Δυναμικό εύρος. Το θέλουμε. Το θέλουμε;

[costas EAR]

Χαχαχαχαχα, ιδού η απορία.

Επειδή τα έχουμε λίγο πολύ σαλάτα στον εγκέφαλο, ας γράψω δω δγιό αράδες περί δυναμικού εύρους στην αναπαραγωγή.

Πάμε λοιπόν:

1. Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα από την αναπαραγωγή μεγάλου δυναμικού εύρους.

2. Πάει πακέτο με πολύ υψηλές στάθμες max spl.

3. Είναι το πιο ακριβό πράγμα στο ηχείο, πακέτο με την απόσταση ακρόασης. Αυτά πληρώνεις στο ηχείο. Δυναμικό εύρος και απόσταση ακρόασης.

 

[costas EAR]

Πως βρίσκουμε το μετρήσιμο δυναμικό εύρος στο ηχοσύστημα-χώρο μας;

Πάρα πάρα πάρα πολύ απλά.

Μετράμε τη μέγιστη δυνατή στάθμη αναπαραγωγής (στιγμιαία) και αφαιρούμε το θόρυβο ηρεμίας, γνωστό και ως κατώφλι θορύβου του ηχοσυστήματος-χώρου μας.

Πχ: παίζουμε στο τέρμα τα γκάζια ένα κομμάτι μουσικής που τα δίνει γερά (όχι σόλο φλάουτο, προτιμήστε ZZ Top, Moby, συμφωνική με άγρια ξεσπάσματα) και μετράμε στη θέση ακρόασης τη μέγιστη στάθμη θορύβου, εκεί που είναι στα όρια να σκάσουν τα ηχεία στα 4, το τέρμα τους.

Πες ότι το μικρόφωνο γράφει 112 ντεσιμπέλ max spl.

Πατάμε pause στην πηγή. Δε πειράζουμε στάθμη αναπαραγωγής (volume), το αφήνουμε ως είχε.
Και ξαναμετραμε τι φασαρία βλέπει το μικρόφωνο στη θέση ακρόασης.

Πες ότι το μικρόφωνο λέει 37 ντεσιμπέλ.

Το δυναμικό εύρος αναπαραγωγής του ηχοσυστήματος-χώρου μας, είναι:

112-37= 75 ντεσιμπέλ.

Αφαιρούμε δηλαδή τον θόρυβο περιβάλλοντος (ψυγεία, κουζίνες, κλιματιστικά των δίπλα, παιδιά των επάνω που κλαίνε, θόρυβος κίνησης αυτοκινήτων στο δίπλα δρόμο, θόρυβος αέρα έξω από την πόρτα κλπ) μαζί με το όποιο φύσημα βγάζει το ηχείο από ενισχυτή και τα προενισχυτικά στάδια, και βλέπουμε τι μένει.

Αυτό είναι το δυναμικό εύρος που μπορεί να αναπαραχθεί από το ηχοσύστημα-χώρο μας.

 

[Kotsidis John]

το πιανω το 80 αρι οριακα πιστευω...

 

[costas EAR]

Βεβαίως τα πράγματα είναι λίγο (πολύ) χειρότερα από αυτή την αδρή μέτρηση, διότι δε συμπεριλαμβάνεται αναλυτική μέγιστη στάθμη στις περιοχές του ακουστού φάσματος, καθώς και ανάλυση του θορύβου ηρεμίας στο φάσμα, αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες που θα εξεταστούν πολύ αργότερα, όπως και οι παραμορφώσεις στις διαφορετικές στάθμες αναπαραγωγής, καθώς και η συμπεριφορά του χώρου και των χρόνων αντήχησης σε αυτό το θέμα, αλλά προς το παρόν ας το απλοποιήσουμε για να βγαίνουν σιγά σιγά τα συμπεράσματα.


