head-stef
Headphones
- Μηνύματα
- 632
- Reaction score
- 2.194
-Κορούλα μου, για έλα εδώ να παίξουμε ένα νέο παιχνίδι!
Η κορούλα, τεσσεράμισυ ετών, ήρθε φυσικά τρέχοντας.
-Λοιπόν, εγώ θα βγαίνω από το δωμάτιο, κι εσύ θα αλλάζεις αυτόν τον διακόπτη από το πράσινο στο κόκκινο ή από το κόκκινο στο πράσινο, αρκετές φορές για να μην ξέρω πια σε ποιο χρώμα είναι. Μετά θα γυρίζεις αυτό το κουμπί ώστε η μαύρη γραμμούλα να δείχνει ακριβώς στη γραμμή που έχει ίδιο χρώμα με του διακόπτη. Στο τέλος θα σκεπάζεις όλα μ' αυτό το πανί για να μη βλέπω τα χρώματα.
-Εντάξει μπαμπά, θα τα βάζω στο κόκκινο που είναι το αγαπημένο μου χρώμα!
- ... ...
- Καλά, θα τα βάζω καμμιά φορά και στο πράσινο...
Έτσι ξεκίνησε η πρώτη από μια σειρά τυφλών δοκιμών: αυτή μεταξύ του εσωτερικού dac του ενισχυτή ακουστικών Lehmann audio Linear D II και του dac Burmester 113 που συνδέθηκε στις αναλογικές εισόδους του Lehmann. Έχω μιλήσει για την αγάπη μου στις ακροάσεις με ακουστικά, όταν παρουσίασα το "συστηματάκι" εδώ, (στο τέλος του post), αλλά και τους λόγους απόκτησης ενός ενισχυτή ακουστικών σαν τον Linear D II. Ακουστικά είναι τα HD 650 τα τελευταία 15 χρόνια και βλέπω να παραμένω μ' αυτά αν δεν υπάρξει στην αγορά κάτι σε υψηλότερη κατηγορία αλλά με αξιοπρεπή και φυσική τονική ισορροπία όπως αυτή των HD 650 κι όχι με υπερτονισμένα υψηλά για έξτρα ανάλυση (γεμάτη η αγορά από ακριβά τέτοια). Δεν θέλω να καταφύγω με το ζόρι σε EQ.
Ο Lehmann επιλέγει αυτόματα εκείνη την είσοδο που δέχεται σήμα - κι αν δέχονται περισσότερες, τηρεί προτεραιότητα: οπτική, ομοαξονική, αναλογική (usb δεν έχει). Έτσι, αν πχ. του διακόψεις την παροχή στην ομοαξονική, παίζει αμέσως την αναλογική. Το CD player που χρησιμοποιήθηκε ως transport (Rotel RCD-991) συνδέθηκε με την οπτική του έξοδο απευθείας στον Lehmann και με την ομοαξονική του στο εξωτερικό dac κι από εκεί στην αναλογική του Lehman.
H διαφορά στάθμης των δύο σημάτων στην έξοδο ακουστικών μετρήθηκε με τόνους δοκιμών (Denon Audio Technical CD) ώστε να διορθώνεται από το ποτενσιόμετρο κάθε φορά που άλλαζε η πηγή.
