Διόρθωση με Mathaudio (στο Foobar)

[djx32]

Καλημέρα.
Χθες δοκίμασα το MathAudio Room EQ plugin στο Foobar, που μου πρότεινε ο Mufasa (thanks φίλε!) για να κάνω κάποιες πολύ βασικές-βασικότατες διορθώσεις...
Ο χώρος μου είναι πολύ μικρός και ασύμμετρος, δηλ. το σχήμα της σοφίτας είναι σαν τραπέζιο.
Το setup μου είναι PC > DAC (Teac UD-301) > Ενεργά μόνιτορ (Focal Alpha 65).
Δυστυχώς δεν γίνεται να τοποθετήσω τα πράγματα σαν ισόπλευρο τρίγωνο. Η θέση ακρόασης ισαπέχει μεν από τα ηχεία (105 cm), όμως τα ηχεία μεταξύ τους είναι στα 2,5 - 3 μέτρα. Οπότε τα τουίτερ είναι σχεδόν απέναντι από τα αυτιά (δηλ. τα κοιτάζουν σχεδόν αντικρυστά). Όχι πολύ όμως, δεν είναι στην ίδια ευθεία, δηλαδή σχηματίζεται ένα κάποιο τρίγωνο...

Δεν έχω ειδικό μικρόφωνο και χρησιμοποίησα το αναλογικό ντεσιμπελόμετρο της Radio Shack. Απ' ότι διάβασα γίνεται κανονικά να πάρει κανείς μετρήσεις με αυτό, στο MathAudio. Απομάκρυνα λοιπόν την καρέκλα από την κύρια θέση και έβαλα το RS πάνω σε τρίποδο, κάθετα. Βάζω το Output (RCA) του ντεσιμπελόμετρου στο Mic In (με καρφάκι, στο κανάλι L) της onboard κάρτας ήχου και για την έξοδο του sweep sound δήλωσα τον driver του DAC. Επίσης κατέβασα το calibration.cal αρχείο του RS (μοντέλο Radio Shack 33-4050) και το έβαλα στον σχετικό φάκελο για να το διαβάσει το MathAudio.

Ακόμα και με τις πρώτες λίγες δοκιμαστικές μετρήσεις που έκανα πρόχειρα χθες το βράδυ το αποτέλεσμα ήταν ΦΟΒΕΡΟ! Πριν τη διόρθωση είχα κάτι σαν αντήχηση όταν άκουγα τη μπότα, δηλ. το μπάσο έκανε λίγο "ουρά" και γενικά άκουγα πολύ ηχώ στη μουσική. Μετά όμως βελτιώθηκε πάρα πολύ το φαινόμενο αυτό, σχεδόν εξαφανίστηκε. Και ο ήχος πλέον φτάνει ταυτόχρονα στα αυτιά από τα δύο ηχεία...

Έχω κάποιες απορίες σχετικά με τις ρυθμίσεις, αν μπορείτε να βοηθήσετε...
Το κακό με το mic της RS είναι ότι δεν μπορεί να πιάσει τις συχνότητες πάνω από τα 10Κ Hz. Οπότε όπως βλέπετε και στις φωτο, στο σημείο αυτό και πάνω η καμπύλη πέφτει. Ήθελα να ρωτήσω αν πρέπει να τις πιάσει αυτές τις συχνότητες που χάνω, για να τις διορθώσει το mathaudio. Προφανώς ναι, αλλά ρωτάω μήπως το πρόγραμμα ακολουθεί ένα pattern διορθώσεων μέχρι τις συχνότητες που κατέγραψε και το συνεχίζει από το σημείο που σταματά να τις βλέπει και μετά (μέχρι το τέλος στα 20Κ Ηz).

Σχετικά με αυτό, υπάρχουν δύο κουμπιά. Bright και Neutral. Για τo πρώτο ρυθμίζεις ένα slider που είναι μια ευθεία γραμμή και κόβει όλα τα προβλήματα (αυτά τα βουναλάκια) μέχρι το σημείο που θα το κατεβάσεις.
Για το Neutral, η γραμμή αυτή είναι σχεδόν ευθεία και όταν πλησιάζει στις υψηλές καμπυλώνει προς τα κάτω.

Click the "Bright" button to get a standard flat frequency response of ideal speakers or click the "Neutral" button if you want to get the frequency response of ideal speakers with a h.f. roll-off. The latter reference response will ensure more neutral sound of your speakers.

Tι από τα δύο προτείνετε να επιλέξω; Η αλήθεια είναι ότι ανέκαθεν ξύριζαν λίγο τα Focal μου. Η επιλογή του Neutral θα βοηθούσε σε αυτό το πρoβληματάκι; Βέβαια αν δεν υπάρχει καταγραφή από 10-20Κ Ηz η καμπύλη δεν πιάνει τα προβλήματα για να τα διορθώσει, οπότε δεν έχει νοήμα η ερώτηση αυτή...