Για να ακούμε με αυτό το δυναμικό εύρος που μετρήσαμε (75 ντεσιμπέλ) τη μουσική μας, τότε πρέπει να έχουμε το volume σε αυτή τη θέση, που μία νότα, ένας ήχος, ένα ημίτονο, σκέτο και μόνο του, που βρίσκεται στα 0 dbfs της στάθμης εγγραφής του δίσκου μας (δηλαδή ας πούμε μια κορύφωση των ZZ Top ή της συμφωνικής ορχήστρας που βαράνε όλοι μαζί σα να μην υπάρχει αύριο) να φτάνει τα 112 ντεσιμπέλ στη θέση ακρόασης, δηλαδή εκεί που τερματίζει το ρημάδι το στέρεο, εκεί που είναι έτοιμα να καούν όλα, ενισχυτές κι ηχεία και τα μεγάφωνα να κάνουν κούκου. .

Εκεί που η παραμόρφωση έχει ξεπεράσει το 10%, εκεί που ψαλιδιζει το σύστημα, εκεί που ο χώρος το γ@μει τη μαμάκα.


Και τώρα θα μιλήσουμε για το απαραίτητο δυναμικό περιθώριο, αυτό που λέμε headroom, μπας και το καταλάβουμε όλοι.

 

[Mr Spock]

- το θέλουμε μέχρι εκεί που είναι διαχειρισημο από τον χώρο και το συστημα μας,,, από εκεί και πέρα, όχι

 

[Costas Coyias]

Πατάμε pause στην πηγή. Δε πειράζουμε στάθμη αναπαραγωγής (volume), το αφήνουμε ως είχε.
Και ξαναμετραμε τι φασαρία βλέπει το μικρόφωνο στη θέση ακρόασης.

Κάνε κάτι πχιο ρεαλιστικό. Βάλε την πηγή να παίξει σιωπηρό πέρασμα. Πρέπει δηλαδή να προστεθεί και ο θόρυβος του συστήματος.

 

[TERMATOGAZI]

ερωτηση αν δυναμικο ευρος εχουμε 75 αλλα το ανωτατο οριο ειναι μεγαλυτερο απο οτι μπορουμε να ακουσουμε?
δηλαδη πχ : 135-60?

 

[costas EAR]

Κάνε κάτι πχιο ρεαλιστικό. Βάλε την πηγή να παίξει σιωπηρό πέρασμα. Πρέπει δηλαδή να προστεθεί και ο θόρυβος του συστήματος.

Δε θέλω να ξεφτιλίσω το βινύλιο τώρα, άστο για αργότερα. Μη βγιάζεστε.

Θα το ξεβρακώσω το θέμα του δυναμικού εύρους.

Δώστε μου χρόνο, ή προσθέστε εσείς κείμενο ανάλυσης, φιλ φρι.
[DOUBLEPOST=1552484248][/DOUBLEPOST]

ερωτηση αν δυναμικο ευρος εχουμε 75 αλλα το ανωτατο οριο ειναι μεγαλυτερο απο οτι μπορουμε να ακουσουμε?
δηλαδη πχ : 135-60?

Μη βγιάζεστε λέμεεεεεεεεεε

 

[Dimifoot]

το πιανω το 80 αρι οριακα πιστευω...

Δύσκολα

Εκεί που η παραμόρφωση έχει ξεπεράσει το 10%, εκεί που ψαλιδιζει το σύστημα, εκεί που ο χώρος το γ@μει τη μαμάκα.

Δηλαδή λίγο πριν τρίξει το σκρίνο απο το μπάσο...

 

[JOHN MARKOU]

Ναι ρε καλά σας λέει μην βγιάζαεστε.

 

[costas EAR]

Πάμε λίγο στην ηχογράφηση.

Πες ότι έχουμε ένα σιντί, αυτό το απεχθές μέσο, που έχει κάτι γραμμένο χαμηλά, λόγου χάριν στα -90 dbfs, πες ένα βιολί ή ένα τόνο 1 κιλοχερτζ, και κάτι ακόμα που το έχει γραμμένο στο τέρμα του, δηλαδή στα 0dbfs της ηχογράφησης, πες ένα τόνο 24 κύκλους, ή ένα ξέσπασμα ορχήστρας με μεγάλα τύμπανα.

Δηλαδή, πες ότι έχεις μια πηγή που θα σου βγάλει 2 πράγματα, 2 ήχους εναλλάξ, ένα δευτερόλεπτο τον ένα ήχο κι ένα δευτερόλεπτο τον άλλο, τον ένα στα 0 dbfs και τον άλλο ήχο στα -90 dbfs.

