- Μηνύματα
- 7.248
- Reaction score
- 8.769
Πρώτα η θεωρία
Μέσα στο 2015 η UHD alliance εδραίωσε τις προδιαγραφές του UHD, δημιουργώντας ουσιαστικά έναν κοινό παρανομαστή για όλους τους κατασκευαστές.
Αυτή η κίνηση σήμανε την αρχή μιας νέας (μα καθόλου εύκολης) εποχής.
Συνοπτικά η ποιοτική αναβάθμιση της εικόνας βασίζεται στο τρίπτυχο: Ανάλυση (3840x2160), WCG (Wider Color Gamut- Διευρυμένο Χρωματικό Τρίγωνο), hdr (high dynamic range- Yψηλό δυναμικό πεδίο).
Ακούμε συνεχώς για την ολοένα αυξημένη φωτεινότητα των προβολικών μέσων.
Η ανάγκη προκύπτει απ’ την «απαίτηση» του υλικού για περισσότερη λεπτομέρεια στα φωτεινότερα στιγμιότυπα. Η διαφοροποίηση αυτή κάνει επιτακτική την χρήση νέας καμπύλης gamma που θα αναδείξει την πληροφορία. Η καμπύλη βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την ικανότητα σε φως του εκάστοτε προβολικού.
Επιπλέον υπάρχουν διάφορα standard του hdr που μπορούν να καθορίσουν την καμπύλη, με την ST.2084 (που χρησιμοποιείται απ’ το HDR 10 και το Dolby Vision) να είναι η πιο διαδεδομένη.
Πρέπει να τονιστεί ότι η χρήση του hdr 10 είναι υποχρεωτική στους δίσκους UHD, αλλά στο background μαίνεται ένας πόλεμος με διάφορους κατασκευαστές να προτείνουν τις δικές τους προαιρετικές λύσεις, με το dolby vision (το οποία ωστόσο απαιτεί και συγκεκριμένο hardware) να θεωρείται το πιο ελπιδοφόρο για πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων είναι ότι φτάνει στα 12bit (10bit οι υπόλοιποι).
Ας δούμε όμως την καμπύλη ST2084.
Βασίζεται στην συνθήκη ότι υπάρχει προβολικό αναφοράς στα 10.000 nits (κανένα δεν φτάνει βέβαια καν κοντά) κι έχει καμπύλη που φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα αριστερά (σύγκριση με gamma rec.709):
Η καμπύλη δείχνει ότι ένα μικρό μέρος του δυναμικού πεδίου της εικόνας θα χρησιμοποιήσει την εκτεταμένη φωτεινότητα του προβολικού, με την πλειοψηφία να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
Μεταφράζοντας το η χρήση καμπύλης HDR δεν έχει ως σκοπό την δημιουργία πλάνων με συνολικά περισσότερη φωτεινότητα, αλλά την αύξηση του εύρους της.
Επομένως αν το reference white ήταν στα 100 nits (48nits/14fl στους προβολείς) στο sdr (standard dynamic range), εκεί θα παραμείνει και στο HDR , με τα highlights να εμφανίζονται πάνω απ’ το reference.
Η καμπύλη όμως (για προβολικό στα 100 nits) θα διαμορφωνόταν ως έξης:
Κάντε τις συγκρίσεις με την καμπύλη των 10.000 nits τώρα.
Πρέπει να τονιστεί ότι η ιδέα είναι πως το hdr απλά προσθέτει την extra φωτεινότητα που χρειάζεται για να φανούν οι επιπλέον λεπτομέρειες στις φωτεινές περιοχές της εικόνας, εκεί που τα τωρινά προβολικά «κλιπάρουν» την πληροφορία.
Με δεδομένο ότι διαφορετικά προβολικά φτάνουν σε διαφορετικές τιμές φωτεινότητας, πρέπει να ακολουθηθούν κάποιοι κανόνες για την σωστή ανακατανομή (remap) της πληροφορίας στις δυνατότητες τους.
Κι εκεί που τα πράγματα ήταν απλά και δεδομένα όταν γινόταν το grading στους HD τίτλους, το mastering του UHD φαίνεται για την ώρα να είναι ένα μεγάλο μπάχαλο, καθώς άλλες εταιρίες επιλέγουν μέγιστες τιμές που φθάνουν τα 1000 nits (fox) κι άλλες τα 4000 nits (Lionsgate, Sony, Warner).
Αργότερα θα αναφερθούμε στις δυσκολίες ρύθμισης και σε κάποιες βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθηθούν ούτως ώστε να μην πάρουμε μια υποφωτισμένη και άθλια εικόνα, αλλά μια όσο το δυνατόν πιο εντυπωσιακή και δυναμική αντίστοιχα.
Δυστυχώς η καμπύλη gamma του ST.2084 έχει τεράστιες αδυναμίες και θα πρέπει να περιμένουμε αναθεώρηση του (δυναμικό remap της πληροφορίας).
Επιπλέον η συγκεκριμένη καμπύλη είναι άμεσα εξαρτημένη απ’ τις συνθήκες περιβάλλοντος φωτισμού. Δεδομένου ότι το hdr ζητάει το μέγιστο σε φωτεινότητα απ’ την τηλεόραση (για προβολέα ούτε συζήτηση να γίνεται) δεν υπάρχει η δυνατότητα για ρύθμιση κάποιου mode night/day όπως στις αντίστοιχες hd.
