Τι είναι το D65;

[zoglair]

Ένας από τους πλέον συχνούς όρους, σε συζητήσεις περί βιντεοπροβολέων, είναι το D65. Ο όρος αυτός έχει συνδεθεί - κυρίως - με άρθρα περί ρυθμίσεων ή/και ποιότητας απεικόνισης.

Τι ακριβώς, όμως, είναι το D65;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να απαντήσει κανείς σε μία ερώτηση: μονολεκτικά, περιληπτικά, περιγραφικά, λακωνικά, ακαδημαϊκά, κοκ. Για τη συγκεκριμένη ερώτηση, επέλεξα τη στιχομυθία. Ελπίζω να τη βρείτε διαφωτιστική και συνάμα διασκεδαστική!


- Τι είναι το D65
- Το D65 είναι ένα illuminant

- μπαρδόν ???
- Η λεξικογραφική ερμηνεία του illuminant είναι "κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή φωτός". Τεχνικά, όμως, χρησιμοποιείται από την CIE για την κωδικοποίηση του ορατού φάσματος της ακτινοβολίας διαφόρων πηγών λευκού φωτός. Είναι, δηλαδή, πίνακες που αντιστοιχούν μήκη κύματος με ενέργεια. Χρησιμοποιούνται κυρίως από λογισμικό ή συσκευές μέτρησης φωτός (colorimeters).

- Μάλιστα... και ποια είναι η CIE
- Η CIE (Commission Internationale de l'Eclairage) είναι διεθνής οργανισμός τυποποίησης, με κύριο αντικείμενο το φως και τα χρώματα.

- Πόσα illuminants υπάρχουν, και τι το ιδιαίτερο έχει το D65 σε σχέση με τα άλλα;
- Θεωρητικά, υπάρχουν τόσα illuminants όσα και πηγές φωτός (φυσικές και τεχνητές). Κάθε τύπος λάμπας μπορεί να έχει το δικό της illuminant. Επίσημα, οι κυριότερες κατηγορίες είναι τρεις: η Α που αφορά κοινούς λαμπτήρες πυρακτώσεως, η F που αφορά λαμπτήρες φθορισμού και η D (εκ του daylight) που αναφέρεται στο φως της ημέρας. Σε κάθε κατηγορία υπάρχουν διαφορετικά illuminants (=πίνακες) που αντιστοιχούν σε διαφορετική θερμοκρασία. To D65 αντιπροσωπεύει το φώς του μεσημεριού, και αντιστοιχεί στους 6504 βαθμούς Kelvin.

- Παρεμπιπτόντως, τι είναι αυτή η "θερμοκρασία λευκού" για την οποία διαβάζω συνέχεια;
- Γνωρίζουμε ότι όταν ένα αντικείμενο (π.χ. μέταλλο) θερμανθεί τότε φωτοβολεί. Αρχίζει από σκούρο κόκκινο και όσο θερμαίνεται γίνεται λαμπερότερο μέχρι που - περνώντας από πορτοκαλί και κίτρινο - φτάνει και το φωτεινό λευκό. Μετά, παίρνει μια σιέλ απόχρωση. Αν και η φωτεινότητα εξαρτάται από το αντικείμενο, έχει παρατηρηθεί ότι το φάσμα διατηρείται σταθερό. Ως αντικείμενο αναφοράς θεωρούμε το "black body", ένα αντικείμενο που απορροφά κάθε μορφή ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας, πλην όμως είναι σε θέση να ακτινοβολήσει εάν θερμανθεί. Επομένως, η θερμοκρασία ενός χρώματος (άρα και του λευκού) δεν είναι τίποτε άλλο από τη θερμοκρασία στην οποία πρέπει να υποβληθεί το "black body" ώστε να ακτινοβολήσει το ίδιο μήκος κύματος με το προς εξέταση χρώμα.

- Ωραία... και πως τελικά εφαρμόζεται το D65 στη ρύθμιση των προβολέων;
- Το D65 χωρίζει το ορατό φάσμα (380-730nm) σε 36 ζώνες (ανά 10nm) και αντιστοιχεί σε κάθε ζώνη (μήκος κύματος) συγκεκριμένη δύναμη. Οι δυνάμεις χρησιμοποιούνται από το λογισμικό κατά τη μέτρηση των προβαλλόμενων πάτερν αναφοράς με τη βοήθεια του φασματοφωτόμετρου, καθοδηγώντας τον calibrator (π.χ. Βαγγέλη Λάμπρου) με τέτοιον τρόπο ώστε να δώσει στις 3 RGB συνιστώσες τις εντάσεις (gain και bias) που απαιτούνται ώστε οι δυνάμεις τους να συμφωνούν με το πρότυπο, με αποτέλεσμα η παραγόμενη κλίμακα του γκρι να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στη θερμοκρασία αναφοράς, που είναι οι 6504 βαθμοί Kelvin.
Θεωρητικά ακούγεται απλό. Σε έναν ιδεατό κόσμο ο calibrator δεν θα έπρεπε να ασχολείται με χρώματα, παρά μόνο με τη κλίμακα του γκρι. Δυστυχώς, όμως, διάφορες τεχνικές δυσκολίες (ή και ιδιοτροπίες) που έχουν να κάνουν με τα διαφορετικά color spaces στην αλυσίδα αναπαραγωγής, καθιστούν τη ρύθμιση άσκηση ψυχραιμίας!

- Color Spaces; Τι είναι αυτό;
- Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια...


Σχετικά links, για όσους θέλουν να εμβαθύνουν:

http://www.cie.co.at/cie/
http://www.xrite.com/documents/apps/public/whitepapers/Ca00002a.pdf
http://www.hunterlab.com/appnotes/an05_05.pdf
http://en.wikipedia.org/wiki/Color_temperature
http://en.wikipedia.org/wiki/Black-body_radiation
http://www.digitalcolour.org/understanding/
http://www.digitalcolour.org/understanding/Illuminants.htm

 

[Θοδωρής Ραδιώτης]

Πάρα πολύ καλή δουλειά
ευχαριστούμε.

 

[doctor-x]

Νικόλα,γράψ' τα όλα:respect:

 

[ΑΝΔΡΕΑΣ Κ.]

Πολυ καλο zoglair, πολλα μπραβο!:bravo:
Θα παρακαλουσα ομως τα υπολοιπα παιδια, περα απο τα συγχαρητηρια στον συντονιστη μας, να εκφρασουν και τις οποιες αποριες τους...

 

[doctor-x]

ΟΚ "θείο".Θα εκφράσω απορία λοιπόν:
Color Spaces; Τι είναι αυτό; :crazy_3:

 

[Andrew]

:bravo: μπραβο zoglair !! :bravo:

 

[Βαγγέλης Λάμπρου]

Πολυ ώραιο και άρτιο το κείμενο σου zoglair!

Να προσθέσω οι 6504 Kelvin μπορούν να αναπαραχθούν με διαφορετικές συνιστώσες των 3 βασικών χρωμμάτων.

Μπορεί δηλαδή ο φασματογράφος ή οποιοδήποτε αξιπιστο όργανο μέτρησης να διαβάζει 6500 μεν αλλά να είναι σε διαφορετική θέση η ισορροπία των 3 βασικών χρωμμάτων, με φυσική συνέπεια η εικόνα να είναι τελείως λάθος. Και αυτό γιατι η θερμοκρασία των 6500 μπορεί να αποδωθεί οπουδήποτε μέσα στο χρωμματικό διάγραμμα CIE αλλά το θεσμοθετημένο από τους οργανισμούς σαν D65 αποδίδετε ΜΟΝΟ πάνω στη γραμμή εκπομπής του "μαύρου σώματος" που περιγράφτηκε αναλυτικά πιο πάνω.

 

[Δημήτρης Τσάλλας]

Όπως λέει ο Βαγγέλης οι 6500 βαθμοί μπορούν να προέλθουν από μια σειρά συνδυασμών των τριών βασικών χρωμάτων. Δεν μπορούν όμως να προέρθουν από οποιοδήποτε συνδυασμό, αλλά μόνο από αυτούς που βρίσκονται πάνω στην ισοθερμική γραμμή των 6500Κ, όπως αυτή εμφανίζεται στο CIE x,y ή στο CIE u,v διάγραμμα (figure 2 και 3 από το http://doug.kerr.home.att.net/pumpkin/Color_Temperature.pdf ). Αυτό σημαίνει ότι ένα όργανο μέτρησης που θέτει σαν στόχο τους 6500Κ γενικά, κινδυνεύει να μην πετύχει το D65, το οποίο είναι ένα σημείο (προσοχή, σημείο και όχι καμπύλη). Το D65 είναι ουσιαστικά το σημείο που τέμνεται η ισοθερμική καμπύλη των 6500Κ με την καμπύλη των daylight illuminants, πάλι πάνω στο διάγραμμα CIE. Την καμπύλη των daylight illuminants μπορείτε να την δείτε στη σελίδα 10 του http://www.fho-emden.de/~hoffmann/ciexyz29082000.pdf
Κατά συνέπεια κατά τη ρύθμιση ενός προβολέα, στόχος πρέπει να είναι το D65 και όχι γενικά οι 6500Κ.

Όσο για τα color spaces, μια συνοπτική παρουσίαση υπάρχει εδώ: http://en.wikipedia.org/wiki/Color_space (το θέμα των color spaces όπως λέει κι ο Zoglair είναι πολύ μεγάλο και καλό θα ήταν ενδεχομένως να θιχτεί σε νέο thread)

 

[Browser]

Απάντηση: Τι είναι το D65;

:bravo: ( :mad_1