Πες τώρα πως η πηγή αυτή, έχει κι ένα φύσημα, ένα θόρυβο στα -120 dbfs, δηλαδή η πηγή έχει ένα τεράστιο δυναμικό εύρος διαθέσιμο.

Για να ακούσουμε το φύσημα της πηγής, πρέπει αυτό να ξεπεράσει σε στάθμη το θόρυβο ηρεμίας του ηχοσυστήματος-χώρου. Αν δηλαδή παίζει στα 20 ντεσιμπελ, δε το ακούμε, το καλύπτει ο θόρυβος ηρεμίας.

Εφόσον ο θόρυβος ηρεμίας είναι στα 35 ντεσιμπέλ, τότε ας πούμε αν το πάμε στα 40 ντεσιμπέλ στάθμης το φύσημα, θα το ακούσουμε.

Αυτό σημαίνει, ότι ο προενισχυτης μας έχει γκάζια, το δυναμώνουμε καλά καλά, και ακούμε το φύσημα στα 40 ντεσιμπέλ στάθμης, αυτό δηλαδή που βρίσκεται σε επίπεδο πηγής στα -120 ντεσιμπέλ.

Τότε, ο χαμηλός ήχος που βρίσκεται στα -90 ντεσιμπέλ (το βιολί), εφόσον είναι κατά 30 ντεσιμπέλ πιο δυνατά γραμμένο στην πηγή (-90 με -120) θα ακουστεί στα 40+30= 70 ντεσιμπελ.

Υπέροχα. Μια χαρά ακούμε το βιολί στο βάθος.

Εκείνη τη στιγμή, που θα μπει ο δυνατός ήχος, αυτός που γράφτηκε στα 0 ντεσιμπέλ στην πηγή, ο τόνος των 24 κύκλων, αυτός θα παίξει κατά 90 ντεσιμπέλ πιο δυνατά, δηλαδή 70+90= 160 ντεσιμπέλ.

Καλησπέρα. Μόλις πέρασε μαχητικό αεροσκάφος μέσα στο σαλόνι σας με τέρμα τα γκάζια.

Πάμε πιο νορμάλ να το δούμε. Ας πούμε ότι θα ακούσουμε το βιολί (-90 ντεσιμπέλ) στα 40 ντεσιμπέλ στάθμης. Ίσα ίσα να ακούγεται δηλαδή, σε στάθμη καλού κλιματιστικού στη μεσαία σκάλα, όσο ακούγεται το Φουρφουρι του προβολέα του Τέμη.

Τότε, ο τόνος θα παίζει 90 ντεσιμπέλ πιο δυνατά, δηλαδή 40+90= 130 ντεσιμπέλ, εντάξει, τρώγεται, ακούγεται.

Άρα. Για να έχετε ακράασιμο δυναμικό εύρος 90 ντεσιμπέλ, πρέπει ταυτόχρονα να ακούγεται το βιολί στα 40 ντεσιμπέλ και ο τόνος στα 130 ντεσιμπέλ.

Κάτω από τα 35 ντεσιμπέλ, δεν ακούτε τίποτα, παίζει ο θόρυβος ηρεμίας.

Έτσι λοιπόν, ακούμε τα 90 ντεσιμπέλ δυναμικού εύρους.

Πάμε να δούμε τι ακούμε πιο χαμηλά.

 

[ankokdog]

οπότε όταν το αγαπημένο μας audyssey κάνει μέτρηση και θέλει στο 0 να έχουμε 75db στα -31dbfs για τα ηχεία
τότε αν η ταινία έχει πληροφορία στα 0 dbfs και βάλουμε το volume στο 0 θα πρέπει να είναι ικανά να παίξουν 106db.
και στο sub πρέπει να προσθέσουμε και +10 db που είναι το lfe.
δλδ το sub θα πρέπει να μπορεί να διαχειριστεί τουλάχιστον 116db. Σωστά?

 

[Zizik]

το πιανω το 80 αρι οριακα πιστευω...

Εγώ περσότερο.

 

[PMC]

Εγώ περσότερο.