Επίσης μέχρι που να κατεβάσω την γραμμή των διορθώσεων; Να πιάσω μόνο τις κορυφές ας πούμε των αντηχήσεων ή να το κατεβάσω περισσότερο, μέχρι να πιάσω όλα αυτά τα "βουνά";;
Δηλ. όσο κατεβάζεις τον slider τι συμβαίνει (από που χάνεις);;

Και σχετικά με το Balance. Ενώ ισαπέχω από τα δύο ηχεία, οι καμπύλες μεταξύ αριστερού και δεξιού καναλιού διαφέρουν (ως προς την ένταση - loudness). Είναι λόγω του "στραβού" τριγώνου μεταξύ των ηχείων μου και της θέσης ακρόασης;;... Να επιλέξω λοιπόν Stereo Balance ON;
Αυτό που εννοώ είναι ότι η ρύθμιση αυτή επεμβαίνει στην περίπτωση που το ένα ηχείο παίζει πιο δυνατά από το άλλο. Όμως εμένα παίζουν στην ίδια ένταση (γιατί άλλωστε να παίζουν διαφορετικά; Τα ενεργά μου δεν έχουν ρυθμιστικό και αλλάζω την ένταση από το ποντεσιόμετρο του DAC που είναι και Προ). Γιατί λοιπόν το mic βρίσκει διαφορετικά το επίπεδο του loudness, ενώ η θέση μέτρησης είναι στο κέντρο της απόστασης;

Ήθελα να σας ρωτήσω και για τη ρύθμιση Room EQ Gain (μου βγάζει ένα κόκκινο τετραγωνάκι και όταν το κλικάρω για να πρασινίσει μου ρίχνει αυτόματα την διπλανή ένταση στο -3db). Δεν έχω καταλάβει τι ακριβώς κάνει..
Μη σας κουράζω όμως γιατί είναι η πρώτη μου φορά που ασχολούμαι με διόρθωση χώρου και δεν έχω ιδέα...
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων!

 

[djx32]

Ενώ το mathaudio μου έχει κάνει πολύ καλή δουλειά στο να μειώσει τις αντηχήσεις, ταυτόχρονα μου έκοψε αρκετά και τα χαμηλα.

Μπορώ να προσθέσω ένα EQ στη λίστα των Active DSPs στο Foobar για να μπουστάρω τα μπάσα;
Κάτι τέτοιο θα χαλάσει τις διορθώσεις που έκανε το Room Correction;

Ή να την παλέψω με τις καμπύλες στο ίδιο το mathaudio;
Δυστυχώς δεν είναι πρακτικό να πειράζω καμπύλες εκεί, αντί να παίζω με ποντεσιόμετρα και κουμπάκια που μου δίνει ένα equalizer (σαν το kjaerhus vst peq)...

 

[cangaroo]

Εχοντας ασχοληθει απο πολυ παλια με το θεμα της ρυθμισης ηχειων στον χωρο και εχοντας φτιαξει προγραμμα το 1982 για αυτο ακριβως το θεμα θα σου πω πως κατι τετοιο ειναι δυσκολο ειδικα οταν τα οργανα μετρησεων (μικροφωνο, προγραμμα ή αναλυτης κλπ) δεν ειναι ζυγισμενα και καλης ποιοτητας, ακομα και αν αλλαξεις ενα ζευγαρι καλωδια ηχειων με καποιο αλλο θα παρεις διαφορες στον ηχο.

Ακομα ομως και αν φερεις τις συχνοτητες ακριβως στον αξονα δεν θα παρεις τον ευχαριστο ηχο που θα περιμενες γιατι παιζουν πολλα αλλα ρολο.

 

[Mufasa]

Περί neutral και bright, οι συνήθεις ύποπτοι του φόρουμ το έχουν αναλύσει πολλές φορές. Όχι επιστημονικά. Αναφέρουν κάτι τσαρλατάνους που εξασκούν μαύρη μαγεία: Φλέτσερ; Μάντσον; κάτι τέτοιο. Αυτοί λένε ότι η σωστή target curve θα πρέπει να έχει μία κλίση προς τα κάτω από τα 5KHz και μετά. Προφανώς, οι τυπάδες στην MathAudio είναι μέλη της ίδιας αίρεσης. Ή είναι το αντικειμενικά σωστό. Who knows;

Το οριζόντιο σλάιντερ ρυθμίζει το πόσο παρεμβατικό θα είναι στις διορθώσεις. Σημαντικές μπασοβυθίσεις, καλό είναι να μην διορθώνονται ψηφιακά. Ακόμη και αν δεν υπάρξουν αξιοπρόσεκτες αλλοιώσεις, τα μεγάφωνα θα δουλέψουν υπερωρίες με ό,τι αυτό συνεπάγεται (παραμόρφωση, μεγάλες διαδρομές, μείωση έντασης κτλ). Η ίδια η Math παραδέχεται ότι overcompensation είναι κάτι κακό, γι' αυτο αφήνει σε εμάς την επιλογή του πόσα θα διορθώσει. Αν το παρακάνεις, τα ηχεία μπορεί να πάθουν τακαμούρι.