Η κορούλα μου λοιπόν με μια μικρή εκπαίδευση-παιχνίδι έμαθε αμέσως να κάνει δύο απλές αλλαγές κωδικοποιημένες/ταιριασμένες σε χρώματα με αυτοκόλλητα χαρτάκια: μία εύκολη σε έναν diy on/off διακόπτη στο ομοαξονικό καλώδιο και μία πιο λεπτή στο ποτενσιόμετρο (volume) του ενισχυτή - και κατόπιν να σκεπάζει τα κουμπιά ώστε να μην βλέπω τη θέση τους ερχόμενος για ακρόαση. Με εξέπληξε η προσοχή της στο ταίριασμα των χρωματιστών γραμμών στο ποτενσιόμετρο που είχε σαν αποτέλεσμα το ταίριασμα στις στάθμες με σφάλμα μικρότερο από 0,2 dB. Αφού προβλέφθηκε και κάθε άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να μου "μαρτυρήσει" την επιλογή πηγής, επέστρεφα στο δωμάτιο μην έχοντας την παραμικρή ιδέα/ένδειξη/υποψία ποιο dac θα ακούσω στα ακουστικά όταν πατήσω το play. Αφού άκουγα το track δοκιμής μία φορά, καλούσα την κορούλα μου να αντιστρέψει τα χρώματα (δηλ. να αλλάξει dac και να εξισώσει τη στάθμη) και ξαναέμπαινα για ακρόαση. Το "παιχνίδι" της άρεσε τόσο πολύ που άφηνε τα δικά της παιχνίδια και ερχόταν ανυπομονώντας να κάνει την επόμενη κίνηση! Όμως σας έχω ήδη κουράσει με τη διαδικασία...
Στο "δια ταύτα":
1) Με τη χρήση του εξωτερικού dac υπήρξε μια πολύ μικρή βελτίωση του ήδη εξαιρετικού ήχου, η οποία όμως δεν γινόταν αντιληπτή σε κάθε track δοκιμών: Σε tracks με πιο συμπιεσμένο δυναμικό εύρος (κάποια pop/rock) σχεδόν δεν κατάφερνα να ξεχωρίσω διαφορές με την εναλλαγή των dac. Όμως σε άλλα πιo "ντελικάτα" ακούσματα, πχ μικρά σύνολα μουσικής δωματίου ή τραγούδι με συνοδεία ακουστικής κιθάρας ή σκέτο πιάνο κατέληξα να αναγνωρίζω πάντα το Burmester κι αυτό με πολύ προσοχή κι όταν στο σπίτι τηρούνταν ησυχία. Η βελτίωση δεν έχει να κάνει ούτε με "σώματα", ούτε με "δυναμικές" ούτε με "εκτάσεις στα άκρα του φάσματος", παρά μόνο με δύο πράγματα: μια πολύ-πολύ μικρή αύξηση της λεπτομέρειας στα χαμηλά περάσματα, κυρίως εκεί που σβήνουν οι νότες στην απόλυτη σιωπή και μια επίσης μικρή αίσθηση αυξημένης καθαρότητας/ομαλότητας/ φυσικότητας στις ανθρώπινες φωνές και τα φυσικά όργανα που, ομολογώ ότι μου άρεσε πολύ. Με ένα παράξενο τρόπο αυτές οι βελτιώσεις ήταν ταυτόχρονα μόλις ακουστές (με προσοχή) και πάντα ακουστές σε συγκεκριμένα tracks σε συνθήκες ησυχίας στο σπίτι, οδηγώντας με σταθερότητα (5/5) στην αποκάλυψη του dac που έπαιζε. Ύποθέτω ότι με ακόμη πιο αποκαλυπτικά ακουστικά οι διαφορές μπορεί να είναι μεγαλύτερες, αλλά πάντως δεν έχω αποφασίσει αν χρειάζομαι πράγματι ένα νέο dac, τη στιγμή που αυτό του Linear είναι ήδη τόσο κοντά σε ένα των € 3.000.
Όμως τα σημαντικά "ευρήματα" ήταν άλλα...
