποτέ να σε ξαναγαπήσω. Τον βλέπω μπροστά μου, με τρομάζει. Τον πόνεσα, τον έκλαψα και τώρα που τον έχασα είναι πάλι δικός μου..."
Με συγχωρείς πολύ, Βασιλάκη, είπε ακόμα, ασφαλώς δεν περίμενες να βρεθείς μπροστά σε τέτοια έκπληξη. Μου φαίνεσαι σαν να μελαγχόλησες λιγάκι, ε;"
Πριν μας αποχαιρετήσει έβγαλε από το τσαντάκι της μολύβι, κάτι έγραψε σ' ένα χαρτί και μου είπε: «Σε παρακαλώ, πάρε αυτό το χαρτάκι» Ύστερα από λίγο, αποχαιρέτησα κι εγώ το γνωστό μου πρόσωπο που ήταν σχεδόν μπρούμυτα πεσμένος στο τραπεζάκι με τις παλάμες του στους κροτάφους, απαρηγόρητος.
Στο χαρτάκι της είχε γράψει την επιθυμία της να με δεχθεί στο σπίτι της, κάπου στην οδό Ομήρου, το απόγευμα.
Πράγματι, πήγα.
Ήταν ένα σπίτι αρχοντικό, σωστό παλάτι.Ήταν σε πολύ καλή ψυχική κατάσταση, εξαιρετικά ευδιάθετη, γελούσε, μιλούσε διαρκώς και φλυαρούσε...Φαίνεται, τελούσε λιγάκι εν ευθυμία καθ' ότι τα ουισκάκια και τα βερμούτ ήταν σερβιρισμένα και το πικάπ έπαιζε πάρα πολλά τραγούδια μου. «Τ' ακούς», μου λέει, «αυτά τα τραγούδια σου με παρηγορούν. Σε παρακολουθώ. Δε θα φύγω ποτέ απ' η ζωή σου.»
Το ίδιο βράδυ, μέσα σ' αυτόν τον κλονισμό μου και στην υπερένταση είχα τελειώσει κιόλας την περίφημη «Αρχόντισσα».Το μυαλό μου πήγε στον γνωστό μου και στο μαρτύριο που τραβούσε από την αγάπη από την αγάπη του για την Ελίζα.
Ύστερα από τόσα χρόνια, οι ήχοι του τραγουδιού μου θυμίζουν τα λόγια της : «Δε θα φύγω ποτέ από τη ζωή σου».
Είναι η πρωταγωνίστρια του έργου.Πέθανε στην Κατοχή. Την εξετέλεσαν επί τόπου στην οδό Σταδίου.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Κώστα Χατζηδουλή _ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ_ το μυστικό μιας ζωής, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gramma- 2002


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΔΙΑΦΑΝΑ ΚΡΙΝΑ

Οι ηρωίδες του Πόε και οι εφηβικοί μας έρωτες.

ΕΓΙΝΕ Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΜΑΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ,ΣΤΙΧΟΙ: ΔΙΑΦΑΝΑ ΚΡΙΝΑ
WIPE OUT 1996

Αν και δεν έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια από το 1996 που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά ο δίσκος αυτός, νιώθω να με κυριεύει μια ιδιαίτερη ταραχή, καθώς πρέπει ουσιαστικά να μιλήσω για μια ολόκληρη εποχή, μια εποχή που φαίνεται τώρα να σβήνει μέσα σ' ένα τρομακτικό ξεψύχισμα, μ' αυτήν την αγριότητα που επιφέρει το οριστικό τέλος.Τι ήταν λοιπόν, για μας η «Απώλεια»;
Ήταν οι ηρωίδες του Πόε και του Ντοστογιέφσκι που μπερδεύονταν με τους εφηβικούς, δυστυχισμένους μας έρωτες, τα ποιήματα της Γώγου και του Καψάλη, η θανάσιμη αγωνία του Μάριου Χάκκα, τα πεσμένα μαλλιά του Νίκου -Αλέξη Ασλάνογλου, οι Cure, οι Joy Division,οι Pixies,οι Sonic Youth.
Η νεκρή μητέρα του Κυριάκου, η Νάνα που μόλις είχε γυρίσει από το Μαρόκο, η Μαρία που δεν έφυγε ποτέ από το Περιστέρι, η καρδιά που κυνηγάει μοναχή ψάχνοντας απελπισμένα ν'αγαπήσει το φύλλο του χθεσινού ημερολογίου, σχισμένο και πεταμένο στον πάτο του καλαθιού των αχρήστων.
Βαθμιαίες καταπτώσεις, πάθη που ξέφτισαν, όνειρα που μέσα τους εβρυχώντο ακατάπαυστοι χείμαρροι αγωνίας κι ελπίδας, άνθρωποι που θέλησαν να συνδεθούν, να σμίξουν, να αναγνωριστούν για να νιώθουν λιγότερο μόνοι και τέλος, μια παρέα πέντε παιδιών που θέλησαν να δώσουν ένα σάλτο μες στον αέρα της νύχτας πάνω απ' την πόλη, μ μια μουσική που τρομοκρατεί όλους αυτούς που πιστεύουν πως τίποτα δεν είναι αληθινό αν δεν υπάρχουν τυπωμένα προγράμματα και ταξιθέτριες.