Προσεχώς WCG.
Μέσα στο 2015 η UHD alliance εδραίωσε τις προδιαγραφές του UHD, δημιουργώντας ουσιαστικά έναν κοινό παρανομαστή για όλους τους κατασκευαστές.
Αυτή η κίνηση σήμανε την αρχή μιας νέας (μα καθόλου εύκολης) εποχής.
Συνοπτικά η ποιοτική αναβάθμιση της εικόνας βασίζεται στο τρίπτυχο: Ανάλυση (3840x2160), WCG (Wider Color Gamut- Διευρυμένο Χρωματικό Τρίγωνο), hdr (high dynamic range- Yψηλό δυναμικό πεδίο).
Ακούμε συνεχώς για την ολοένα αυξημένη φωτεινότητα των προβολικών μέσων.
Η ανάγκη προκύπτει απ’ την «απαίτηση» του υλικού για περισσότερη λεπτομέρεια στα φωτεινότερα στιγμιότυπα. Η διαφοροποίηση αυτή κάνει επιτακτική την χρήση νέας καμπύλης gamma που θα αναδείξει την πληροφορία. Η καμπύλη βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την ικανότητα σε φως του εκάστοτε προβολικού.
Επιπλέον υπάρχουν διάφορα standard του hdr που μπορούν να καθορίσουν την καμπύλη, με την ST.2084 (που χρησιμοποιείται απ’ το HDR 10 και το Dolby Vision) να είναι η πιο διαδεδομένη.
Πρέπει να τονιστεί ότι η χρήση του hdr 10 είναι υποχρεωτική στους δίσκους UHD, αλλά στο background μαίνεται ένας πόλεμος με διάφορους κατασκευαστές να προτείνουν τις δικές τους προαιρετικές λύσεις, με το dolby vision (το οποία ωστόσο απαιτεί και συγκεκριμένο hardware) να θεωρείται το πιο ελπιδοφόρο για πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων είναι ότι φτάνει στα 12bit (10bit οι υπόλοιποι).
Ας δούμε όμως την καμπύλη ST2084.
Βασίζεται στην συνθήκη ότι υπάρχει προβολικό αναφοράς στα 10.000 nits (κανένα δεν φτάνει βέβαια καν κοντά) κι έχει καμπύλη που φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα αριστερά (σύγκριση με gamma rec.709):
Η καμπύλη δείχνει ότι ένα μικρό μέρος του δυναμικού πεδίου της εικόνας θα χρησιμοποιήσει την εκτεταμένη φωτεινότητα του προβολικού, με την πλειοψηφία να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
Μεταφράζοντας το η χρήση καμπύλης HDR δεν έχει ως σκοπό την δημιουργία πλάνων με συνολικά περισσότερη φωτεινότητα, αλλά την αύξηση του εύρους της.
Επομένως αν το reference white ήταν στα 100 nits (48nits/14fl στους προβολείς) στο sdr (standard dynamic range), εκεί θα παραμείνει και στο HDR , με τα highlights να εμφανίζονται πάνω απ’ το reference.
Η καμπύλη όμως (για προβολικό στα 100 nits) θα διαμορφωνόταν ως έξης:
Κάντε τις συγκρίσεις με την καμπύλη των 10.000 nits τώρα.
Πρέπει να τονιστεί ότι η ιδέα είναι πως το hdr απλά προσθέτει την extra φωτεινότητα που χρειάζεται για να φανούν οι επιπλέον λεπτομέρειες στις φωτεινές περιοχές της εικόνας, εκεί που τα τωρινά προβολικά «κλιπάρουν» την πληροφορία.
Με δεδομένο ότι διαφορετικά προβολικά φτάνουν σε διαφορετικές τιμές φωτεινότητας, πρέπει να ακολουθηθούν κάποιοι κανόνες για την σωστή ανακατανομή (remap) της πληροφορίας στις δυνατότητες τους.
Κι εκεί που τα πράγματα ήταν απλά και δεδομένα όταν γινόταν το grading στους HD τίτλους, το mastering του UHD φαίνεται για την ώρα να είναι ένα μεγάλο μπάχαλο, καθώς άλλες εταιρίες επιλέγουν μέγιστες τιμές που φθάνουν τα 1000 nits (fox) κι άλλες τα 4000 nits (Lionsgate, Sony, Warner).
Αργότερα θα αναφερθούμε στις δυσκολίες ρύθμισης και σε κάποιες βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθηθούν ούτως ώστε να μην πάρουμε μια υποφωτισμένη και άθλια εικόνα, αλλά μια όσο το δυνατόν πιο εντυπωσιακή και δυναμική αντίστοιχα.
Δυστυχώς η καμπύλη gamma του ST.2084 έχει τεράστιες αδυναμίες και θα πρέπει να περιμένουμε αναθεώρηση του (δυναμικό remap της πληροφορίας).
Επιπλέον η συγκεκριμένη καμπύλη είναι άμεσα εξαρτημένη απ’ τις συνθήκες περιβάλλοντος φωτισμού. Δεδομένου ότι το hdr ζητάει το μέγιστο σε φωτεινότητα απ’ την τηλεόραση (για προβολέα ούτε συζήτηση να γίνεται) δεν υπάρχει η δυνατότητα για ρύθμιση κάποιου mode night/day όπως στις αντίστοιχες hd.
Προσεχώς WCG.
