Μια πρωτότυπη μέθοδος φωτογράφησης εικόνας βιντεοπροβολέων: θεωρία και πράξη

[MaxHeadroom]

​

Έχουμε όλοι καταλάβει τη δυσκολία στο να ληφθούν σωστές φωτογραφίες κατά τη διεξαγωγή δοκιμών προβολέων. Δεν είναι τυχαίο ότι το μόνιμο πρόβλημα μετά από κάθε συγκριτικό του AVsite, ήταν ότι οι φωτογραφίες που ανέβαιναν δεν ανταποκρινόντουσαν σε αυτά είχαν δει όσοι συμμετείχαν. Το αποτέλεσμα ήταν συχνά η κουβέντα να ξεστρατίζει από τον αρχικό σκοπό της και να ασχολούμαστε με την ποιότητα των φωτογραφιών. Με αφορμή αυτή τη διαπίστωση, ξεκίνησα να ερευνήσω θεωρητικά αλλά και πειραματικά τι φταίει και πως μπορούν να βελτιωθούν τα πράγματα. Από τη μελέτη προέκυψαν ενδιαφέροντα και ενίοτε απροσδόκητα ευρήματα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι προέκυψε μια πρωτότυπη μέθοδος με την οποία μπορούν να λαμβάνονται φωτογραφίες που να αποδίδουν πολύ πιστά την πρωτότυπη εικόνα, κάθε φορά και μάλιστα με αρκετά απλό τρόπο.
Να ξεκινήσω ξεκαθαρίζοντας εξ’ αρχής την άποψή μου ότι είναι αδύνατον να μεταφερθεί 100% η εικόνα ενός προβολέα στην οθόνη προβολής, από εκεί στο CCD μιας ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής και τελικά στο μόνιτορ ενός υπολογιστή. Ένα 95% μπορεί ίσως να επιτευχθεί, αλλά αν θέλετε να δείτε την πραγματική εικόνα, πρέπει να δείτε από κοντά!
Είναι λοιπόν άχρηστες οι φωτογραφίες; Σίγουρα όχι σε ένα παρεΐστικο forum σαν το δικό μας, όπου τα μέλη περιμένουν πως και πως τα screenshots ενός καινούριου προβολέα για να ανάψει η συζήτηση. Το κυριότερο όμως είναι ότι έχοντας στη διάθεσή τους φωτογραφίες που πλησιάζουν πολύ την πραγματικότητα, μπορούν να ενημερώνονται και να συμμετέχουν καλύτερα και τα εκατοντάδες μέλη που ενδιαφέρονται, αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να παρευρίσκονται στα συγκριτικά.
Αξίζει λοιπόν να δούμε πως μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα των φωτογραφιών μας. Πέραν της επικέντρωσης στο θέμα των screenshots από προβολέα, μπορούν να προκύψουν και γενικότερα οφέλη στη λήψη φωτογραφιών, ειδικά για τους φίλους που είναι αρχάριοι στο σπορ!

​

Στο πρώτο κομμάτι που ακολουθεί αμέσως, υπάρχει μια θεωρητική ανάλυση της Τέλειας Έκθεσης, η οποία είναι το «Α» (αλλά όχι και το «Ω») για τη λήψη καλών φωτογραφιών.
Θα ακολουθήσει ακόμα δύο κομμάτια. Σε αυτά θα υπάρχουν κάποιοι γενικοί κανόνες που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη κατά τη λήψη screenshots από προβολέα. Θα παρουσιαστεί επίσης μια ιδιαιτερότητα της εικόνας των βιντεοπροβολέων. Από αυτήν προκύπτει η πρωτότυπη μέθοδος για υπολογισμό της σωστής έκθεσης, που πιθανότατα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους προβολείς και σε όλες τις οθόνες.

 

[MaxHeadroom]

Απάντηση: Μια πρωτότυπη μέθοδος φωτογράφησης εικόνας βιντεοπροβολέων: θεωρία και πράξ

​

Έκθεση
Ας ξεκινήσουμε με κάτι πιο ευκολονόητο: έστω ότι ανοίγουμε τη βρύση για να γεμίσουμε ένα ποτήρι με νερό. Για να γεμίσει ως το χείλος, χρειάζεται μια συγκεκριμένη ποσότητα νερού. Αν βάλουμε λιγότερο, το ποτήρι θα μείνει μισοάδειο. Αν βάλουμε περισσότερο, θα ξεχειλίσει. Για να δυσκολέψουμε λίγο ακόμα τα πράγματα, όση ώρα το ποτήρι γεμίζει, εμείς έχουμε τα μάτια κλειστά. Μόνο με ακριβείς υπολογισμούς μπορούμε να πετύχουμε την ποσότητα που απαιτείται.
Ποιες είναι όμως οι παράμετροι που χρειαζόμαστε για να τους κάνουμε;

• Η πρώτη είναι η χωρητικότητα του ποτηριού.
• Η δεύτερη είναι αν θα ανοίξουμε τη βρύση μας τελείως ή ως τη μέση (ή κάτι άλλο).
• Η τρίτη είναι πόση ώρα θα την αφήσουμε ανοιχτή.
• Η τέταρτη είναι η παροχή της.