Του Παντελή Ροδόστογλου

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους από τον Μελωδία fm 99,2 - ειδική έκδοση,Καθημερινή


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΤΕΛΣΟΝ

Τέλσον σημαίνει η άκρη των συνόρων
ΤΕΛΣΟΝ

Σύνθεση: Κ.Βήτα, Μιχάλης Δ., Αντώνης Π.
Στίχοι: Κ.Βήτα
FM RECORDS 1996

Το Τέλσον ήταν το τέταρτο άλμπουμ των Στέρεο Νόβα. Θα το χαρακτήριζα ως το πιο αντιεμπορικό αλλά πιο αγαπημένο άλμπουμ των φαν μας. Βαθιά πειραματικό, μεγάλα τρακς, πλατιά τέκνο μπιτς.Ντεφορμέ καταστάσεις και απέραντη αγάπη, αλλά και νοσταλγία για το Ντιτρόιτ τέκνο. Νομίζω πως ήταν ένα άλμπουμ για μας και τους φίλους μας που ήταν στην ίδια φάση.
Στο Τέλσον γράψαμε και τα πιο όμορφα τραγούδια μας. Όταν τελειώσαμε με τις ηχογραφήσεις σ' ένα στούντιο στα βόρεια προάστια της Αθήνας, ξέραμε πως κάτι τελείωνε μεταξύ μας.
Υπήρχε ένα συναίσθημα περίεργο. Κάναμε άλλο ένα άλμπουμ και διαλυθήκαμε. Το Τέλσον έμεινε πίσω μας σαν το πιο ελεύθερο κομμάτι γης που πατήσαμε συνθετικά και συναισθηματικά. Τέλσον στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει η άκρη των συνόρων, το τελευταίο κομμάτι της γης.

Κ.Βήτα.

Πηγή: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους, από τον Μελωδία fm99,2-Ειδική έκδοση : Καθημερινή

www.melodia.gr

 

[Giota]

ΞΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Μια φανταστική πόλη που λέγεται ...Ξεσσαλονίκη.
Ξύλινα Σπαθιά
Μουσική : Ξύλινα Σπαθιά
Στίχοι: Παύλος Παυλίδης
ΑΝΟ ΚΑΤΟ 1993

Το υλικό που βρίσκεται στο δίσκο «Ξεσσαλονίκη» γράφτηκε σ' ένα οκτακάναλο κάπου έξω απ' το Παρίσι, τρία χιλιόμετρα απ' το σπίτι του Νίκου Καντάρη ( στον οποίο είναι αφιερωμένος ο δίσκος ), όπου είχαμε φτιάξει ένα home studio. Εκεί κοντά βρίσκεται το κοιμητήριο της Οβέρ. Θυμάμαι από κείνη την εποχή, σε μία από τις απογευματινές βόλτες με το ποδήλατο, να συναντώ το συνεργείο του Κουροσάβα που γύριζε στην περιοχή ένα από τα περίφημα του «Ονειρα», λίγα μέτρα από τον τάφο του Βαν Γκογκ.
Έζησα κι εγώ εκεί ένα όνειρο. Τρία χρόνια αργότερα, ξύπνησα στη Θεσσαλονίκη κρατώντας στα χέρια μου μια κασέτα που είχε αυτά τα τραγούδια και ήταν η αιτία που δημιουργήθηκαν τα Ξύλινα Σπαθιά. Αγαπάω πολύ το τραγούδι «Το νερό που κυλάει» γιατί μου θυμίζει το ποτάμι που υπήρχε σ' εκείνη την περιοχή.
Το ποτάμι που με βοήθησε να γράψω τα λόγια αυτού του τραγουδιού, γιατί θυμάμαι πως είναι ήδη η μουσική αλλά δεν μπορούσα ν' ανακαλύψω τι λέει. Με τα Ξύλινα Σπαθιά ταξιδεύω δέκα χρόνια τώρα σ' ένα δρόμο που ξεκίνησε από εκείνη την Ξεσσαλονίκη ή, ας το πούμε καλύτερα, από μια φανταστική πόλη που λέγεται Ξεσσαλονίκη.

Χ.Καρυώτης.


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

Εγώ γράφω τραγούδια και τα πουλώ.

ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ.
Μουσική: Ζαμπέτας, Μπακάλης, Καμινάρης, Καλδάρας,
Ρεπάνης, Καζαντζίδης, Χιώτης, Ξαρχάκος,Χατζιδάκις.
Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου
Ερμηνευτές: Διάφοροι
ΜΙΝΟS 1993

Ο διπλός αυτός δίσκος περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες επιτυχίες της κορυφαίας λαϊκής στιχουργού της δεκαετίας του 1950, ο πλήρης αριθμός των τραγουδιών της οποίας παραμένει άγνωστος ( και θα παραμείνει άγνωστος εσαεί) αφού πουλούσε τα τραγούδια της. Το γεγονός αυτό, παράλληλα με την εικόνα της - ξεκίνησε να γράφει τραγούδια σε ηλικία 55 ετών!-, δημιούργησε μια ολόκληρη μυθολογία γύρω από το πρόσωπό της.
Μέσα σε μια παγωμένη καμαρούλα μια φτωχή συνταξιούχος ηθοποιός πουλάει τους στίχους που γράφει για ένα κομμάτι ψωμί, έγραφαν οι εφημερίδες το 1960. Ο μύθος όμως απέχει αρκετά από την αλήθεια. Στην πράξη, η ίδια επέλεγε να πουλάει τους στίχους της, προτιμώντας 150 ή 200 δραχμές στο χέρι παρά τα ποσοστά των πνευματικών δικαιωμάτων της ΑΕΠΙ.Η Παπαγιαννοπούλου ήθελε χρήματα στο χέρι, για να μπορεί κάθε βράδυ να τα... καταθέσει στην αγαπημένη της ασχολία, την χαρτοπαιξία.Οι συνθέτες εκμεταλλεύονταν το πάθος της. Αγόραζαν τα τραγούδια της ( το Δυό πόρτες έχει η ζωή το πούλησε έναντι 250 δραχμών και τα Ηλιοβασιλέματα έναντι 300 ) και τα δισκογραφούσαν για δικά τους.
Εγώ γράφω τραγούδια και τα πουλώ. Από κει και πέρα δεν ανακατεύομαι αν θα πιάσουν ή όχι, αν θα βγουν ή δε θα βγουν σε δίσκους.Μόλις τα παραδώσω, υπογράφω και μια δήλωση παραιτήσεως από διάφορα δικαιώματα, ας πούμε απαρνούμαι τα πνευματικά μου τέκνα..., δήλωνε σε συνέντευξή της ( εφημερίδα Ακρόπολις ) το 1960.
Εκείνη την περίοδο, μέσα από τις συνεντεύξεις της, η στιχουργός αποκαλύπτει μερικά από τα τραγούδια που της ανήκουν. Όταν διεκδικεί την πατρότητα των στίχων για τα «Καβουράκια» ο Βασίλης Τσιτσάνης βγαίνει δημοσίως και τη διαψεύδει, λέγοντας ότι απλώς του είχε πάει ένα προσχέδιο, ύστερα από παραγγελία του. «Άλλο της παρήγγειλα κι άλλο μου έφερε. Εγώ το άλλαξα και το'κανα έτσι όπως το ξέρει όλη η Ελλάδα» δηλώνει ο Β.Τσιτσάνης σε συνέντευξή του. Αντίθετα, ο Στέλιος ο Καζαντζίδης παραδέχεται δημοσίως ότι οι στίχοι του «Δυο πόρτες έχει η ζωή» είναι της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου.Όπως και νά'χει, μέχρι και το θάνατό της (7 Ιανουαρίου 1972 ) η ίδια δεν θα προλάβει να δει το όνομά της τυπωμένο δίπλα από τον τίτλο αυτών των τραγουδιών της, όπως και δεκάδων άλλων. Η έκδοση «Τα τραγούδια της Ευτυχίας» αποκαθιστά ένα μέρος της ιστορικής αλήθειας μιας στιχουργού η οποία ποτέ δεν νοιάστηκε για την προβολή και την καταξίωση, παρά μόνο για την καθημερινή εξασφάλιση του πάθους της.
Δ.Χατζόπουλος