Λόγο εξοχής ....όχι υψηλού spl

 

[costas EAR]

Την προηγούμενη ηχογράφηση, με τον ένα ήχο στα 0 dbfs και τον άλλο ήχο στα -90 dbfs, αν την ακούσουμε σε στάθμη κορυφής 105 ντεσιμπέλ spl, τι γίνεται;

Απλώς ο δυνατός ήχος θα παίζει στα 105, κι ο χαμηλός δε θα ακούγεται, διότι θα είναι 90 ντεσιμπέλ πιο χαμηλά, δηλαδή στα 25 ντεσιμπέλ, θα καλύπτεται πλήρως από το θόρυβο ηρεμίας.

Αν ακούμε με κορυφές στα 90 ντεσιμπελ, τότε ο χαμηλός ήχος θα έχει στάθμη 0 ντεσιμπέλ.

Κι αν ακούμε με κορυφές στα 80 ντεσιμπελ, τότε ο χαμηλός ήχος θα έχει στάθμη -10 ντεσιμπέλ.


Αυτή την ηχογράφηση, την περνάμε τώρα από ένα κομπρεσιον. Δηλαδή μειώνουμε τη διαφορά μεταξύ των 2 ήχων, πες ότι την φέρνουμε από τα 90 στα 20 ντεσιμπέλ μεταξύ τους. Δηλαδή, η υψηλή στάθμη στα 0 dbfs και η χαμηλή στα 80 dbfs.

Τι γίνεται τώρα; Τώρα φίλοι μου, τα ακούμε και τα 2 στην τελευταία χαμηλή στάθμη που ήμασταν πριν, καθοτι ο δυνατός ήχος θα είναι στα 80 ντεσιμπέλ και ο χαμηλός ήχος, το βιολί, στα 60 ντεσιμπέλ.

Πήραμε δηλαδή μια ηχογράφηση 90 ντεσιμπελ, μεγάλου δυναμικού εύρους, την καρασυμπιέσαμε στα 20 ντεσιμπέλ, και μια χαρά την ακούμε στο σαλόνι μας, με χαμηλό το βόλιουμ.


Δηλαδή, σε σχετικά χαμηλές στάθμες αναπαραγωγής, μπορούμε να ακούμε μουσική με χαμηλό δυναμικό εύρος και να ακούμε όλους τους ήχους, ενώ σε μια ηχογράφηση με μεγάλο δυναμικό εύρος, για να ακούσουμε τους χαμηλούς ήχους, θα πρέπει οι δυνατά εγγεγραμμένοι ήχοι να παίζουν πραγματικά πολύ δυνατά.

Άρα, όσο πιο δυνατά παίζει το στέρεο, τόσο πιο μεγάλο δυναμικό εύρος μπορούμε να ακούσουμε.

Κι όσο πιο μεγάλο δυναμικό εύρος έχει μια ηχογράφηση, τόσο πιο πολλά πράγματα τα καταπίνει η ησυχία και δε τα ακούμε, αν δεν είναι τέρμα το βόλιουμ.

 

[Dimifoot]

Να συμπληρώσω εδώ, πως αυτό που περιέχεται στην ηχογράφηση στα -90dbs δεν είναι κάποιο όργανο, αλλά ο θόρυβος ηρεμίας του χώρου ηχογράφησης

Φυσικά και η αίθουσα ηχογράφησης εχει κάποιον θόρυβο ηρεμίας, ο οποίος δεν ειναι μηδέν. Σε ενα νεκρό στούντιο θα ειναι (πες) 20db, αν είναι μόνο ο βιολιστής μέσα , στην αίθουσα συναυλιών θα ειναι 55-60db, και όλα τα ενδιάμεσα. Οπότε το βιολί που λέγαμε πριν για να ακουστεί στην αίθουσα ηχογράφησης (και να ηχογραφηθεί, δεν μιλάω για ηλεκτρονικά όργανα προφανώς) θα πρέπει να παίξει δυνατότερα από τον θόρυβο ηρεμίας του δωματίου ηχογράφησης.