Επειδή ακριβώς προσθέτει -και γενικά επεξεργάζεται- [σ]το σήμα ελοχεύει ο κίνδυνος το αποτέλεσμα να κλιπάρει, να είναι too much ρε παιδί μου. Ρυθμίζοντας το gain του Room EQ, μπορεις να το αποτρέψεις. Το Stereo Balance προσεγγίζει την όποια διαφορετική στάθμη μεταξύ των ηχείων. Αυτή που προξενείται από την τοποθετηση αλλά και από τα ίδια τα ηχεία, τα οποία σπάνια είναι πανομοιότυπα. Εγώ θα το άφηνα ΟΝ. Η άσπρη γραμμή δείχνει το τρέχον αποτέλεσμα. Το ότι είναι είναι φθίνουσα -εκτιμώ- υποδηλώνει ότι δεν προσπαθεί να την πειράξει.

Αν δεν είσαι ικανοποιημένος, δεν έχει νόημα να προσθέσεις EQ. Ο σκοπός είναι να τα αποφύγεις. Θα ξανακοιτούσα τις μετρήσεις*. Αν δεν με ικανοποιεί το αποτέλεσμα, θα κοιτούσα κάτι άλλο.

*btw η Math δίνει μία κάποια οδηγία για τι και το πόσες μετρήσεις να κάνεις:

 

[djx32]

Περί neutral και bright, οι συνήθεις ύποπτοι του φόρουμ το έχουν αναλύσει πολλές φορές. Όχι επιστημονικά. Αναφέρουν κάτι τσαρλατάνους που εξασκούν μαύρη μαγεία: Φλέτσερ; Μάντσον; κάτι τέτοιο. Αυτοί λένε ότι η σωστή target curve θα πρέπει να έχει μία κλίση προς τα κάτω από τα 5KHz και μετά. Προφανώς, οι τυπάδες στην MathAudio είναι μέλη της ίδιας αίρεσης. Ή είναι το αντικειμενικά σωστό. Who knows;

Το οριζόντιο σλάιντερ ρυθμίζει το πόσο παρεμβατικό θα είναι στις διορθώσεις. Σημαντικές μπασοβυθίσεις, καλό είναι να μην διορθώνονται ψηφιακά. Ακόμη και αν δεν υπάρξουν αξιοπρόσεκτες αλλοιώσεις, τα μεγάφωνα θα δουλέψουν υπερωρίες με ό,τι αυτό συνεπάγεται (παραμόρφωση, μεγάλες διαδρομές, μείωση έντασης κτλ). Η ίδια η Math παραδέχεται ότι overcompensation είναι κάτι κακό, γι' αυτο αφήνει σε εμάς την επιλογή του πόσα θα διορθώσει. Αν το παρακάνεις, τα ηχεία μπορεί να πάθουν τακαμούρι.

Επειδή ακριβώς προσθέτει -και γενικά επεξεργάζεται- [σ]το σήμα ελοχεύει ο κίνδυνος το αποτέλεσμα να κλιπάρει, να είναι too much ρε παιδί μου. Ρυθμίζοντας το gain του Room EQ, μπορεις να το αποτρέψεις. Το Stereo Balance προσεγγίζει την όποια διαφορετική στάθμη μεταξύ των ηχείων. Αυτή που προξενείται από την τοποθετηση αλλά και από τα ίδια τα ηχεία, τα οποία σπάνια είναι πανομοιότυπα. Εγώ θα το άφηνα ΟΝ. Η άσπρη γραμμή δείχνει το τρέχον αποτέλεσμα. Το ότι είναι είναι φθίνουσα -εκτιμώ- υποδηλώνει ότι δεν προσπαθεί να την πειράξει.

Αν δεν είσαι ικανοποιημένος, δεν έχει νόημα να προσθέσεις EQ. Ο σκοπός είναι να τα αποφύγεις. Θα ξανακοιτούσα τις μετρήσεις*. Αν δεν με ικανοποιεί το αποτέλεσμα, θα κοιτούσα κάτι άλλο.