Προφανώς υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να το πετύχουμε αυτό. Εάν πχ ανοίγοντας τη βρύση ως τη μέση θέλουμε 10 sec για να γεμίσουμε το ποτήρι, ανοίγοντάς την τέρμα θα χρειαστούμε 5 sec.
Αντίστοιχα, εάν πηγαίναμε να γεμίσουμε το ποτήρι μας σε μια άλλη βρύση με διπλάσια παροχή, θα θέλαμε μισό χρόνο, ενώ το ίδιο θα συνέβαινε αν στην ίδια βρύση γεμίζαμε ένα ποτήρι με τη μισή χωρητικότητα.
Ας μεταφέρουμε τώρα αυτό το παράδειγμα στο χώρο της φωτογραφίας . Οι φωτογραφικές μηχανές χρησιμοποιούν κάποιο μέσον (φιλμ ή CCD) για να καταγράψουν το φως. Το μέσον αυτό χρειάζεται μια συγκεκριμένη ποσότητα φωτός για να καταγράψει σωστά μια συγκεκριμένη εικόνα. Αν περάσει περισσότερο φως, οτιδήποτε είναι ανοιχτόχρωμο θα «καεί» και όλα θα έχουν μια ξεβαμμένη όψη. Αν περάσει λιγότερο, τα άσπρα θα φαίνονται γκρι και οτιδήποτε είναι σκούρο θα χαθεί μέσα στη μαυρίλα. Υπάρχει όμως και ένα συγκεκριμένο σημείο όπου η εικόνα θα αποδοθεί όπως τη θέλουμε: οι φωτεινοί τόνοι θα είναι λαμπροί χωρίς όμως να είναι ξασπρισμένοι, τα σκοτεινά σημεία θα διατηρούν τη λεπτομέρειά τους και οι μεσαίοι τόνοι θα έχουν ισορροπημένα, κορεσμένα χρώματα.
Πως θα το καταφέρουμε όμως αυτό; Ας φτιάξουμε τον παρακάτω πίνακα για να αντιστοιχίσουμε το παράδειγμα του ποτηριού με αυτό της φωτογραφίας μας. Για να είμαστε και πιο κατανοητοί στους υπολογισμούς μας παρακάτω, ας βάλουμε και κάποιες καθιερωμένες μονάδες μέτρησης του κάθε μεγέθους.

Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι είναι καθένα από αυτά τα μεγέθη και ποιες είναι οι μονάδες τους.
Ευαισθησία: Το έχουμε δει πάνω στα κουτιά των φιλμ. Υπάρχει και στα μενού σχεδόν όλων των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών. Ορίζει απλά πόσο ευαίσθητο είναι το μέσον καταγραφής στο φως. Οι μονάδες του είναι ορισμένες κατά ISO/ASA και συνήθως έχουμε να επιλέξουμε μεταξύ των 25, 50, 100, 200, 400, 800, 1600, 3200 και 6400. Τα χαμηλά ASA/ISO ονομάζονται «αργά» ενώ τα ψηλά «γρήγορα». Θεωρητικά, όσο πιο «γρήγορο» το φιλμ/αισθητήρας τόσο καλύτερα, υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: τα γρήγορα χαρακτηρίζονται από έντονο θόρυβο (κόκκο), που μάλιστα είναι ιδιαίτερα άσχημος στις ψηφιακές.

Διάφραγμα: Ίριδα που βρίσκεται μέσα στο φακό. Η κατασκευή του βασίζεται σε επάλληλα ελάσματα που κινούνται έτσι ώστε στο κέντρο τους να σχηματίζουν ένα άνοιγμα πάντα κυκλικό, αλλά μεταβλητής διατομής. Η θέση στην οποία βρίσκονται περιγράφεται με τη μονάδα f/stop. Είναι ο λόγος της εστιακής απόστασης του φακού δια την ωφέλιμη διατομή του, στη συγκεκριμένη θέση τους. Το γεγονός ότι το διάφραγμα είναι ανάλογο της εστιακής απόστασης, εξηγεί γιατί είναι δύσκολο να φτιάξουμε τηλεφακούς με μικρό ελάχιστο διάφραγμα, τους λεγόμενους και «φωτεινούς» (έχετε δει τους φακούς των φωτογράφων στα γήπεδα τι διάμετρο έχουν Τα βήματα των διαφραγμάτων είναι -όχι τυχαία- δυνάμεις της ρίζας του 2, δηλαδή f/1, f1.4, f/2, f/2.8, f/4, f/5.6, f/8, f/11, f/16, f/22, f/32, f/45, f/64… Μερικές απλές πράξεις μπορούν να μας αποδείξουν ότι το εμβαδόν της διατομής κάθε διαφράγματος είναι το μισό από αυτό της προηγούμενης, με λίγα λόγια περνάει το μισό φως!