Εμείς, για να αναπαράγουμε αυτό το γεγονός σωστά, και να “μεταφερθούμε” εκεί, πρέπει να μπορούμε να ακούσουμε και τον θόρυβο ηρεμίας του χώρου ηχογράφησης, πάνω απο τον θόρυβο ηρεμίας του δικού μας χώρου, και όλες τις κορυφές του προγράμματος, χωρίς συμπίεση

 

[melina]

όχι βόλιουμ, βολούμε. Να είμαστε σωστοί.

Ποιο το κατώφλι ακοής ενός φυσιολογικού ανθρώπου; ενός ανθρώπου δηλαδή που δεν του έχουμε κακοποιήσει την ακοή από τις συνεχείς ακροάσεις σε στάθμες πάνω από 100dB;

 

[costas EAR]

Στα λογικά πλαίσια ενός ηχοσύστηματος-χώρου που δε παίζει μόνο φλάουτο, δηλαδή δε μιλάμε για γλομπους και μονόδρομα ηχεία, δε μιλάμε για υποοδηγούμενα ηχεία κλπ, αλλά από την άλλη δε μιλάμε για υπερβολές των 10 σαμπ και γκάζια για δεινόσαυρους, έχουμε την απαίτηση να βγάζουν 115 ντεσιμπέλ στη θέση ακρόασης, χωρίς να το γaμανε στην παραμόρφωση, δηλαδή να μπορούν να πάνε τουλάχιστον άλλα 3 ντεσιμπέλ στάθμης πιο ψηλά, ή αν ακούσετε εμένα, άλλα 6 ντεσιμπέλ να έχουν περιθώριο, δηλαδή δυναμικό headroom.

Δηλαδή, να μας προσφέρει απαραμόρφωτα και ασυμπίεστα το σύστημα-χώρος 115 ντεσιμπέλ στη θέση ακρόασης.

Τότε, αν θεωρήσουμε ότι ο θόρυβος ηρεμίας του ηχοσυστήματος-χώρου βρίσκεται στα 30-35 ντεσιμπέλ (πολύ πιο πιθανό σενάριο τα 35), θα έχουμε χρήσιμο δυναμικό εύρος 115-35= 80 ντεσιμπέλ.

Και θα πρέπει να μπορεί το σύστημα να φτάσει στη θέση ακρόασης τα 121 ντεσιμπέλ, για να διαθέτει το απαραίτητο δυναμικό περιθώριο των 6 ντιμπί.

Για 80 ντεσιμπέλ δυναμικό εύρος αξίζει να παλέψετε, μπορεί να βγει αν έχετε ξεκάθαρους στόχους, να μη πηγαίνετε σα χαμένα παιδιά στη ζούγκλα.

Και πάλι, όλη την έκταση του δυναμικού εύρους ενός ρημαδοσιντί, του Ρεντ φακινγκ μπουκ ρε, δε θα μπορείτε να την ακούσετε.

Δε θα μπορείτε να ακούσετε τίποτα με νούμερο μεγαλύτερο του 80. Ποτέ και με κανένα τρόπο. Αδύνατον.

 

[Dimifoot]

Δε θα μπορείτε να ακούσετε τίποτα με νούμερο μεγαλύτερο του 80. Ποτέ και με κανένα τρόπο. Αδύνατον.

90, γίνεται.
125-25

 

[costas EAR]

Ποιο το κατώφλι ακοής ενός φυσιολογικού ανθρώπου; ενός ανθρώπου δηλαδή που δεν του έχουμε κακοποιήσει την ακοή από τις συνεχείς ακροάσεις σε στάθμες πάνω από 100dB;

Πολύ ωραία ερώτηση.

Που πάει πακέτο με το άλλο συναφές ερώτημα: ποια είναι η μέγιστη στάθμη που μπορεί να ακούσει ο άνθρωπος;

Αυτό έχει νόημα.

Να δούμε τη μέγιστη στάθμη που μπορούμε να ακούσουμε, όπως και την ελάχιστη, σε όλο το φάσμα, ώστε να δούμε ποιο είναι το δυναμικό εύρος της ακοής μας, διότι οτιδήποτε έξω από αυτό, δεν έχει νόημα.

Αυτές τις 2 ερωτήσεις, τις απαντάει η ψυχοακουστική. Με τις γνωστές καμπύλες Φλέτσερ Μάνσον, τις επικαιροποιμένες.

Ας τις ρίξουμε μια ματιά: