Ηχεία γραμμής μεταφοράς 3,5-δρόμων

[STENTOR]

Αποφάσισα ν’ αξιοποιήσω κάποια μεγάφωνα που είχα στην αποθήκη και λίγους μήνες αργότερα το αποτέλεσμα δικαίωσε απόλυτα το εγχείρημα! Τα ηχεία πήραν μόνιμη θέση στο σαλόνι μου προς δυσάρεστη έκπληξη – αλλά ενίοτε και τέρψη – των γειτόνων!

Πρόκειται για σχεδίαση 3,5 δρόμων. Δύο woofer 8 ιντσών σε φόρτιση γραμμής μεταφοράς, ένα mid-woofer 6,5 ιντσών σε φόρτιση –ανεξάρτητης– κλειστής καμπίνας κι ένα tweeter, σε κάθε ηχείο. Κατά τη σχεδίαση επέλεξα να στηριχτώ περισσότερο στο μέγιστο μήκος της γραμμής μεταφοράς, παρά στην πυκνότερη τοποθέτηση ηχοαπορροφητικού υλικού. Επίσης φρόντισα ώστε οι διαστάσεις της κλειστής καμπίνας του mid-woofer να συντονίζουν στις υψηλότερες δυνατές αρμονικές, δηλαδή σε αυτές που κάθε αποσβεστικό υλικό εμφανίζει μέγιστη ικανότητα απορρόφησης.

Χρησιμοποίησα MDF 26mm –επενδυμένο με βελανιδιά– για πρόσοψη κι αντίστοιχο 20mm για πλευρές, πλάτη, κορυφή και βάση. Η εσωτερική διαμόρφωση του ηχείου έγινε με γυμνό MDF 19mm.

Ως ηχοαπορροφητικά χρησιμοποίησα αφρώδη πολυουρεθάνη και πρόβειο μαλλί.

Τα crossover υλοποιήθηκαν με τυπικά ποιοτικά υλικά (πηνία χωρίς πυρήνα και πυκνωτές πολυπροπυλενίου) με κάποιες «στρατηγικές» εξάρσεις (πηνία πυρήνα υψηλού κόρου, πηνία –χωρίς πυρήνα– χάλκινου φύλλου αντί σύρματος και πυκνωτές με οπλισμό αργύρου) στα «κρίσιμα σημεία».

 

[STENTOR]

Και λίγες λεπτομέρειες ακόμα.

 

[Emmanouil 1964]

...πείτε μας εντυπώσεις .

 

[STENTOR]

...πείτε μας εντυπώσεις .

Τα ακουστικά χαρακτηριστικά του ήχου αυτών των ηχείων, ύστερα από κάμποσους μήνες "ακρόασης" αλλά και "συνακρόασης", είναι:
α) Υψηλή διαφάνεια, χώρος κι αέρας ανάμεσα στα όργανα, κλειδωμένη εικόνα κι εντυπωσιακά δυναμικά ανεξαρτήτως στάθμης. Ιδαίτερα, η ακρόαση σε "νυχτερινή" χαμηλή στάθμη ξενίζει μεν, αλλά πολύ θετικά δε, καθώς το πλήθος των λεπτομερειών που αναδύονται, το βάθος κι έκταση του χαμηλού καθώς και το "συνολικό συναίσθημα" της μουσικής, είναι απαράμιλλα.
β) Τα μπάσα έχουν εξαιρετικό όγκο κι εντυπωσιακά βαθιά και μεγάλα μέτωπα.
γ) Τα μεσαία είναι ανάγλυφα, στερούνται προβολής συριστικών κι έχουν ομαλή ροή. Διατηρούν τη "γλυκύτητά" τους ακόμα και σε υψηλές στάθμες ακρόασης.
δ) Τα πρίμα είναι εκτεταμένα, με άριστη διαφάνεια, διασπορά κι ατάκα αν και λίγο "ντροπαλά" σε στάθμες, καθώς προβάλλουν μέσα κι εν συνεχεία πέραν των υψηλομεσαίων.
ε) Άρχισα ν' ακούω ξανά, με νέο ενδιαφέρον, τις συλλογές μου από συμφωνική μουσική, όπερα, τζαζ, ποπ και ροκ, κλπ.
στ) Η heany metal μουσική δεν είναι το φόρτε αυτών των ηχείων. Λιμάρουν το "γρέζι", συμπιέζουν κι ωραιοποιούν την "παραμόρφωση" της κιθάρας και γενικά αποδίνουν ένα εξημερωμένο-πολιτσμένο metal που προσωπικά δεν πολυσυμπαθώ.