ΠΗΓΗ:Ειδική έκδοση, Καθημερινή- 100 Δίσκοι και η ιστορία τους, από τον Μελωδία fm 99,2


www.melodia.gr

 

[Giota]

Ο ΞΑΝΑΠΕΣ

Κάτι ακαριαίο και μαγικό
Μουσική, στίχοι: Νικόλας Άσιμος
Ερμηνεία: Νικόλας Άσιμος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χάρις Αλεξίου
ΜΙΝΟS 1982

30 Ιουνίου 1982. Ο Νικόλας Άσιμος υπογράφει συμβόλαιο με τη δισκογραφική εταιρεία MINOS. Ο άνθρωπος της εταιρείας με τον οποίο ερχόταν κυρίως σε συνεννόηση ήταν ο παραγωγός Ηλίας Μπενέτος.
Είχαμε ξεκινήσει τους σχεδιασμούς για το πώς θα γίνει η δουλειά. Έμπαινε εδώ, συζητούσαμε και νομίζω ότι από κάποια στιγμή και μετά αντιμετώπιζε το χώρο του γραφείου μου σαν χώρο όπου ξαπόσταινε...
Ο Μπενέτος θυμάται τον Άσιμο να μαζεύει από το πάτωμα ένα άχρηστο κομμάτι μαγνητοταινίας, να το κάνει κουβάρι και να το ρίχνει σε μια τσάντα φωνάζοντας : Τίποτα δεν θα πάει χαμένο! Αυτό είναι το τραγούδι μου! Μου ανήκει !...
Επίσης τον θυμάται να κουβαλάει από την κουζίνα κάτι... μπρίκια του καφέ και να τα χτυπάει κρατώντας τον ρυθμό στο «Σεισμό» μέσα στο χώρο ηχογράφησης όπου ήταν στριμωγμένη η Αθηναϊκή Κομπανία, η οποία παίζει στο τραγούδι.
Πάνω απ' όλα όμως, τον θυμάται στην ηχογράφηση ενός συγκλονιστικού νανουρίσματος. Το είχε γράψει ο Άσιμος πριν από μερικά χρόνια γιαν να κοιμίζει την κόρη του στο υπόγειο της οδού Αραχώβης 41. Ήταν το Παπάκι. Μια μαγική στιγμή που τη σφράγισε ερμηνευτικά η Χάρις Αλεξίου.
"Nα μη σου πω ότι, κάποια στιγμή. ο Άσιμος ήταν και ψιλοβουρκωμένος...Είχε κρυφτεί πίσω της. Τραγουδούσε για πάρτη του αυτό που άκουγε εκείνη τη στιγμή...Αυτό που τον φόρτιζε, αυτό που τον δονούσε... Συγκινήθηκε και η Χαρούλα. Κι αυτό φαίνεται είναι λυγμική. Ούτε γύρισε πίσω της να δει πού είναι ο Νικόλας, τι κάνει. Μπήκε κι εκείνη σ' αυτό που συνέβαινε. Γιατί συνέβαινε κάτι ακαριαίο και μαγικό"

Χ.Καρυώτης.

Πηγή:100 Δίσκοι και η ιστορία τους - από τον Μελωδία fm 99,2- ειδική έκδοση : Καθημερινή.

www.melodia.gr

 

[Giota]

ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΣ

Ένα ταξίδι αυτογνωσίας
Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας, Τζούλι Μασίνο
ΜΙΝΟS 1990