*btw η Math δίνει μία κάποια οδηγία για τι και το πόσες μετρήσεις να κάνεις:

Σ' ευχαριστώ για την απάντηση φίλε. Το θέμα είναι ότι το μικρόφωνο (του dbμετρου της Radio Shack) που χρησιμοποίησα δεν πιάνει τις συχνότητες πάνω από τα 10.000 Hz. Οπότε για αυτό το εύρος, είτε επιλέξω την καμπύλη Bright είτε τη Neutral, δεν έχει σημασία . Ειδικά η Neutral καμπυλώνει περίπου σε εκείνο το σημείο που το mic αρχίζει να ΜΗ μετράει... Οπότε προφανώς το mathaudio δεν μπορεί να κάνει τίποτα από τα 10Κ Ηz και πάνω, αφού δεν βρίσκει (δηλ. δεν βλέπει) τις συχνότητες αυτές για να τις διορθώσει...

Πάντως ο δημιουργός γράφει σε κάποιο φόρουμ ότι μια χαρά μπορεί να χρησιμοποιηθεί το συγκεκριμένο ντεσιμπελόμετρο για μετρήσεις:
Yes, you can use it as a measurement microphone with Room EQ. Try to find a calibration (correction) file for your model (αυτό το βρήκα..) and copy it to the Documents -> MathAudio Room EQ folder. It will improve the accuracy of your measurement.
"Μια χαρά" βέβαια μέχρι εκεί που φτάνει (στα 10kHz δλδ).... Αν μπορέσω θα δανειστώ ένα κανονικό mic για να πάρω πιο σωστά αποτελέσματα...
Αλήθεια οι αντηχήσεις που διορθώνει το πρόγραμμα είναι πιο έντονες στις χαμηλές ή στις υψηλές;
Στις χαμηλές μου έκανε φοβερή δουλειά, όπως έγραψα στο αρχικό ποστ! Απίστευτη βελτίωση...

Σχετικά με τον slider, τον έχω ρίξει μέχρι να "πιάσει" και τo τελευταίο βαθούλωμα. Όπως περίπου έχεις κάνει κι εσύ στη φωτο που ανέβασες στο νήμα του REW (την οποία έχω σαν μπούσουλα!). Απλά εσύ πιάνεις σχεδόν όλες τις ανωμαλίες από τα -10 dB ενώ εγώ από τα -15.
Παρατηρώ ότι όσο τον κατεβάζεις τόσο περισσότερο εξασθενεί το μπάσο (και βέβαια μειώνεται η γενική ένταση). Γι' αυτό λοιπόν εγκατέστησα ένα παραμετρικό EQ και έδωσα λίγο δύναμη στις χαμηλές και το αποτέλεσμα ήταν πολύ καλό. Φοβόμουν ότι έτσι θα μου αυξάνονταν και οι αντηχήσεις που μου διόρθωσε το math αλλά τελικά δεν έγινε κάτι τέτοιο!

Άλλωστε δεν υπάρχει πρόβλημα να προσθέσεις EQ σύμφωνα πάλι με τον δημιουργό. Αρκεί το mathaudio να είναι τελευταίο στη λίστα των Active DSPs στο Foobar:
However, you can use Room EQ with any other DSP effects during the playback of audio files. Just make sure that Room EQ is the last effect in your "Active DSPs" list.

Είναι πιο εύχρηστο να χρησιμοποιώ ένα ξεχωριστό EQ από το να φτιάχνω τις δικές μου καμπύλες στο mathaudio... Άλλωστε είναι φορές που σε κάποια κομμάτια θέλω να αυξομειώνω τις εντάσεις των συχνοτήτων ή να "παίζω" με τα διάφορα presets. Πιστεύω ότι τελικά είναι άλλη η δουλειά του Room Correction και άλλη αυτή του Equalizer, εννοώ ότι αλλού επεμβαίνει το mathaudio και αλλού το EQ.
Γιατί γράφεις ότι σκοπός είναι να το αποφύγω;

Ως προς τα άλλα, ναι το Stereo Balance οπωσδήποτε στο ΟΝ. Οι μετρήσεις που έκανα ήταν σε 15 περίπου σημεία περίπου όπως στο σχεδιάγραμμα. Όχι έτσι ακριβώς βέβαια αλλά τέλος πάντων με τη φιλοσοφία να δημιουργήσω μια ακουστική "φούσκα" γύρω-γύρω από τη θέση ακρόασης.
Όσο για το Gain, δεν έχω καταλάβει ακριβώς τι κάνει. Απλά βλέπω την ένδειξη με το κόκκινο τετραγωνάκι, το κλικάρω, η ένταση πέφτει πχ στο -3 db και μετά τη σέρνω μέχρι το 0.0 (όπως λένε οι οδηγίες, αν τις κατάλαβα σωστά). Το θέμα είναι ότι μερικές φορές (ανάλογα το τραγούδι) ΔΕΝ παραμένει πράσινο το τετραγωνάκι, οπότε ξανακάνω τη διαδικασία...

Σ' ευχαριστώ και πάλι. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ να ακούσω τις απαντήσεις/απόψεις σου στα παραπάνω...