Tα μεγάφωνα.

 

[STENTOR]

Λήψη από κινητό τηλέφωνο!!! Μέτρια προς χαμηλή στάθμη ακρόασης σε απόσταση περίπου 3,5μ.

Google Photos

photos.google.com

 

[JOHN MARKOU]

Μπράβο και συγχαρητήρια για το εγχείρημα.
Ομως !
Ποιός είναι ο .5 δρόμος? Εγώ τρείς διακρίνω.
Καλή η ιδέα του τρόπου εκμετάλευσης του μέγιστου μήκους της γραμμής μεταφοράς. Απόλυτα σύμφωνος.
Τα γούφερ αυτά δεν κάνουν νομίζω ιδιαίτερες διαδρομές , άρα σωστά επιλέχτηκαν.
Το mid με την σκέψη του υλικού απορόφησης στο μέγιστο των συχνοτήτων , καλό είναι αλλά δεν λέτε συχνότητες κροςς , άρα κάτι λείπει .
Γιατί όχι ένα μικρότερο 5,5άρι μιντ , πιο γρήγορο ? , δεν πάνε τα 8ιντσα καλά ψηλότερα?
Για το κρόςς συζητάμε αργότερα , έχω ενστάσεις , τι κλίση χρησιμοποιείτε? που κροσάρετε ?
Υπήρξε σκέψη για μιντ θόλου?
Ξανά μπράβο , αυτά για αρχή.
Α! και κάτι ακόμα .
Πολλές πληροφορίες για τα υλικά του κρόςς , χωρίς απαραίτητα στοιχεία για αυτό όπως προείπα , και χωρίς πληροφορίες για τα μεγάφωνα και τους λόγους επιλογής τους .
Ξέρω είμαι σκατόπαιδο.!

 

[wnet]

Ποιός είναι ο .5 δρόμος? Εγώ τρείς διακρίνω.

Το ένα woofer "κοβεται" πιο ψηλά...

 

[JOHN MARKOU]

Πως τεκμέρεται αυτό?

 

[wnet]

Πως τεκμέρεται αυτό?

 

[JOHN MARKOU]

 

[STENTOR]

View attachment 246939

Η πλάτος του ηχείου είναι 35εκ. κι επομένως έχω ενίσχυση (+3dB) σε όλες τις συχνότητες από 330Hz κι άνω (baffle step response). Αν το ηχείο ήταν "απλά" τρίδρομο, θα χρησιμοποιούσα φίλτρο εξασθένισης RL (-3dB) για να αντισταθμίσω αυτό το "κέρδος μπάφλας" (RL attenuator). Προτίμησα να χρησιμοποιήσω δεύτερο woofer (+1/2 δρόμος για το ηχείο), σε παράλληλη σύνδεση, για να δώσω το απαιτούμενο κέρδος ισοστάθμισης των (+3dB) που χρειαζόμουν, αντί να εξασθενίσω τη στάθμη από 330Hz έως 20KHz. Δηλαδή τα δύο woofer συνεργάζονται από τη συχνότητα αποκοπής της καμπίνας (f3=30Hz) έως και τη "συχνότητα κέρδους μπάφλας" (330Hz). Από εκεί και πάνω συνεχίζει μόνο του το ένα woofer, μέχρι τα 800Hz όπου και "θα συναντήσει" το midrange.

https://manualzz.com/doc/30915647/true-audio-techtopics--diffraction-loss

Το ένα woofer "κοβεται" πιο ψηλά...