Αναζητώντας τον ιδανικό ήχο για να ζωγραφίσω το εσωτερικό ταξίδι του Μελισσοκόμου (Μαστρογιάννη), στην Ελλάδα του 1896, οδηγούμαι από ένστικτο στον Νορβηγό σαξοφωνίστα Jan Garbarek.
Συναντώ ένα μεγάλο καλλιτέχνη που συγκινείται από τη δουλειά μου και μοιράζεται μαζί μου μοναδικές στιγμές μουσικής μέθεξης.
Το σαξόφωνο μετατρέπεται σ' ένα αρχέγονο πνευστό που πατάει στην ελληνική γη και αγκαλιάζει τα Βαλκάνια.
Μετατρέπεται σε κραυγή, στην κραυγή αποχαιρετισμού του Μελισσοκόμου. Ωστόσο, το ταξίδι του Μελισσοκόμου γέννησε κι άλλα χρώματα. Ένα βαλς για τον τελευταίο του χορό με την κόρη του, στο γάμο της, τον συνοδεύει μέχρι την ύστατη στιγμή, το ύστατο χαίρε, ενώ η φευγαλέα του συνάντηση με τη ζωή στο πρόσωπό της νέας κοπέλας που κάνει ωτο - στοπ, ενδύεται τα χρώματα της σύγκρουσης και της βίας(ροή της καντίνας).
Από το ακορντεόν του Ανδρέα Τσεκούρα και το διάλογό του με το πιάνο του μυθικού Μάρκου Αλεξίου στο βαλς, μέχρι την εκρηκτική συνύπαρξη του Σπάθα και του Αντύπα με τον τρομπετίστα Σωκράτη Ανθη στο ροκ, εντάσεις και νοσταλγία ισορροπούν σ' ένα λεπτό, τεντωμένο σκοινί και φωτίζουν μιαν Ελλάδα που προσπαθεί να κρύψει τις ανεπούλωτες πληγές της.
Ο Μελισσοκόμος μου χάρισε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και με οδήγησε, μέσα από δαιδαλώδεις διαδρομές, σ' ένα ξέφωτο λυτρωτικής επιβεβαίωσης.

Της ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΡΑΪΝΔΡΟΥ


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΕΚΠΟΜΠΗ

Επαφή με τον κρυμμένο της εαυτό

Μουσική, στίχοι, ερμηνεία: Αφροδίτη Μάνου
LYRA 1984

Δεν είμαι καλή ούτε στους απολογισμούς ούτε στις αναδρομές στο παρελθόν. Μια κλεφτή ματιά απ' τον καθρέφτη ρίχνω πίσω, μην τυχόν θέλει να προσπεράσει κανένας βιαστικός κι αυτό είναι όλο.
Ωστόσο, μια και μου κάνατε την τιμή να συμπεριλάβετε το πρωτοτόκι μου, την Νυχτερινή Εκπομπή στο αφιέρωμά σας ( πράγμα που μου δίνει μεγάλη χαρά ), νομίζω πως πρέπει να κάνω μια εξαίρεση. Εκεί, στις αρχές της δεκαετίας του ' 80, βρέθηκα μπροστά στο πρώτο προσωπικό μου αδιέξοδο. Σε δίσκους ή συναυλίες είχα συνεργαστεί με όλους σχεδόν εκείνους τους δημιουργούς που από παιδί θαύμαζα και σφράγισαν την καριέρα μου και την προσωπικότητά μου με το έργο τους.
Ταυτόχρονα, υπήρχε ένα γενικότερο τέλμα στην ελληνική δισκογραφία, αφού οι εταιρείες ήταν πολυ διστακτικές ως προς το ποιο μπορεί να είναι το « επόμενο βήμα « μετά την μεταπολίτευση και λίγοι ήταν οι τολμηροί που μπόρεσαν να σπάσουν το φράγμα αυτό της αναποφασιστικότητας των εταιρειών ( π.χ. Ξυδάκης, Σπανουδάκης, Κραουνάκης ) και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη πρώτα του κοινού και μετά φυσικά και των εταιρειών.
{Αν δεν κάνω λάθος και οι τρεις που προανέφερα δισκογραφήθηκαν αρχικά από τη ΛΥΡΑ του Αλέκου Πατσιφά συγκεκριμένα, ενός ανθρώπου που συνήθιζε να πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα, έτσι κι αλλιώς.}
Υπήρχε όμως και κάτι ακόμα, που τότε ήταν λιγότερο συνειδητό και ελάχιστα προφανές.Σήμερα πια, πιστεύω πως ήταν το καθοριστικό.
Είχα πράγματα μέσα μου που ζητούσαν να ειπωθούν. Έμενε να βρω το πως...
Έτσι, με όλο το σεβασμό προς τους παλαιότερους και με εκτίμηση προς τους νεότερους ταλαντούχους συναδέλφους μου, άρχισα να γράφω τα δικά μου τραγούδια, πράγμα που ως καλλιτέχνιδα με ολοκλήρωνε και ως άνθρωπο με λύτρωσε.
Το να έρθεις σε επαφή με τον κρυμμένο σου εαυτό είναι κάτι μαγικό, συναρπαστικό. Σε τελευταία ανάλυση, είναι το ζητούμενο. Μπήκα λοιπόν στην επικίνδυνη περιπέτεια που λέγεται σύγχρονο ελληνικό τραγούδι για τα καλά με όχημα την Νυχτερινή Εκπομπή.Μόνο που για την εποχή μας έχω ένα μεγάλο ελάττωμα.
Γράφω λίγα.
Τι να κάνουμε παιδιά, το παλεύω.
Δώστε κι εσείς κανένα κινητράκι παραπάνω. Μην τ' αφήνουμε όλα στους επιτήδειους.! Και πάλι ευχαριστώ για την τιμή.

Αφροδίτη Μάνου

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους - Ειδική έκδοση / Καθημερινή, από τον Μελωδία fm 99,2


www/melodia.gr

 

[Giota]