Ταχύτητα φωτοφράκτη: Πόση ώρα θα διαρκέσει η καταγραφή του φωτός από το μέσον. Μετριέται σε δευτερόλεπτα (ή σε κλάσματά του), σε βήματα καθένα από τα οποία είναι το μισό του προηγούμενού του και το διπλάσιο του επομένου του (...2, 1, 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60…)

Ένταση Φωτός: Στη φωτογραφία η μονάδα μέτρησής του είναι το EV (Exposure Value). Για να είμαστε απόλυτα ακριβείς είναι μάλλον μια σχέση (λογάριθμος με βάση το 2) μεταξύ διαφραγμάτων και ταχυτήτων φωτοφράκτη. Ο τύπος που την ορίζει είναι EV=log2(f^2/t), όπου f το διάφραγμα και t η ταχύτητα φωτοφράκτη. Είναι η μονάδα στην οποία μετράνε τα φωτόμετρα χεριού. Ενδεικτικά, το μεσημέρι μιας ηλιόλουστης καλοκαιρινής μέρας, το φως θα μετρηθεί περίπου στα 14-15 EV.

Τι σημαίνουν όλα αυτά τα -φαινομενικά- περίπλοκα και γιατί φτιάχτηκαν έτσι; Γιατί με αυτό το δυαδικό σύστημα, όλα τα μεγέθη σχετίζονται με τρόπο ανάλογο και απόλυτα αντιστρέψιμο.
Παράδειγμα: Έστω ότι έχουμε φιλμ/αισθητήρα ISO 100 και παίρνουμε μια μέτρηση έντασης φωτός 5 EV. Αυτό αντιστοιχεί σε ένα συνδυασμό f/5,6 με ταχύτητα 1 sec. Αντιστοιχεί όμως και σε f/4 με 1/2 sec, γιατί από διάφραγμα f/4 περνάει διπλάσιο φως απ’ ότι με f/5.6. Υπάρχουν πολλοί άλλοι συνδυασμοί που θα μπορούσαν να γίνουν, απλά παίρνοντας κάθε φορά ένα μεγαλύτερο διάφραγμα και μια μικρότερη ταχύτητα φωτοφράκτη ή το αντίστροφο. Το εντυπωσιακό είναι ότι με όλους περνάει ακριβώς η ίδια ποσότητα φωτός, άρα επιτυγχάνουμε τη ίδια έκθεση!
Και σα να μην έφτανε αυτό, στο παιχνίδι μπορεί να μπει και η τιμή της ταχύτητας του φιλμ/αισθητήρα. Έτσι πχ στην ίδια ένταση των 5 EV μπορούμε να βάλουμε ISO 50 με f/4 και 1sec ή ISO 200 με f/4 και 1/4 sec. Οι συνδυασμοί είναι πάρα πολλοί!

Πρέπει να πούμε εδώ ότι η επιλογή του διαφράγματος και της ταχύτητας φωτοφράκτη επηρεάζουν και κατά άλλους, πολύ σημαντικούς τρόπους τη φωτογραφία.
Επιγραμματικά θα αναφέρω ότι το διάφραγμα επηρεάζει το βάθος πεδίου, δηλαδή από ποια έως ποια απόσταση από το φακό τα πράγματα θα είναι εστιασμένα. Έχετε δει φωτογραφίες όπου ένα μόνο μικρό κομμάτι (πχ ένα πρόσωπο) της φωτογραφίας είναι εστιασμένο και η υπόλοιπη είναι φλου; Κλασσικό παράδειγμα χρήσης τηλεφακού σε συνδυασμό με ανοιχτό διάφραγμα και κοντινή εστίαση, που όλα μαζί δίνουν πολύ μικρό βάθος πεδίου!
Η ταχύτητα του φωτοφράκτη έχει προφανή επίδραση στη φωτογραφία: μεγάλη ταχύτητα=παγωμένη φωτογραφία, μικρή ταχύτητα=κουνημένη (εφόσον υπάρχει κίνηση βέβαια).
Ευτυχώς στη φωτογράφηση εικόνων προβολέα αυτές οι παράμετροι μας είναι αδιάφορες, καθώς η εικόνα είναι δισδιάστατη (άρα μέχρι να βγουν οι ολογραφικοί το βάθος πεδίου μας είναι αδιάφορο) και παγωμένη (χάρις στο πλήκτρο Pause).

Στο επόμενο κομμάτι θα αναφερθούμε σε συντομία στις μεθόδους ακριβούς φωτομέτρησης που χρησιμοποιούνται στη φωτογραφία και θα ολοκληρώσουμε με το κυρίως θέμα μας που είναι συμβουλές για καλύτερες φωτογραφίες από προβολέα και η πρωτότυπη μέθοδος για επιτυχημένη έκθεση.

 

[MaxHeadroom]

Απάντηση: Μια πρωτότυπη μέθοδος φωτογράφησης εικόνας βιντεοπροβολέων: θεωρία και πράξ