2) Θα το πω με σαφήνεια: Καμία μα καμία διαφοροποίηση δεν επήλθε με την αλλαγή ψηφιακών καλωδίων. Για τη δοκιμή μπόρεσα να έχω ένα αρκετά ακριβό ψηφιακό καλώδιο ιδιαίτερα δημοφιλούς μάρκας (κατηγορίας € 500+ στο 1,5m) ώστε να το συγκρίνω με άλλα απλούστερα, ένα αξίας € 40, και κάποια δικά μου diy. Το "τερμάτισα" μάλιστα, δοκιμάζοντας για ψηφιακό καλώδιο και ένα 5μετρο(!) interconnect rca από το Praktiker με χωρητικότητα ...1100pF (ενώ το παραπάνω ακριβό, προς τιμήν του είχε όσο έγραφε, 70pF). Δεν άλλαξε το παραμικρό στα αποτελέσματα της τυφλής δοκιμής: είτε με το καλώδιο των € 500+ είτε με το 5μετρο rca των € 10, η ελάχιστη αυτή υπεροχή του Burmester συνέχισε να αποκαλύπτεται με τον ίδιο τρόπο και τον ίδιο υπέροχο ήχο, συνεπώς το ακριβό καλώδιο δεν συνεισέφερε τίποτα (ή αλλιώς, τα φθηνά δεν αφαίρεσαν τίποτα). Όταν όμως το 5μετρο το μετέτρεψα σε ...10μετρο αφού ήταν stereo και σύνδεσα τα δύο σκέλη του στη μία άκρη, τότε κανένα dac δεν "κλείδωνε" το σήμα και δεν έπαιζαν καθόλου.
Έχει και συνέχεια...
3) Ακριβώς τα ίδια συνέβησαν και με τις εναλλαγές καλωδίων interconnect από το εξωτερικό dac προς τον ενισχυτή: Καμία υποβάθμιση της δυνατότητας ανίχνευσης του ελαφρώς καλύτερου dac, καμία υποβάθμιση του ήχου, είτε με το 5μετρο του Praktiker είτε με τα εξαιρετικά κατασκευασμένα Van den Hul M. C. D 102 mk iii, (τα οποία αγόρασα πριν πολλά χρόνια , έτσι για να έχω ένα "καλό" μέτρο σύγκρισης). Κι ότι άλλο interconnect είχα το σύνδεσα - καμμία απολύτως διαφορά στον ήχο και οι μικροδιαφορές σταθερά εκεί. Στο παρελθόν είχα στα χέρια μου και άλλα ακριβότερα καλώδια (demo) των € 250 αλλά δοκιμάζοντάς τα, τα επέστρεψα αφού δεν έδωσαν καμία απολύτως διαφορά από τις προσεγμένες ιδιοκατασκευές μου των € 20 ή τα Van den Hul των € 100.
Φυσικά, δεν ...ανακάλυψα την Αμερική. Τα αποτελέσματα με τα καλώδια δεν με εξέπληξαν, α) γιατί τριάντα χρόνια που ασχολούμαι ποτέ δεν έχω ακούσει διαφορά ήχου σε καλώδια interconnect - πλην θορύβου/βόμβου από κακές κολλήσεις (ξεκολλημένες), παρότι ως νέος πίστευα ότι θα άκουγα β) γιατί η θεωρία (φυσική/ηλεκτροακουστική) δεν προβλέπει ακουστές διαφορές και ήδη οι επιστήμονες του χώρου έχουν αντιδράσει από χρόνια στις ψευδοθεωρίες που παραπλανούν τους καταναλωτές.
Επαναλαμβάνω ενδεχομένως πράγματα που έχουν χιλιοειπωθεί κι εδώ και σε διεθνή φόρα, με καλό και με άσχημο τρόπο, ωστόσο ο λόγος που το κάνω είναι απλά για να συμμετάσχω στην προσπάθεια που γίνεται να προφυλαχθούν οι νεοεισερχόμενοι στο χώρο και να μελετήσουν λίγο παραπάνω πριν στερήσουν από τον εαυτό τους ή τις οικογένειές τους άλλα ωραία πράγματα, ξοδεύοντας ανώφελα μεγάλα ποσά.
Η κορούλα, τεσσεράμισυ ετών, ήρθε φυσικά τρέχοντας.
