Y
Yiannis_B
Guest
Μία μικρή παρένθεση από τον φίλο, Νίκο Δασκαλόπουλο:Ενδιαφέρον...
Πάντως καταλαβαίνω ότι το όμορφος είναι ότι έχει μορφή. Ή καλύτερα ευ-μορφος = καλή μορφή.
Το άσχημος είναι α-σχημος δηλαδή χωρίς σχήμα.
Πέρα από τα ετυμολογικά (και εγώ πιστεύω ότι η γλώσσα είναι τροπος να σκέφτεσαι), το ωραίο πρέπει να έχει κάπως να κάνει με το λειτουργικό. Και επειδή δημιουργούμε ένα τεράστιο όγκο στερεότυπων (αλλιώς δεν επιβιώνουμε) ότι παραπέμπει σε ωφέλιμα στερεότυπα είναι ωραίο. Ένα τζάκι είναι ωραίο όταν στηρίζεται καλά, χοντρό κάτω και πιό λεπτό επάνω, γιατι αλλιως θα έπεφτε. Βέβαια τα στερεότυπα αλλάζουν (αργά) και έτσι όταν κτιστούν με τη σύγχρονη τεχνολογία αρκετά τζάκια διαφορετικά και δούμε ότι δουλέουν σωστά, αρχίζουμε να μας αρέσουν.
Για παραδειγμα το αυτοκίνητο που έβαλε ο Γρηγόρης
μας λέει ότι ο αέρας ρέει πολύ ομαλά γύρω του δηλ. εκλαμβάνουμε ότι έχει μικρή αεροδυναμική αντίσταση.
Και επίσης βλέπουμε ότι είναι εύκολο να μπείς και να καθίσεις μέσα.
--------------- Δεν ήταν ωραίο -----------------
"Μου αρέσει που επιστρέφω στο ωραίο", μου είπε.
"Τι θα πει αυτό;", την ρώτησα, καθώς καταβρόχθιζα ένα υπέροχο πιάτο, που δεν είχα ιδέα τι ήταν.
"Όλοι απασχολούνται σήμερα με την ομορφιά, εμένα αυτό δεν με ενδιαφέρει καθόλου· πλέον, θα έλεγα πως... ίσως μου είναι και εντελώς ξένο. Δεν με αφορά η ομορφιά ούτε στους ανθρώπους, ούτε πουθενά.
Αν και δεν νομίζω πως η ομορφιά αφορά κάτι άλλο, πέρα από τους ανθρώπους.
Για αυτό επιστρέφω στο ωραίο".
"Ποια η διαφορά;" τη ρώτησα. Πήρε μια μπουκιά από το πιάτο μου και συνέχισε:
"Και το όμορφο και το ωραίο, μπορούμε να τα εξετάσουμε, μέσα από την σχέση τους με τα αντίθετά τους.
Το όμορφο έχει κάτι από την τελειότητα των μαθηματικών, είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο, δομημένο, μετρημένο.
Αυτή του η ακρίβεια, του δίνει μια πλαστικότητα.
Η πλαστικότητα της ομορφιάς καταγράφεται για χρόνια μέσα στην τέχνη.
Και για αυτό, το όμορφο, έχει μέσα του πάντα κάτι από το άσχημο. Το αυθεντικά άσχημο, όχι το κακοκαμωμένο, όχι το διαφορετικά άσχημο, το ανοίκειο, το γκροτέσκο ακόμα, το αυθεντικά άσχημο.
Το ωραίο όμως έχει μια άλλη σχέση με το αντίθετό του, με το μη ελκυστικό, το απωθητικό.
Το υπερβαίνει, φέροντάς το.
Ξέρεις, αυτό που λένε ότι η ομορφιά είναι υποκειμενική, δεν ισχύει. Έχουν το ωραίο κατά νου, όταν το λένε αυτό.
Ή το άλλο... Για όλους υπάρχει ένα ταίρι και για τους άσχημους δηλαδή, τους μη ελκυστικούς. Γιατί; Γιατί όλα είναι ωραία. Και τα άσχημα, είναι ωραία.
Αυτή είναι και η διαφορά της τέχνης από οτιδήποτε άλλο. Η τέχνη δεν είναι ποτέ άσχημη.
Και το πιο άσχημο πράγμα, το βάζει σε ένα ειδικό πλαίσιο.
Πως;
Απλά παρατηρώντας το, ξεχωρίζοντάς το. Γιατί οτιδήποτε παρατηρήσεις αρκετά, θα σου φανεί ωραίο. Οποιαδήποτε μάτια, μύτες, αυτιά, πόδια.
Μπορείς να ερωτευτείς οπτικά τους πάντες και τα πάντα. Το ωραίο είναι πάντα ανενσωμάτωτο με κάποιο τρόπο. Ένα φάσμα".
Κοίταξα τριγύρω μου, κοίταξα πίσω από το τζάμι, κοίταξα μια γιαγιά που έτρωγε παραδίπλα μας και που είχε βάλει υπερβολικά πολύ ρουζ και μετά κοίταξα κι εκείνη που έτρωγε λαίμαργα.
Μπορούσα να καταλάβω τι έλεγε. Δεν είπα τίποτα, απλώς κοιτούσα.
"Τι σκέφτεσαι;" μου είπε.
"Σκέφτομαι ότι θα ήθελα να φύγω από εδώ, χωρίς να πληρώσουμε".
"Τι; Γιατί να το κάνουμε αυτό;",
"Χωρίς λόγο. Απλά έτσι. Για πλάκα".
"Εντάξει" μου είπε, "όμως θα αφήσουμε κάτι για τον σερβιτόρο".
"Ναι, ναι, φυσικά".
Άφησα πουρμπουάρ, ετοιμαστήκαμε, βρισκόμασταν πολύ κοντά στην έξοδο, μετρήσαμε μέχρι το τρία και τρέξαμε. Πρέπει να μας κοίταξαν όλοι περίεργα. Τρέχαμε για πολύ ώρα αν και φαγωμένοι και μετά σταματήσαμε.
Πήραμε μια ανάσα και ανάψαμε κατευθείαν τσιγάρο. Γελάσαμε πολύ.
Δεν της είπα ποτέ ότι όταν είχε πάει στην τουαλέτα, εγώ είχα πληρώσει τον λογαριασμό.
Δεν ξέρω γιατί έστησα όλο αυτό το σκηνικό.
Δεν ήταν ωραίο.
Είχε δίκιο, η ομορφιά αφορά τους ανθρώπους.
Showa 35 / Japan by Hajime Sawatari
golden-ratio.html
)