Φωτομέτρηση
Στα προηγούμενα αναφέραμε ότι η έκθεση εξαρτάται αποκλειστικά από τέσσερεις παραμέτρους. Από αυτές, οι τρεις (ευαισθησία, διάφραγμα, ταχύτητα φωτοφράκτη) είναι πλήρως ελεγχόμενες από το φωτογράφο. Η μόνη παράμετρος η οποία είναι εξωγενής, είναι η ένταση του φωτός. Άρα για να επιτύχουμε σωστή έκθεση, πρέπει να έχουμε μια ακριβή μέτρηση και αυτού του μεγέθους.
Πόσο ακριβής πρέπει να είναι αυτή η μέτρηση; Τα καλύτερα αποτελέσματα τα έχουμε όταν είμαστε ακριβώς στο σωστό, ωστόσο ανάλογα με τη χρήση και το περιεχόμενο μπορεί να επιτρέπονται κάποιες αποκλίσεις.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το κοινό αρνητικό φιλμ μπορεί να δώσει σχετικά υποφερτές εκτυπώσεις από φωτογραφίες που έχουν υπό/υπέρ-εκτεθεί κατά μερικά στοπ. Αυτό εξηγεί το πώς γίνεται οι φτηνές μηχανές τσέπης που έχουν σταθερό διάφραγμα και ταχύτητα φωτοφράκτη, να μπορούν να βγάζουν φωτογραφίες, σε κάποιες δεδομένες συνθήκες βέβαια. Και στις ψηφιακές φωτογραφίες υπάρχει κάποιο περιθώριο διόρθωσης με ψηφιακή επεξεργασία, ενώ υπάρχει βέβαια και το μεγάλο πλεονέκτημα της δυνατότητας επισκόπησης της φωτογραφίας αμέσως μετά τη λήψη της. Αντίθετα, στο θετικό φιλμ διαφανειών (slide) τα περιθώρια είναι πρακτικά μηδενικά, με την επιτυχημένη από την αποτυχημένη έκθεση να απέχουν συχνά μόλις μισό stop.
Υπάρχει όμως ακόμα μια σημαντική παράμετρος, η τονική διαβάθμιση του περιεχομένου της φωτογραφίας. Γενικά, όσο πιο μεγάλες χρωματικές αντιθέσεις υπάρχουν (πχ άσπρα-μαύρα κομμάτια) και όσο πιο έντονο και σκληρό είναι το φως, τόσο πιο μεγάλη είναι η διαβάθμιση και τόσο πιο μεγάλη προσοχή χρειάζονται οι φωτομετρήσεις. Όταν για παράδειγμα φωτογραφίζουμε ένα τοπίο με συννεφιά, όλοι οι τόνοι των χρωμάτων είναι λίγο-πολύ στα ίδια επίπεδα. Η διαβάθμιση δύσκολα θα ξεπεράσει τα 2-3 stop απ’ όπου και να μετρήσουμε και πρακτικά είναι αδύνατο να κάνουμε λάθος έκθεση. Αντίθετα, αν φωτογραφίζουμε μια ηλιόλουστη μέρα σε παραλία ή στα χιόνια, η διαβάθμιση είναι τεράστια. Ειδικά αν υπάρχουν αντανακλάσεις, μπορεί να φτάσει και τα 10-12 stop, που είναι πέρα από τις δυνατότητες των μέσων καταγραφής (2^12=4096!). Εδώ το slide είναι ηγέτης, με το CCD να ακολουθεί, αν οι φωτογραφίες πρόκειται να προβληθούν σε οθόνη. Οι εκτυπώσεις ανεξάρτητα αν προέρχονται από ψηφιακή ή από φιλμ, υποφέρουν σε αυτόν τον τομέα.

Πως μπορούμε όμως να πάρουμε μια σωστή μέτρηση; Υπάρχουν βασικά δύο τεχνικές για να το κάνουμε.
Η πιο διαδεδομένη είναι η μέτρηση ανακλώμενου φωτισμού. Η διάδοσή της οφείλεται όχι στην ακρίβειά της, αλλά στο γεγονός ότι έτσι μετρούν όλα τα φωτόμετρα των φωτογραφικών μηχανών, άρα όλοι διαθέτουν τον απαιτούμενο εξοπλισμό. Η λογική της είναι η εξής: το φως της πηγής (πχ ήλιος) πέφτει πάνω στο αντικείμενο που θέλουμε να φωτογραφίσουμε. Ένα μέρος του ανακλάται και πηγαίνει στο φωτόμετρο της μηχανής, που δίνει την αντίστοιχη ένδειξη. Το βασικό μειονέκτημα της μεθόδου είναι προφανές: η ποσότητα του φωτός που θα ανακλαστεί, εξαρτάται όχι μόνο από την ποσότητα του φωτός που θα προσπέσει, αλλά και από την ανακλαστικότητα του αντικειμένου. Έχει τύχει ποτέ να βγάλετε φωτογραφίες στα χιόνια; Αν την βγάλατε με αυτόματες ρυθμίσεις, το πιθανότερο είναι η φωτογραφία να βγήκε υποφωτισμένη, με το χιόνι να δείχνει γκρι αντί για άσπρο. Υπάρχουν κάποιες τεχνικές για να παρακάμψουμε αυτό το πρόβλημα. Οι πιο κλασική είναι να παίρνουμε μέτρηση ακριβώς από το σημείο που μας ενδιαφέρει περισσότερο (ή από τα σημεία, αν είναι πολλά και να βγάζουμε μέσο όρο). Οι σύγχρονες φωτογραφικές έχουν επίσης μια σειρά από αυτόματα προγράμματα (πχ Night mode, Snow, Beach κλπ), που συχνά έχουν ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Θέλετε να έχετε -σχεδόν- πάντα σωστή έκθεση; Ξεχάστε την προηγούμενη μέθοδο και πάρτε μέτρηση προσπίπτοντος φωτός. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, αντί να μετράμε πόσο φως ανακλάται από το θέμα μας, μετράμε πόσο φως πέφτει σε αυτό. Η μέθοδος αυτή είναι εξαιρετικά ακριβής σχεδόν σε όλες τις καταστάσεις. Μία από τις λίγες περιπτώσεις που δε θα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα, θα ήταν αν θέλαμε επίτηδες να υποφωτίσουμε μια σκηνή. Για παράδειγμα, εάν θέλαμε να τραβήξουμε μια από αυτές τις ωραίες «νυχτερινές» που βγαίνουν λίγο πριν νυχτώσει τελείως. Αν εκεί εφαρμόζαμε τη μέθοδο, η φωτογραφία μας θα έδειχνε περίπου σα να έχει βγει μια συννεφιασμένη μέρα κι ας είναι σούρουπο!
Θα μου πείτε, αφού αυτή η μέθοδος είναι τόσο ακριβής, γιατί δε χρησιμοποιούμε μόνο αυτή; Ένας λόγος είναι ότι -κανονικά- χρειάζεται χωριστό φωτόμετρο προσπίπτοντος φωτός. Ωστόσο υπάρχει τρόπος να την εφαρμόσουμε και με το φωτόμετρο της μηχανής μας: μετράμε από μια ειδική γκρι κάρτα ή έστω από την παλάμη μας. Μετά, απλά βάζουμε τις ενδείξεις διαφράγματος και φωτοφράκτη που προκύπτουν στη μηχανή μας (προφανώς την έχουμε στο Manual) και ήμαστε έτοιμοι. Μπορούμε με τις ίδιες ρυθμίσεις να συνεχίσουμε να τραβάμε όσες φωτογραφίες θέλουμε, από οποιοδήποτε θέμα. Μεταβολή θα χρειαστεί μόνο όταν αλλάξει το φως!

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε μια συμπληρωματική τεχνική που εφαρμόζουν οι φωτογράφοι όταν οι συνθήκες φωτισμού είναι ιδιαίτερα δύσκολες και θέλουν να είναι σίγουροι ότι θα έχουν μια στάση με τέλεια έκθεση. Η τεχνική λέγεται bracketing και συνίσταται στα εξής: αφού καταλήξουμε σε μια πιθανή σωστή έκθεση, τραβάμε εκτός από αυτήν και άλλες στάσεις που ισαπέχουν κατά κάποιο κλάσμα του f/stop και εκτείνονται πάνω και κάτω της, συνήθως 1 έως 2 stop. Οι καλές μηχανές μπορούν να το κάνουν αυτόματα, ενώ ειδικά στις ψηφιακές δεν υπάρχει και το πρόβλημα του κόστους του φιλμ.

Στο τελευταίο κομμάτι θα δούμε πως εφαρμόζονται αυτά στο φλέγον θέμα της φωτογράφησης των συγκριτικών, μαζί με κάποιες άλλες γενικές συμβουλές.

 

[MaxHeadroom]

Απάντηση: Μια πρωτότυπη μέθοδος φωτογράφησης εικόνας βιντεοπροβολέων: θεωρία και πράξ

Γενικοί κανόνες
Υπάρχουν μερικοί απλοί κανόνες που πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη φωτογράφηση των screenshots:
1) Πλήρης συσκότιση του χώρου. Η παρουσία φωτός στο περιβάλλον καταστρέφει την αντίθεση. Το ίδιο πρόβλημα δημιουργούν και τυχόν ανακλαστικές επιφάνειες δίπλα στην οθόνη, όπως λευκοί τοίχοι.
2) Χρήση φωτογραφικής μηχανής με δυνατότητα χειροκίνητου ελέγχου του διαφράγματος και της ταχύτητας φωτοφράκτη. Ιδανικά, η φωτογραφική θα πρέπει να έχει και δυνατότητα auto-bracketing.
3) Χρήση τριπόδου, το οποίο μάλιστα πρέπει να εδράζεται σε απόλυτα σταθερή επιφάνεια. Η φωτεινότητα των βιντεοπροβολέων είναι μικρή και οι χρόνοι έκθεσης μεγάλοι. Οποιαδήποτε κίνηση κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης προκαλεί θόλωση και καταστρέφει την ευκρίνεια.
4) Για τον ίδιο λόγο, η ενεργοποίηση του φωτοφράκτη πρέπει να γίνεται με τηλεχειριστήριο/ντεκλανσέρ (ή έστω με χρονοδιακόπτη αν η μηχανή δεν είναι εξοπλισμένη με τέτοιο), καθώς η πίεση του κουμπιού με το χέρι προκαλεί ταλάντωση στη μηχανή.
5) Αν ο χώρος το επιτρέπει, είναι καλύτερα να χρησιμοποιείται μικρός τηλεφακός (ανάλογος με 85 έως 105 στα 35mm), γιατί οι ευρυγώνιοι φακοί τείνουν να παραμορφώνουν την περιφέρεια της εικόνας. Προσοχή όμως στους κανόνες 3&4, γιατί εκεί οι τηλεφακοί υποφέρουν περισσότερο.
5) Για τον ίδιο λόγο (αποφυγή παραμορφώσεων), η μηχανή πρέπει να τοποθετείται κατά το δυνατόν κάθετα και απέναντι από το κέντρο της οθόνης.
6) Η ρύθμιση της ευαισθησίας του αισθητήρα πρέπει να είναι σε σχετικά χαμηλό ISO. Οι υψηλές τιμές δίνουν έντονο κόκκο στην εικόνα και έχουν κακή χρωματική πιστότητα.
7) Παρότι η χαμηλή φωτεινότητα «φωνάζει» για ανοιχτό διάφραγμα, τα άνω μεσαία διαφράγματα (f/5.6-11) έχουν την καλύτερη οπτική συμπεριφορά, καθώς εκεί οι φακοί δείχνουν λιγότερο τις ατέλειές τους. Παράλληλα, λόγω του αυξημένου βάθους πεδίου, ολόκληρη η επιφάνεια της οθόνης θα είναι τέλεια εστιασμένη. Όμως, όσο κλείνει το διάφραγμα, τόσο μεγαλώνουν οι χρόνοι έκθεσης. Πολύ μεγάλοι χρόνοι συχνά προκαλούν χρωματικές αποκλίσεις, οπότε καλό είναι να αποφεύγονται οι ακρότητες.
8 ) Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται οθόνη χαμηλού κέρδους. Οι υψηλού κέρδους τείνουν να εμφανίζουν περιοχές υψηλότερης και χαμηλότερης φωτεινότητας, που καταγράφονται πολύ έντονα στις φωτογραφίες. Προσεκτική τοποθέτηση της μηχανής σε σχέση με τον προβολέα και την οθόνη μπορεί επίσης να βελτιώσει τα πράγματα.

Υπολογισμός της σωστής έκθεσης
Η εικόνα των βιντεοπροβολέων είναι κάτι εντελώς τεχνητό και μόνο χάρις στο… post-processing που κάνει ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί και ανασυντίθεται σε κάτι που προσομοιάζει κάπως στη φυσική εικόνα. Οι κανόνες της έκθεσης φυσικά και ισχύουν, αλλά η αποτελεσματική φωτομέτρηση είναι δύσκολη υπόθεση.
Προσωπικά, έφτασα στη μέθοδο που ανέφερα στην αρχή, με μια σειρά από λογικές ακροβασίες, που όμως πειραματικά καταλήγουν σε σωστό αποτέλεσμα! Παρακολουθήστε και κάθε σχόλιο δεκτό:

• Η έκθεση είναι σωστή για κάθε εικόνα, αφού την έχει ρυθμίσει ο κάμεραμαν την ώρα που κατέγραφε την ταινία.

Άρα, κατ’ αναλογία με τις μετρήσεις προσπίπτοντος φωτός, μια συγκεκριμένη έκθεση θα είναι σωστή για όλες τις εικόνες, ανεξάρτητα εάν είναι σκοτεινές ή φωτεινές!
Πως όμως θα βρούμε ποια είναι αυτή η έκθεση; Ήρθε η ώρα για το δεύτερο… ακροβατικό:

• Η εικόνα του προβολέα είναι φως που προβάλλεται, όχι φως που ανακλάται. Η φωτεινότητά της εξαρτάται από τον ίδιο τον προβολέα και όχι από εξωγενείς παράγοντες. Άρα, αν πάρουμε μια μέτρηση ανακλώμενου φωτισμού από την οθόνη, ενώ προβάλλουμε μια γκρι κάρτα αναφοράς, θα έχουμε μια ένδειξη που θα ισχύει για όλες τις φωτογραφίες.

Είναι δηλαδή μια ανάστροφη εφαρμογή της μεθόδου μέτρησης προσπίπτοντος φωτός, με τη λάμπα του προβολέα να παίζει το ρόλο της σταθερής πηγής φωτός!

Από πειραματικές μετρήσεις σε τρεις διαφορετικούς προβολείς και δύο διαφορετικές οθόνες, κατέληξα αντίστροφα ότι η καταλληλότερη κάρτα για τη φωτομέτρηση, είναι η 55% γκρι. Μπορούμε να την φτιάξουμε εύκολα σε οποιοδήποτε πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας, δίνοντας τιμή 140 και στα τρία κανάλια RGB. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια έτοιμη κάρτα 50% ή 60% από κάποιο DVD ρυθμίσεων και να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε αντίστοιχα, ~1/3 στοπ φωτός από τους υπολογισμούς μας.
Για να αντιμετωπίσουμε μη-γραμμικότητες των ηλεκτρονικών του προβολέα και της φωτογραφικής, τυχόν αυτόματες ίριδες και το μεγάλο εύρος τονικής διαβάθμισης ορισμένων σκηνών, θα εφαρμόσουμε bracketing γύρω από την τιμή που μετρήσαμε από την γκρι κάρτα.

Αν συνοψίσουμε τα παραπάνω, παίρνουμε τον εξής αλγόριθμο:
1. Ρυθμίζουμε τον προβολέα.
2. Προβάλλουμε την 55% γκρι κάρτα και παίρνουμε μέτρηση ανακλώμενου φωτισμού από την οθόνη.
3. Βάζουμε τις ρυθμίσεις που προκύπτουν, στο χειροκίνητο τρόπο έκθεσης της μηχανής. Τις χρησιμοποιούμε κατά τη διάρκεια όλης της φωτογράφησης αυτού του προβολέα, αγνοώντας τις ρυθμίσεις που προτείνει το φωτόμετρο της μηχανής.
4. Προγραμματίζουμε τη μηχανή να κάνει auto-bracketing +/-1 stop. Μπορούμε να βάλουμε 1,5 ή και 2 stop για περισσότερη σιγουριά - εξάλλου οι ψηφιακές στάσεις είναι δωρεάν!
5. Περνάμε τις φωτογραφίες στον υπολογιστή μας και επιλέγουμε αυτές τις στάσεις που προέκυψαν από το bracketing, οι οποίες ταυτίζονται με αυτό που είδαμε στην οθόνη του προβολέα. Πολύ βασικό: το monitor πρέπει να είναι σωστά ρυθμισμένο (δείτε και σχετικό topic στο avsite).

Προϋπόθεση, να μην αλλάξει κάτι στο setup κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης του εν λόγω προβολέα (ρυθμίσεις, ένταση λάμπας, player κλπ). Αν αλλάξει, πιθανόν να πρέπει να ξαναμετρήσουμε από τη γκρι κάρτα. Η χρήση αυτόματης ίριδας δεν επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της μεθόδου, όπως αποδείχθηκε.

Από τη θεωρία στην πράξη.
Τη μέθοδο την πρωτοεφάρμοσα σε έναν Epson TW1000, σε συνδυασμό με μια βαμμένη οθόνη. Παρότι χρησιμοποιήθηκε μια απλή κόμπακτ μηχανή που έκανε την εφαρμογή της δύσκολη και χρονοβόρα, τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά.
Η πρώτη κανονική εφαρμογή της έγινε στο συγκριτικό Infocus IN82 – Sony VW60.
Χρησιμοποιήθηκαν δύο διαφορετικές φωτογραφικές μηχανές, μία για κάθε προβολέα.
Παρά το αδοκίμαστο της μεθόδου και του εξοπλισμού, τα αποτελέσματα ξεπέρασαν ακόμα και τις προσδοκίες μας, αφού ουσιαστικά σε όλες τις περιπτώσεις υπήρχε αξιοποιήσιμη φωτογραφία, δηλαδή δε χάθηκε σκηνή!
Η αρχική μέτρηση (που έγινε από μια έτοιμη 50% γκρι κάρτα) έδωσε παραπλήσιες τιμές φωτεινότητας για τους δύο προβολείς, λίγο κάτω από τα 5 EV. Με βάση αυτό, επιλέχθηκε έκθεση 1sec, με f/5,6 σε ISO100. Αποφασίστηκε να γίνει bracketing με ίδιες ρυθμίσεις και στις δύο μηχανές ώστε να είναι πιο εύκολη μετά η εξαγωγή συμπερασμάτων για τη μέθοδο, μια που ήταν η πρώτη εφαρμογή της. Οι βασικοί χρόνοι του ήταν το 1/4 sec και το 1 sec, με bracketing 3 στάσεων.
Η μελέτη των αποτελεσμάτων (δε θα σας κουράσω με μαθηματικά) επιβεβαίωσε και στην πράξη τις παραδοχές στις οποίες στηρίζεται:
Ο μέσος χρόνος έκθεσης των σωστών στάσεων ήταν 0,9 sec για το Sony και 0,95 sec για τον Infocus, εξαιρετικά κοντά στο θεωρητικό 1 sec.
Οι μέγιστες τιμές σωστής έκθεσης ήταν 1,6 sec και για τους δύο προβολείς.
Οι ελάχιστες τιμές σωστής έκθεσης ήταν 0,3 sec και για τους δύο προβολείς.
Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, συμπεραίνουμε οι πλέον σωστές ρυθμίσεις βάσης bracketing θα ήταν στα 0,5 sec και στα 2 sec.

Συνολικά τραβήχτηκαν 28 σκηνές από τον προβολέα. Από αυτές, οι 26 είχαν στάσεις τέλεια εκτεθειμένες. Υπήρχε μία εντελώς νυχτερινή σκηνή που ήταν υποφωτισμένη και μια ακόμα ενός νυχτερινού ουρανού με φεγγάρι, όπου απλά ο αισθητήρας CCD της φωτογραφικής μηχανής δεν επαρκούσε για να καταγράψει ταυτόχρονα την πολύ έντονη φωτεινότητα της σελήνης και το αμυδρό φως των αστεριών. Το δυναμικό εύρος της σκηνής ήταν τέτοιο που έπρεπε να διαλέξει κανείς ή να φαίνονται οι λεπτομέρειες στο φεγγάρι και να είναι μαύρος ο ουρανός ή το φεγγάρι «καμένο» και ο ουρανός σωστός. Αυτό φυσικά είναι κάτι που συμβαίνει και όταν φωτογραφίζουμε κανονικά το νυχτερινό ουρανό, όχι μόνο από προβολέα.
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων, το συμπέρασμα που πιστεύω ότι βγαίνει για μελλοντικές χρήσεις της μεθόδου, είναι ότι bracketing με βήμα 0,7 EV, ένα stop πάνω και ένα κάτω από την ιδανική τιμή έκθεσης που προκύπτει από τη γκρι κάρτα, θα καλύπτει όλες τις σκηνές από τις πιο φωτεινές ως τις πιο σκοτεινές.
Απλούστερο δε γίνεται!

Κλείνοντας, θα ήθελα για μια ακόμη φορά να ευχαριστήσω τους φωτογράφους μας, το Γιώργο (GTX) και το Σταύρο (spresv), για τη συμβολή τους στην εφαρμογή της μεθόδου.

 

[ΑΝΔΡΕΑΣ Κ.]

Kαι εμεις ευχαριστουμε εσενα Δημητρη για την σπουδαια δουλεια:respect:

 

[NIX]

Απάντηση: Μια πρωτότυπη μέθοδος φωτογράφησης εικόνας βιντεοπροβολέων: θεωρία και πράξ

Μπραβο Δημητρη!
Πολυ καλος οδηγος και εξαιρετικα σωστα δομημενο αρθρο.

 

[unforgiven]

:respect:

 

[spresv]

Τι εγραψε ο ανθρωπος... :respect:

 

[pseiras]

Χιλια ΜΠΡΑΒΟ Δημητρη :bravo: :bravo: :bravo:

 

[ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ]

Σύντεκνε, ζωγράφισες! Μπράβο σου! :bravo:
<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" /><o> </o>
Η ορθότητα της μεθόδου θα δοκιμαστεί φυσικά και στα επόμενα συγκριτικά που θα ακολουθήσουν. Και να μην ξεχνάμε ότι δεν κρίνουμε ποτέ screenshots, πριν ρυθμίσουμε σε βασικές παραμέτρους το μόνιτορ μέσω του οποίου τα βλέπουμε.

 

[Regunus]

Πέρα από unlimited :respect: και πολλά :rei:

ενα θα πω : sticky this NOW!!!

 

[Κωστας Κολιουσης]

Η μεθοδος που προτείνει ο Δημήτρης έιναι η αμέσως καλύτερη απο τη λύση προσπίπτοντος φωτος απο εξωτερικό φωτόμετρο.Πολλοι φωτογράφοι διαφημιστικής φωτογραφίας την προτιμούν κιόλας με ένα spot εξωτερικό φωτόμετρο.
Μια παρατήρηση : καλό είναι στη μέτρηση να μην κάνουμε χρήση των πολυζωνικών φωτόμετρων των ψηφιακών μηχανών ή να κανουμε zooom στο φακό για να εχoυμε πληρες καδρο της γκρι κάρτας.Αλλά μια spot φωτομέτρηση προσέχοντας να καλύπτει μόνο τη γκρίζα κάρτα.
Kατα τα άλλα συγχαρητηρια για το πληρης άρθρο και και την εξαιρετική τεκμηρίωση.

 

[MaxHeadroom]

Απάντηση: Re: Μια πρωτότυπη μέθοδος φωτογράφησης εικόνας βιντεοπροβολέων: θεωρία και

Η μεθοδος που προτείνει ο Δημήτρης έιναι η αμέσως καλύτερη απο τη λύση προσπίπτοντος φωτος απο εξωτερικό φωτόμετρο.Πολλοι φωτογράφοι διαφημιστικής φωτογραφίας την προτιμούν κιόλας με ένα spot εξωτερικό φωτόμετρο.
Μια παρατήρηση : καλό είναι στη μέτρηση να μην κάνουμε χρήση των πολυζωνικών φωτόμετρων των ψηφιακών μηχανών ή να κανουμε zooom στο φακό για να εχoυμε πληρες καδρο της γκρι κάρτας.Αλλά μια spot φωτομέτρηση προσέχοντας να καλύπτει μόνο τη γκρίζα κάρτα.
Kατα τα άλλα συγχαρητηρια για το πληρης άρθρο και και την εξαιρετική τεκμηρίωση.

Κώστα, τη φωτομέτρηση την έκανα πράγματι με φωτόμετρο χεριού. Το είχα φυσικά σε διαμόρφωση ανακλώμενου φωτισμού, αφού ήθελα να μετρήσω από την οθόνη και το χρησιμοποίησα ουσιαστικά σαν σποτ, καθώς είχα πάει πολύ κοντά στην οθόνη.
Πάντως πιστεύω ότι και με το φωτόμετρο της μηχανής μπορεί να ληφθεί ακριβής μέτρηση, αρκεί βέβαια να ζουμάρουμε ώστε το κάδρο να περιλαμβάνει μόνο την οθόνη.

 

[Κωστας Κολιουσης]

Δημήτρη σωστά τα λες.ίσως δεν έγινα κατανοητός απόλυτα.Φυσικά και γίνεται σωστή μέτρηση με ενσωματωμένο φωτόμετρο της μηχανής απλά στις dslr είναι πιο εύκολο να πάρεις σωστή φωτομέτρηση χωρίς να παιδεύεσαι με zoom να καλύψεις όλο το κάδρο απλα με στην επιλογή για spot φωτομέτρηση(και όχι την default πολυζωνική).Που ανάλογα τη μηχανή καλύπτει 2-5% του κάδρου.
Eπειδή μια εικόνα έιναι χίλιες λέξεις:
ένα παράδειγμα μιας τυπικής dslr canos eοs30d και ποιος ειναι ο κύκλος κάλυψης του spot φωτόμετρου.