ΤΟ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΜΠΑΛΚΟΝΙ

Τα τραγούδια τα φέρνει ο πελαργός
Μουσική, στίχοι, ερμηνεία : Ελένη Βιτάλη

CBS 1989

Ποτέ μου δεν είχα σκοπό να κάνω δίσκο. Με τα λίγα ακόρντα που ήξερα, έπαιρνα την κιθάρα και τη σκάλιζα, φτιάχνοντας μελωδίες και σιγομουρμουρίζοντας στιχάκια.
Τα τραγούδια για Το Απέναντι Μπαλκόνι γράφτηκαν σε μια χρονική περίοδο περίπου 20 χρόνων. Πρώτη γράφτηκε η Κιβωτός.Μόλις γέννησα το γιό μου. Ήμουν 20 χρονών. Οι φίλοι μου έλεγαν το παιδί έκανε παιδί κι εγώ σκεφτόμουν : Εξάρτημα εγώ της μηχανής, έκανα κι άλλο ένα. Έτσι προέκυψε το τραγούδι. Στο μαιευτήριο Λητώ. Στα χρόνια που ακολούθησαν, γράφτηκαν κι άλλα. Με μεγάλα διαστήματα σιωπής βέβαια. Οι φίλοι μου τα άκουγαν και μ' έσπρωχναν να τα βγάλω σε δίσκο. Δεν ήθελα όμως. Δεν θεωρούσα ότι έκανα κάτι σπουδαίο. Να κάνω εντύπωση στον άντρα μου ήθελα. Ν ατου τραβήξω την προσοχή. Γι' αυτό άρχισα να γράφω τραγούδια.! Αστείο δεν είναι;
Το τελευταίο τραγούδι αυτού του κύκλου ήταν το ένα χειμωνιάτικο πρωί. Είχα μαλώσει με τον Βαγγέλη και είχα βγει στο δρόμο και περπατούσα μέσα στο κρύο. Ήμουν πολύ φορτισμένη. Περπατούσα και μονολογούσα « ένα χειμωνιάτικο πρωί έφυγα απ' το σπίτι σαν τρελή...Μετά, στο στούντιο, έγραψα και την μελωδία.Πάνω σ' έναν Γιαπωνέζο. Έτσι λέγαμε τότε τα μικρά αρμόνια.
Στα τέλη της δεκαετίας του ' 80 - γύρω στο 1987 - συνεργαζόμουν με τον ηχολήπτη Γρηγόρη Τακισιάν. Ο Γρηγόρης άκουσε κάποια από τα τραγούδια και ενθουσιάστηκε. Μου λέει : Θα τα πάω στον Γιάννη ( Σπάθα). Εγώ δεν ήθελα με τίποτα. Μα, αυτά τα τραγούδια είναι σχεδόν παιδικά, του έλεγα αλλά εκείνος ανένδοτος.
Πάει τα τραγούδια στον Γιάννη Σπάθα κι εκείνος μένει έκπληκτος. Συναντιόμαστε. Προσπαθούν να με πείσουν να τα κάνω δίσκο. Η γυναίκα του Γιάννη που ήταν μαζί μας μου λέει: Μα ποιά γυναίκα σήμερα τολμά να βγει να πει « θέλω να γυρίσω πίσω μα ντρέπομαι να σου το πω;» ;Έτσι μ' έψησαν...
Τώρα, τόσα χρόνια μετά, τα αγαπάω όλα τα τραγούδια του δίσκου σαν παιδιά μου, έστω κι αν ακούγεται κλισέ αυτό. Το μόνο που δεν με εκφράζει πια είναι το Εγώ τραγούδαγα. Το έγραψα σε μια στιγμή πολύ άσχημη, που ήθελα να ταπεινώσω, να κακοποιήσω τον εαυτό μου. Κι όταν ο κόσμος στα μαγαζιά μου ζητάει να το πω, προσπαθώ να το αποφύγω....

της Ελένης Βιτάλη.

Πηγή: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους - ειδική έκδοση, Καθημερινή, από τον Μελωδία Fm99,2.

www.melodia.gr

 

[Giota]

ΑΧ ΕΡΩΤΑ

Ο Λόρκα κι ο Δομάζος είναι αξεπέραστοι Μουσική: Χρήστος Λεοντής
Στίχοι:Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
Ερμηνεία: Μανώλης Μητσιάς, Τάνια Τσανακλίδου
ΕΜΙ: 1974

Στις αρχές του 1974, έρχεται ο Πέτρος Φυσσούν και μου προτείνει να ανεβάσουμε το έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα « Οι Φασουλήδες του Κατσιπόρα « στη Θεσσαλονίκη. Το πρώτο πράγμα που σκεφτόμασταν ήταν η μετάφραση. Εμένα, δεν μ' ενδιέφερε τόσο πολύ ο πεζός λόγος, όσο οι στίχοι που υπήρχαν μέσα στο έργο.
Ο μόνος κατάλληλος που θα μπορούσε να είναι το ίδιο τρυφερός και διάφανος όπως ο Λόρκα ήταν ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Ολοκληρώνεται η δουλειά και αρχίζουμε τις πρόβες στο θέατρο. Η δικτατορία ήταν στα τελευταία της. Οι πρόβες γίνονταν στο Θέατρο Κήπου απέναντι από το κτίριο της ΧΑΝΘ. Εκεί, στον ξενώνα, μαζεύονταν παρακρατικοί, πετούσαν πέτρες και μας έβριζαν.Υπό αυτές τις συνθήκες αρχίσαμε να δουλεύουμε. Με την μεταπολίτευση άρχισα τις διαδικασίες για να ηχογραφήσω το δίσκο. Ο Λευτέρης μου πρότεινε να ηχογραφήσουμε το δίσκο με την εταιρεία ΜΙΝΟΣ και με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα.. Δέχτηκα την πρόταση του Λευτέρη όμως η συνάντηση στην εταιρεία δεν ευοδώθηκε γιατί καμμιά φορά υπάρχει διαφορά στις σκέψεις των ανθρώπων. Ένας παράγοντας της εταιρείας μάλιστα, εξέφρασε το ερώτημα: Είναι εμπορικός ο Λόρκα; Ο Λευτέρης τότε του απάντησε: «άκουσε φίλε μου, ο Λόρκα κι ο Δομάζος είναι αξεπέραστοι.» Τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν με την COLUMBIA.Εκείνη την περίοδο στην εταιρεία ήταν ο Μανώλης Μητσιάς και η Τάνια Τσανακλίδου στα πρώτα της βήματα. Η ηχογράφηση πήγε καλά κι έφτασε η μέρα που έπρεπε να πάρω το δείγμα του δίσκου για να τα ακούσω. Εκείνη την ημέραείχα ένα ραντεβού με τον Μάνο Λοΐζο. Θα περνούσα να τον πάρω από την εταιρεία ΜΙΝΟΣ που είχε δουλειά και εκεί με περίμενε μια έκπληξη: οι πρώτοι ακροατές του δίσκου που ήταν ο Αχιλλέας Θεοφίλου, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Λοΐζος, ο Γιώργος Νταλάρας κι απ' έξω με περίμενε ένας νέος τραγουδιστής που θα τον έλεγα εκείνη την ημέρα, ο Γιώργος Μεράντζας.
Με παρακάλεσαν ν' ακούσουν το δείγμα.Στο τέλος ενθουσιάστηκαν καθώς φάνηκε, ο Μίκης μάλιστα, είχε επισημάνει το τραγούδι « Ο Χάρος στην ταβέρνα « και μου είπε πως έχει κυκλική μορφή η μελωδία και θα μπορούσε να αναπτυχθεί σαν συμφωνικό ολόκληρο κομμάτι. Ο Μάνος μου επεσήμανε ότι ήταν πολύ τρυφερές οι μελωδίες και οι εκτελέσεις των τραγουδιστών. Αυτό ήταν ένα στιγμιότυπο με τους πρώτους ακροατές. Μ' αυτά τα στοιχεία ήθελα να σας διηγηθώ μια περίοδο, ένα μικρό ιστορικό, ενός κύκλου τραγουδιών, το ΑΧ ΕΡΩΤΑ σε ελεύθερη απόδοση της ποίησης του Λόρκα από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο.

του Χρήστου Λεοντή.

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους - ειδική έκδοση Καθημερινή, από τον ΜΕΛΩΔΊΑ FM 99,2


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ

Το λαϊκό τραγούδι στις ρεμπέτικες καταβολές του Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Ερμηνεία: Τάκης Μπίνης, Νίκος Δημητράτος,Κώστας Τσίγκος, Κώστας Ματζόπουλος, Νίκος
Μαραγκόπουλος,Σταύρος Ξαρχάκος, Σωτηρία Λεονάρδου
CBS 1983

Στις αρχές της δεκαετίας του ' 80 ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης και ο παραγωγός Τάκης Ζερβουλάκος σχεδιάζουν τη δημιουγία μιας ταινίας που να διατρέχει την ιστορία του ρεμπέτικου - λαϊκού τραγουδιού. Αναθέτουν στον Σταύρο Ξαρχάκο τη σύνθεση των τραγουδιών της ταινίας και ο συνθέτης προτείνει για τους στίχους τον Νίκο Γκάτσο. Οι δύο δημιουργοί έχουν συμπράξει κατά το παρελθόν, στους δίσκους « Ένα Μεσημέρι « (1966), « Νυν και Αεί « (1974) και σε κάποια τραγούδια για τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη, έχουν όμως να συνεργαστούν σχεδόν μια δεκαετία.
Συνθέτης και στιχουργός παραλαμβάνουν το σενάριο του Φέρρη και στηρίζουν σ' αυτό τη θεματολογία των τραγουδιών τους.
Ο Σταύρος Ξαρχάκος δίνει μελωδίες στον Νίκο Γκάτσο κι εκείνος γράφει τους στίχους στα μέτρα των μελωδιών.
Έτσι, προκύπτουν τα τραγούδια Το δίχτυ, Μάνα μου Ελλάς, Μπουρνοβαλιά, Στην Αμφιάλη, Το Πρακτορείο Εμένα λόγια μη μου λες, Στης πίκρας τα ξερόνησα, Στη Σαλαμίνα . Κατ΄εξαίρεσιν, ένα τραγούδι ξεκινά από στίχο του Νίκου Γκάτσου. Πρόκειται για το Καίγομαι - καίγομαι , το οποίο ο στιχουργός γράφει σαν παιχνίδι ( δοκιμάζοντας μια γραφομηχανή ) για να δει αν αποτυπώνεται καλά το μελάνι στο χαρτί και δεν το βρίσκει καθόλου σημαντικό. Παρά ταύτα, αποφασίζει να δώσει το τραγούδι στον Ξαρχάκο για μελοποίηση, λέγοντας:» Να δεις πόσο θα αρέσει στον κόσμο αυτό το τραγούδι, που στιχουργικά είναι ένα τίποτα «. Το τραγούδι συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό υλικό, το οποίο συμπληρώνουν δύο διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών Τα παιδιά της Αμυνας και Ιμιτλεριμ, ένα τραγούδι σε στίχους Κώστα Φέρρη Στου Θωμά και τρία ορχηστρικά θέματα. Τα τραγούδια αποδίδουν οι Τάκης Μπίνης, Νίκος Δημητράτος, Κώστας Τσίγκος, Κώστας Ματζόπουλος, Νίκος Μαραγκόπουλος, ο ίδιος ο Σταύρος Ξαρχάκος και η πρωτοεμφανιζόμενη Σωτηρία Λεονάρδου, η οποία προέρχεται από το χώρο του θεάτρου και του χορού, έπειτα όμως από αυτήν τη δουλειά θα ακολουθήσει - κατά κύριο λόγο - καριέρα τραγουδίστριας.Τα τραγούδια ηχογραφούνται στο στούντιο « Κολούμπια «, ενώ η οπτικοποίησή τους γίνεται στο λαϊκό κέντρο - το περιβόλι του ουρανού - στην Πλάκα. Ταινία και δίσκος βγαίνουν στην αγορά παράλληλα, τον χειμώνα του 1983 και δημιουργούν αίσθηση.Ο δίσκος είναι τόσο σημαντικός ώστε αμέσως αυτονομείται από την εικόνα και διαγράφει εντυπωσιακή πορεία ( ξεπερνάει σε πωλήσεις τα 200.000 κομμάτια ) Το Ρεμπέτικο επανασυνδέει το λαϊκό τραγούδι με τις ρεμπέτικες καταβολές του. Οι μελωδίες και οι στίχοι δίνουν την εντύπωση ότι προέρχονται από τη χρυσή περίοδο του ρεμπέτικου τραγουδιού και όχι ότι επιδιώκουν την αναβίωσή του, σαράντα χρόνια μετά.Το πιο κολακευτικό σχόλιο που ακούν οι δημιουργοί εκείνη την περίοδο προέρχεται από έναν ανώνυμο ακροατή, ο οποίος τους λέει : Αυτά τα τραγούδια είναι σαν να τα γράψατε πριν γράψουν τα δικά τους ο Βαμβακάρης και ο Τσιτσάνης.

Τ.Επτακοίλη

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους, από τον Μελωδία fm 99,2 - ειδική έκδοση, Καθημερινή.

www.melodia.gr

 

[Giota]

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΕΣ

Αν η γιαγιά μου είχε ρουλεμάν...
Μουσική, στίχοι: Τζίμης Πανούσης
ΕΜΙ 1984

Είναι πάρα πολλά που μου' ρχονται στο νου σκεπτόμενος την έκδοση του πρώτου δίσκου των Μουσικών Ταξιαρχιών. Πρώτα το πως συζητούσαμε με τις διάφορες εταιρείες δίσκων και το πως αντιμετωπιζόμασταν με επιφύλαξη. Μετά, το θέμα της λογοκρισίας και πώς πήραμε το το νούμερο εκτύπωσης του δίσκου για να κοπεί στο εργοστάσιο της ΕΜΙ,την αντιμετώπιση εκ μέρους των ηχοληπτών κ.λ.π
Αλλά ένα γεγονός που μου έχει μείνει μεταξύ αστείου και σοβαρού ήταν όταν ένα πρωί, λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του δίσκου, βγήκα από το σπίτι μου κατά τις 10 ή 11 το πρωί για να αγοράσω εφημερίδα και να πάω στο σπίτι των γονιών μου που έμεναν ακριβώς ένα τετράγωνο πιό κάτω.
Πηγαίνοντας στο σπίτι, βλέπω απέξω το αστυνομικό αυτοκίνητο και την μητέρα μου να μιλάει μαζί τους. Κάτι κατάλαβα, γυρνάω πίσω στο σπίτι μου, το γνωστό ασφαλίτικο ήταν απέξω και περίμενε. Επιστροφή στο περίπτερο, ελεφρώς αλαφιασμένος παίρνω τηλέφωνο τον Τζιμάκο και τον Δρόλαπα, τους λέω τι συμβαίνει, δίνουμε ραντεβού με τον Τζίμη κοντά στον άδωνι στο Χολαργό και μαζί συναντάμε τον Γιάννη Δρ. Μαθαίνουμε ότι ο Γιώργος Πετσίλας έχει συλληφθεί ( διευθυντής τότε της ΕΜΙ) και οΜάνος Ξυδούς ( παραγωγός) έχει εξαφανισθεί προς άγνωστη κατεύθυνση μέχρι να περάσει το αυτόφωρο. Αλλά το αυτόφωρο δεν τελείωνε γιατί το αδίκημα ήταν Περί Τύπου και ήταν διαρκές. Φιλοξενηθήκαμε σε διάφορα σπίτια στους πρόποδες της Πεντέλης, στο σπίτι του Χρήστου στη Ραφήνα και στην Ασκληπιού στο σπίτι των Φατμέ ή του Νίκου Ζιώγαλα ( δεν κατάλαβα ποτέ ποιός έμενε εκεί).Στα μεσοδιαστήματα από σπίτι σε σπίτι μας χαιρετούσαν διάφοροι ακροατές του group και χαζογελούσαν συνομωτικά.Κάποια μέρα ( δεν θυμάμαι πώς) έληξε η δίωξη, κάποτε έληξε και το συγκρότημα.
Ωραία πάντως περάσαμε.

του ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΕΚΙΟΥ

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους - ειδική έκδοση ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ


www.melodia.gr

 

[Giota]

ΧΑΡΑΤΣΙ

Μιας δεκαετίας σοδειά
Μουσική: Νίκος Παπάζογλου, Βάσω Αλαγιάννη
Στίχοι: Νίκος Παπάζογλου, Μανώλης Ρασούλης, Τάκης Σιμώτας
LYRA 1984

Τα τραγούδια που περιέχονται στη συλλογή ΧΑΡΑΤΣΙ μπορούν πράγματι να θεωρηθούν « κεφαλικός φόρος «, μια και είναι το απάυγασμα της συνθετικής και στιχουργικής μου σοδειάς και δεκαετίας.
Χρειάστηκε γερή απόφαση για να τα ηχογραφήσω και να τα βγάλω προς τα έξω - ήταν κι από τα πρώτα που έιχα φτιάξει - κι αυτό γιατί τα τραγούδια αυτά αποτύπωναν προσωπικές στιγμές και βιώματα και δεν ήμουν καθόλου σίγουρος ότι αφορούν και άλλους.
Προέκυψαν σε ανύποπτες στιγμές εσωτερικού μονόλογου, όπου μία ακατανίκητη επιθυμία έβαζε στα χέρια μου την κιθάρα ή το μπουζούκι, ενώ όλοι κοιμούνταν στο σπίτι και ψιθυριστά άρχιζα να περιπλανιέμαι σε μουσικά δρομάκια που για πρώτη φορά τα διάβαινα κι εγώ.
Δεκαετία 1974 - 1984...Ανοιχτωσιά...ελπίδα...μια ορχήστρα που αποτελούνταν από φίλους με κοινές καταβολές από τα εφηβικά συγκροτήματα - την « Ταχεία Θεσσαλονίκης «... Τι άλλο να θέλαμε...
Τα μέσα για την ηχογράφηση, λιγοστά και τα περισσότερα ιδιοκατασκευές. Αλλά ας έμενε εκεί το ζήτημα...
Αγαπήθηκε πολύ αυτός ο δίσκος από τη στιγμή που αυτονομήθηκε από μένα και « βγήκε στο μεϊντάνι «...
Σας είμαι ευγνώμων γι' αυτό.