 

[STENTOR]

Μπράβο και συγχαρητήρια για το εγχείρημα.
Ομως !
Ποιός είναι ο .5 δρόμος? Εγώ τρείς διακρίνω.
Καλή η ιδέα του τρόπου εκμετάλευσης του μέγιστου μήκους της γραμμής μεταφοράς. Απόλυτα σύμφωνος.
Τα γούφερ αυτά δεν κάνουν νομίζω ιδιαίτερες διαδρομές , άρα σωστά επιλέχτηκαν.
Το mid με την σκέψη του υλικού απορόφησης στο μέγιστο των συχνοτήτων , καλό είναι αλλά δεν λέτε συχνότητες κροςς , άρα κάτι λείπει .
Γιατί όχι ένα μικρότερο 5,5άρι μιντ , πιο γρήγορο ? , δεν πάνε τα 8ιντσα καλά ψηλότερα?
Για το κρόςς συζητάμε αργότερα , έχω ενστάσεις , τι κλίση χρησιμοποιείτε? που κροσάρετε ?
Υπήρξε σκέψη για μιντ θόλου?
Ξανά μπράβο , αυτά για αρχή.
Α! και κάτι ακόμα .
Πολλές πληροφορίες για τα υλικά του κρόςς , χωρίς απαραίτητα στοιχεία για αυτό όπως προείπα , και χωρίς πληροφορίες για τα μεγάφωνα και τους λόγους επιλογής τους .
Ξέρω είμαι σκατόπαιδο.!

Σ΄ ευχαριστώ για τα σχόλια! Όσο για τα ερωτήματα που θέτεις τα βρίσκω εύλογα κι απόλυτα δικαιολογημένα!
1) Τους 3-1/2 δρόμους τους εξήγησα εκ των υστέρων, απαντώντας σε ερώτηση.
2) Επέλεξα τα μεγάφωνα ανάμεσα σε κάμποσα που μου έχουν απομείνει από προηγούμενες κατασκευές. Αν είχα μεγάφωνο 5-1/4 ιντσών θα το χρησιμοποιούσα δίχως δεύτερη σκέψη, αρκεί η ευαισθησία του να ήταν όμοια μ' αυτή του woofer, διότι δεν αρέσκομαι στη θυσία ευαισθησίας προς χάριν ταιριάσματος μονάδων. Όσο για τις "ταχύτητες" των μεγαφώνων, για εμένα δεν υφίσταται τέτοιο φαινόμενο. Υφίσταται όμως το θέμα της "κατευθυντικότητας" (beaming) που, βεβαίως, σχετίζεται με τη διάμετρο του μεγαφώνου. Tο τελευταίο δεν το έχω και για σημαία. Απλά "παίζω'' λίγο και με την κλίση (toe-in) των ηχείων στο χώρο.
3) Ένα mid-θόλου 2 ιντσών θα ήταν ό,τι καλύτερο, για το ηχείο αυτό, από πολλές απόψεις. Η δε ευαισθησία των περισσοτέρων είναι επαρκώς υψηλή κι επομένως κατάλληλη γι αυτή τη σχεδίαση. Δυστυχώς το τελευταίο ζευγάρι τέτοιων μεγαφώνων που είχα, χρησιμοποιήθηκε σ' επισκευή-βελτίωση ηχείων κάποιου φίλου. Αν τα είχα διαθέσιμα θα τα χρησιμοποιούσα δίχως δεύτερη σκέψη. Φυσικά με διαφορετικές κλίσεις και συχνότητες crossover. Μια πρώτη προσέγγιση θα ήταν, όλα τα φίλτρα δεύτερης τάξης (12dB/oct.) Linkwitz-Riley με διασταυρώσεις 330Hz/1400Hz - 7KHz.
4) Η συχνότητες διασταύρωσης του crossover των 3-1/2 δρόμων είναι: 330Hz/800Hz - 4KHz.
Πρώτης τάξης (6dB/oct.) BUTTERWORTH αποκοπή και για τα δύο woofer, πρώτης τάξης (6dB/oct.) BUTTERWORTH για την κάτω αποκοπή και τρίτης τάξης (18dB/oct.) BUTTERWORTH για την άνω αποκοπή του midrange και τρίτης τάξης (18dB/oct.) BUTTERWORTH για την αποκοπή του tweeter.
Η επιλογή των 330Hz ήταν αναγκαστική και υπαγορευμένη από το πλάτος της καμπίνας. Η απόκριση του midrange έως στα 4ΚΗz υπαγορεύτηκε από την επιθυμία-εμπειρία μου να μη χρησιμοποιώ οποιοδήποτε tweeter σε συχνότητες χαμηλότερες των 4ΚΗz. Κι επειδή η κατευθυντικότητα του midrange είναι απολύτως αποδεκτή μέχρι κι αυτή τη συχνότητα, η επιλογή ήταν μονόδρομος.

 

[Emmanouil 1964]

" Χρησιμοποίησα MDF 26mm –επενδυμένο με βελανιδιά– για πρόσοψη κι αντίστοιχο 20mm για πλευρές, πλάτη, κορυφή και βάση. Η εσωτερική διαμόρφωση του ηχείου έγινε με γυμνό MDF 19mm. "
-
Τα μπράβο και συγχαρητήρια για το εγχείρημα , εννοείτε .
Από το video σας βλέπω πως καταπιάνεστε και με τα ενισχυτικά .
Το δεξί αυτί ακούει διαφορετικά ....λόγο τοίχου . Ίσως .
Γιατί όλες αυτές οι διαφοροποιήσεις , όσον αφορά το πάχος πρόσοψη - πλευρές ;
Γιατί MDF .....και όχι θαλάσσης ; ......αφού πήγατε στα 26mm
Ξεπέρασε τα 55 κιλά το ηχείο ;
Το , Like Someone In Love , πως ακούγετε ;

και πάλι 1000 μπράβο για την προσπάθεια σας .

 

[Drioannis]

Συγχαρητήρια για την υλοποίηση. Έχετε κάνει μετρήσεις για να εξετάσετε αν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης;

 

[STENTOR]

" Χρησιμοποίησα MDF 26mm –επενδυμένο με βελανιδιά– για πρόσοψη κι αντίστοιχο 20mm για πλευρές, πλάτη, κορυφή και βάση. Η εσωτερική διαμόρφωση του ηχείου έγινε με γυμνό MDF 19mm. "
-
Τα μπράβο και συγχαρητήρια για το εγχείρημα , εννοείτε .
Από το video σας βλέπω πως καταπιάνεστε και με τα ενισχυτικά .
Το δεξί αυτί ακούει διαφορετικά ....λόγο τοίχου . Ίσως .
Γιατί όλες αυτές οι διαφοροποιήσεις , όσον αφορά το πάχος πρόσοψη - πλευρές ;
Γιατί MDF .....και όχι θαλάσσης ; ......αφού πήγατε στα 26mm
Ξεπέρασε τα 55 κιλά το ηχείο ;
Το , Like Someone In Love , πως ακούγετε ;

και πάλι 1000 μπράβο για την προσπάθεια σας .

Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον και για τις ερωτήσεις σας. Σας απαντώ ως εξής:
1) Η ξυλεία είναι κατά βάση MDF 19mm. Mε τον καπλαμά αυξάνεται στα 20mm. H πρόσοψη είναι μεγαλύτερης διατομής (ουσιαστικά MDF 25mm που γίνεται 26mm, πάλι λόγω καπλαμά) διότι οι πατούρες των μεγαφώνων -περιμετρικά- μειώνουν τη διατομή, εξασθενώντας τη μηχανική στερεότητα. Έτσι αντισταθμίζεται αυτή η "απώλεια".
2) Χρησιμοποιώ πάντα MDF στις διατομές που προανέφερα, σε όλες τις ξυλοκατακευές μεγάλων ηχείων. Ο λόγος είναι πως το πυκνότερο και βαρύτερο MDF, έχει σημαντικά καλύτερη απόσβεση από το αντίστοιχης διατομής κόντρα-πλακέ. Το τελευταίο δε, κοστίζει ακριβώς τα διπλάσια χρήματα από το πρώτο.
Όταν κατασκευάζω μικρά ηχεία -κλειστά ή συντονισμού με σωλήνα- χαμηλής ευαισθησίας, τότε χρησιμοποιώ λεπτό κόντρα-πλακέ 12mm (πλην πρόσοψης ... 18mm) -μαζί με πισσόφυλλο 5mm κaι υαλοβάμβακα 5cm- ώστε να χρησιμοποιήσω "προς όφελος" τις αρμονικές της καμπίνας.
3) Ναι, ξεπερνούν τα 55 κιλά. Και συγκεκριμένα, ζυγίζουν γύρω στα 72 κιλά το καθένα.
4) H ασυμμετρία των πλάγιων τοίχων, που σωστά παρατηρήσατε, ήταν το μεγάλο μου άγχος από την αρχή. Εκ των υστέρων διαπίστωσα - τόσο εγώ όσο κι άλλοι που άκουσαν - πως, παραδόξως, η επίδραση του κοντινού τοίχου είναι αμελητέα στο "κλείδωμα της εικόνας" και στις "διαστάσεις της σκηνής". Ωστόσο, και για "ψυχολογικούς" κυρίως λόγους, σύντομα θα τοποθετηθεί στον τοίχο ένας κατάλληλος διαχυτής.
5) Και πάλι σωστά παρατηρήσατε! Τα ενισχυτικά είναι κατασκευές μου που μόλις ολοκλήρωσα και δεν έχω προλάβει να τις μεταφέρω στα κουτιά τους. Ο ενισχυτής υλοποιείται με διακριτά τρανζίστορ κι αποδίδει 60W/8Ω κι αντίστοιχα 100W/4Ω. Ο προενισχυτής διαθέτει μία είσοδο για κεφαλή (ΜΜ) πικάπ, τρείς εισόδους στάθμης LINE και υλοποιείται με ολοκληρωμένα κυκλώματα.
6) Εννοείτε το "Like Someone In Love" του Frank Sinatra;

 

[STENTOR]

Συγχαρητήρια για την υλοποίηση. Έχετε κάνει μετρήσεις για να εξετάσετε αν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης;

Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον και την ερώτηση που θέσατε! Σας απαντώ τα εξής:
Διαθέτω ένα απλό και οικονομικό (γι αυτά που προσφέρει) μετρητικό-καταγραφικό σύστημα. Το OmniMic V2 της DAYTON AUDIO. Οι ακουστικές μετρήσεις, τόσο σε εξωτερικό -ήσυχο- χώρο όσο και στο σαλόνι, έδειξαν σχεδόν επίπεδη απόκριση σ' όλο το ακουστικό φάσμα, εκτός από μια συμμετρική βύθιση της τάξης των (-3,5dB) με κέντρο τα 2,5KHz, καταλήγοντας στο (-1dB) μισή οκτάβα εκατέρωθεν. Αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη αφού ήταν μία από τις σχεδιαστικές επιλογές. Διότι έχω διαπιστώσει, πως αυτή η απόκλιση από τη μια δίνει την ψευδαίσθηση ενός μεγαλύτερου βάθους σκηνής κι από την άλλη μειώνει τα ενοχλητικά συριστικά που ταλανίζουν κάποιες μέτριες ηχογραφήσεις. Επομένως, η μόνη βελτίωση που μπορεί και θα γίνει, είναι μια παρέμβαση στην ακουστική του χώρου ακρόασης με τη χρήση κάποιου διαχυτή.

 

[Emmanouil 1964]

Συγνώμη , .....εγώ δεν διευκρίνισα .
Από Diana Krall .
-

 

[Drioannis]

Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον και την ερώτηση που θέσατε! Σας απαντώ τα εξής:
Διαθέτω ένα απλό και οικονομικό (γι αυτά που προσφέρει) μετρητικό-καταγραφικό σύστημα. Το OmniMic V2 της DAYTON AUDIO. Οι ακουστικές μετρήσεις, τόσο σε εξωτερικό -ήσυχο- χώρο όσο και στο σαλόνι, έδειξαν σχεδόν επίπεδη απόκριση σ' όλο το ακουστικό φάσμα, εκτός από μια συμμετρική βύθιση της τάξης των (-3,5dB) με κέντρο τα 2,5KHz, καταλήγοντας στο (-1dB) μισή οκτάβα εκατέρωθεν. Αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη αφού ήταν μία από τις σχεδιαστικές επιλογές. Διότι έχω διαπιστώσει, πως αυτή η απόκλιση από τη μια δίνει την ψευδαίσθηση ενός μεγαλύτερου βάθους σκηνής κι από την άλλη μειώνει τα ενοχλητικά συριστικά που ταλανίζουν κάποιες μέτριες ηχογραφήσεις. Επομένως, η μόνη βελτίωση που μπορεί και θα γίνει, είναι μια παρέμβαση στην ακουστική του χώρου ακρόασης με τη χρήση κάποιου διαχυτή.

Με ηχητική φροντίδα του χώρου, όπως πιθανολογώ γνωρίζετε, θα έχετε σημαντική βελτίωση στην απόδοση της πολύ ωραίας κατασκευής σας. Συγχαρητήρια και πάλι.

 

[STENTOR]

Είναι θέμα χρόνου μέχρι να υλοποιηθεί και η ενεργή έκδοση αυτού του ηχείου.
Το ενεργό crossover θα διαθέτει, για όλους τους κλάδους, φίλτρα 4ης τάξης (24dB/oct.) τύπου Linkwitz-Riley. Μόνο το υποφίλτρο διόρθωσης του "baffle step response" θ' αρκείται σε φίλτρο 2ης τάξης (12dB/oct.) και πάλι τύπου Linkwitz-Riley. Η σταθεροποιημένη τροφοδοσία του κυκλώματος θα είναι ενσωματωμένη στην ίδια πλακέτα. Το τυπωμένο κύκλωμα θα είναι διπλή όψης μ' επιμεταλλωμένες οπές κι ολόκληρη η επιφάνεια της όψης των υλικών θα καλύπτεται με φύλλο χαλκού (ground plane). Σε κανένα σημείο δεν θα χρησιμοποιηθεί υλικό επιφανειακής στήριξης (SMD).
Η επιλογή φίλτρων 4ης τάξης/Linkwitz-Riley έγινε διότι κι αυτά αλλοιώνουν, αλλά στο ελάχιστο δυνατό, τη φάση των συχνοτήτων που επιτρέπουν να περάσει από μέσα τους κι επιπλέον εισάγουν τους ελάχιστους δυνατούς ιδιοσυντονισμούς γύρω από τη συχνότητα αποκοπής τους.
Η αλλοίωση φάσης, ως γνωστόν, είναι ο κακός δαίμονας κάθε φίλτρου -ενεργού ή παθητικού- και η ακοή μας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σ' αυτή και την αντιλαμβάνεται άμεσα ως αδυναμία εντοπισμού της θέσης κάθε οργάνου στην ορχήστρα μ' επακόλουθο τη συμπίεση της μουσικής σκηνής. Γι αυτό κι όλος αυτός ο θόρυβος στον κόσμο του ήχου περί μεγαφώνων πλήρους φάσματος (fullrange), που επιλύουν αυτό το πρόβλημα αλλά και εισάγουν μια ολόκληρη σειρά άλλων προβλημάτων.

 

[STENTOR]

Οι τέσσερις ενισχυτές που απαιτούνται για κάθε κανάλι θα είναι τύπου ολοκληρωμένου κυκλώματος LM3886. Ο ενισχυτής αυτός έχει κάνει, επί δεκαετίες, την πορεία στο χώρο κι έχει καταξιωθεί για την απόδοσή του στη συνείδηση πολλών διάσημων (JEFF ROLAND, LINN AUDIO, κλπ) κατασκευαστών αλλά και ιδιωτών που έχουν συστήσει μια ολόκληρη κοινότητα θιασωτών που χρησιμοποιούν το ενισχυτή σε κατασκευές που τις ονομάζουν Gainclone.
O ενισχυτής αποδίδει 40W/8Ω ή 60W/4Ω με χαμηλές παραμορφώσεις (THD και TIM). Αν συνυπολογίσουμε πως κάθε ενισχυτής θα διαχειρίζεται μόνο ένα "κομμάτι" του ακουστικού φάσματος -αντίθετα με τους ενισχυτές που οδηγούν παθητικά ηχεία- η ιδιαίτερα "ενοχλητική" παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης (ΤΙΜ) θα είναι ακόμα χαμηλότερη σ΄αυτή την ισχύ. Η συνολική μέγιστη διατιθέμενη ισχύς για κάθε ηχείο -τέσσερα μεγάφωνα (8Ω)- θα ανέρχεται στα 160W/8Ω.
Όλοι οι ενισχυτές και η τροφοδοσία τους, με το "βαρύ" πυκνωτικό φίλτρο, θα "φιλοξενηθούν" στην ίδια πλακέτα προς ελαχιστοποίηση των καλωδιώσεων. Το τυπωμένο κύκλωμα θα είναι διπλή όψης μ' επιμεταλλωμένες οπές κι ολόκληρη η επιφάνεια της όψης των υλικών θα καλύπτεται με φύλλο χαλκού (ground plane). Σε κανένα σημείο δεν θα χρησιμοποιηθεί υλικό επιφανειακής στήριξης (SMD).