Νίκος Παπάζογλου

ΠΗΓΗ 100 Δίσκοι και η ιστορία τους - ειδική έκδοση Καθημερινή



www.melodia.gr

 

[Giota]

ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ

Αξεπέραστες ερμηνείες
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Ερμηνεία: Βίκυ Μοσχολιού, Νίκος Δημητράτος
COLUMBIA 1974

Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Columbia τα Χριστούγεννα του 1974 αμέσως μετά την εξέγερση στο Πολυτεχνείο.
Η μουσική ήταν του Σταύρου Ξαρχάκου και οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου, ενώ τραγουδούσαν η Βίκυ Μοσχολιού και ο Νίκος Δημητράτος, μια ανακάλυψη του Σταύρου Ξαρχάκου.
Τα τραγούδια είχαν γραφτεί αρχικά για την επιθεώρηση « Για μια χούφτα δολλάρια « του Φρέντυ Γερμανού και του Κυρ.
Το 1975, ο δίσκος έγινε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Αξεπέραστες είναι οι ερμηνείες της Βίκυς Μοσχολιού στο ομώνυμο τραγούδι του δίσκου και του Νίκου Δημητράτου στο ζεϊμπέκικο « Μαύρος ο ήλιος «.
Τα τραγούδια από το δίσκο τα παρουσίασε την επόμενη σεζόν στο « Ζυγό « η Βίκυ Μοσχολιού σε ένα πρόγραμμα που είχε καταχειροκροτηθεί από το κοινό της εποχής.

Του Γιώργου Μακράκη (παραγωγός του δίσκου)

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η Ιστορία τους - Ειδική έκδοση Καθημερινή

www.melodia.gr

 

[Giota]

ΦΡΑΓΜΑ

Κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα...
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Στίχοι: Κώστας Τριπολίτης
Ερμηνεία : Σωτηρία Μπέλλου, Δήμος Μούτσης, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Άλκηστις Πρωτοψάλτη
LYRA 1981

Έχουν περάσει σχεδόν 22 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε το Φράγμα. Πολλά πράγματα δε θυμάμαι ούτε τη συνάντηση ούτε και τον τρόπο συνεργασίας με τον Κώστα Τριπολίτη.Κάποιο πρόβλημα που παρουσιάστηκε λίγο πριν από το στούντιο για το ποιός θα τραγουδούσε την Ερηνούλα και τις άλλες μπαλάντες, ξεπεράστηκε αμέσως, αφού και ο Κώστας και ο συγχωρεμένος ο Πατσιφάς επέμεναν να τις πω εγώ, έτσι απλά όπως τις λέγαμε σπίτι με την κιθάρα μου. Εκείνο όμως που, παρά τα τόσα χρόνια, μου' χει μείνει αξέχαστο, αφορά στο φαινόμενο Μπέλλου και ως τραγουδίστρια και ως άνθρωπο και κυρίως ως συνεργάτιδα.Βρίσκομει,λοιπόν, στα στούντιο της Columbia, με ηχολήπτη τον Στέλιο Γιαννακόπουλο.Έχω τελειώσει την ηχογράφηση όλων των τραγουδιών κι έμεινε το - Δε λες κουβέντα - που επρόκειτο να τραγουδήσει η Μπέλλου.Σημειωτέον της είχα κάνει πρόβα μονάχα τα κουπλέ κι αυτό γιατί στο ρεφρέν το τραγούδι άλλαζε τελείως ύφος και η φωνή της και ο τρόπος που τραγουδούσε δεν θα βοηθούσε στο καλύτερο αποτέλεσμα.
Η Σωτηρία, βέβαια, αγνοούσε την ύπαρξη αυτού του ρεφρέν.Στήθηκε μπροστά στο μικρόφωνο κι άρχισε να τραγουδάει. Ακούστε όμως, ένα περίεργο φαινόμενο για μια τόσο σπουδαία λαϊκή τραγουδίστρια: κάτι της συνέβαινε με τον ρυθμό του ζεϊμπέκικου! Μυστήριο, αλλά αληθινό! Και στα κέντρα μεν που τα τραγουδούσε ρυθμικά όπως ήθελε, ήταν κοντά της η ορχήστρα και την ακολουθούσε κατά πως τα 'λεγε.
Στο στούντιο όμως, με την ορχήστρα ήδη μαγνητοφωνημένη, τα πράγματα δυσκόλευαν.
Εν πάση περιπτώσει, ύστερα από -δεν ξέρω - πόσα μερόνυχτα, τέλος καλό όλα καλά..Τραγουδώντας μάλιστα - επιτέλους - σωστά και την τελευταία φράση του τραγουδιού, της έκανα νόημα ότι τελειώσαμε.Βγήκε από το καμαράκι, με αγκάλιασε, με φίλησε και μου' πε: Ήταν καλά; Τέλεια, της απάντησα. Κι αφού πήρε ένα αντίγραφο σε μια κασέτα, έφυγε.
Πέντε μέρες αργότερα χτυπάει ξαφνικά το κουδούνι του σπιτιού μου στα Ιλίσια - μέναμε πολύ κοντά.
Ποιός είναι;
Η Σωτηρία, ρε άνοιξε. Ανοίγω και μπαίνει μέσα μια Μπέλλου έξαλλη. Τι μ' έβαλες, ρε, να πω αυτό το κωλοτράγουδο; Τραγούδι είνει αυτό;Όλο όχι είναι. Δεν λες κουβέντα, δεν πας πουθενά, δεν κάνεις τίποτα.Τι διάολο δηλαδή, χάθηκε να λέει και κάπου: Παρ' όλα αυτά, σ' αγαπάω; Έστειλα εξώδικο στον Πατσιφά, να μην κυκλοφορήσει. Θα γίνω ρεζίλι.
Βρόντηξε την πόρτα κι έφυγε. Όταν όμως βγήκε το δείγμα και τ' άκουσε, μου τηλεφώνησε κι ήρθε με κάτι λουλουδάκια σπίτι, μ' αγκάλιασε συγκινημένη και μου' πε: Φχαριστώ ρε Δήμο, τελικά είμαι τυχερή.΄

Του ΔΗΜΟΥ ΜΟΥΤΣΗ

ΠΗΓΗ: 100 Δίσκοι και η ιστορία τους - ειδική έκδοση ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ


www.melodia.gr