-Λοιπόν, εγώ θα βγαίνω από το δωμάτιο, κι εσύ θα αλλάζεις αυτόν τον διακόπτη από το πράσινο στο κόκκινο ή από το κόκκινο στο πράσινο, αρκετές φορές για να μην ξέρω πια σε ποιο χρώμα είναι. Μετά θα γυρίζεις αυτό το κουμπί ώστε η μαύρη γραμμούλα να δείχνει ακριβώς στη γραμμή που έχει ίδιο χρώμα με του διακόπτη. Στο τέλος θα σκεπάζεις όλα μ' αυτό το πανί για να μη βλέπω τα χρώματα.
-Εντάξει μπαμπά, θα τα βάζω στο κόκκινο που είναι το αγαπημένο μου χρώμα!
- ... ...
- Καλά, θα τα βάζω καμμιά φορά και στο πράσινο...
Έτσι ξεκίνησε η πρώτη από μια σειρά τυφλών δοκιμών: αυτή μεταξύ του εσωτερικού dac του ενισχυτή ακουστικών Lehmann audio Linear D II και του dac Burmester 113 που συνδέθηκε στις αναλογικές εισόδους του Lehmann. Έχω μιλήσει για την αγάπη μου στις ακροάσεις με ακουστικά, όταν παρουσίασα το "συστηματάκι" εδώ, (στο τέλος του post), αλλά και τους λόγους απόκτησης ενός ενισχυτή ακουστικών σαν τον Linear D II. Ακουστικά είναι τα HD 650 τα τελευταία 15 χρόνια και βλέπω να παραμένω μ' αυτά αν δεν υπάρξει στην αγορά κάτι σε υψηλότερη κατηγορία αλλά με αξιοπρεπή και φυσική τονική ισορροπία όπως αυτή των HD 650 κι όχι με υπερτονισμένα υψηλά για έξτρα ανάλυση (γεμάτη η αγορά από ακριβά τέτοια). Δεν θέλω να καταφύγω με το ζόρι σε EQ.
Ο Lehmann επιλέγει αυτόματα εκείνη την είσοδο που δέχεται σήμα - κι αν δέχονται περισσότερες, τηρεί προτεραιότητα: οπτική, ομοαξονική, αναλογική (usb δεν έχει). Έτσι, αν πχ. του διακόψεις την παροχή στην ομοαξονική, παίζει αμέσως την αναλογική. Το CD player που χρησιμοποιήθηκε ως transport (Rotel RCD-991) συνδέθηκε με την οπτική του έξοδο απευθείας στον Lehmann και με την ομοαξονική του στο εξωτερικό dac κι από εκεί στην αναλογική του Lehman.
H διαφορά στάθμης των δύο σημάτων στην έξοδο ακουστικών μετρήθηκε με τόνους δοκιμών (Denon Audio Technical CD) ώστε να διορθώνεται από το ποτενσιόμετρο κάθε φορά που άλλαζε η πηγή.
Η κορούλα μου λοιπόν με μια μικρή εκπαίδευση-παιχνίδι έμαθε αμέσως να κάνει δύο απλές αλλαγές κωδικοποιημένες/ταιριασμένες σε χρώματα με αυτοκόλλητα χαρτάκια: μία εύκολη σε έναν diy on/off διακόπτη στο ομοαξονικό καλώδιο και μία πιο λεπτή στο ποτενσιόμετρο (volume) του ενισχυτή - και κατόπιν να σκεπάζει τα κουμπιά ώστε να μην βλέπω τη θέση τους ερχόμενος για ακρόαση. Με εξέπληξε η προσοχή της στο ταίριασμα των χρωματιστών γραμμών στο ποτενσιόμετρο που είχε σαν αποτέλεσμα το ταίριασμα στις στάθμες με σφάλμα μικρότερο από 0,2 dB. Αφού προβλέφθηκε και κάθε άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να μου "μαρτυρήσει" την επιλογή πηγής, επέστρεφα στο δωμάτιο μην έχοντας την παραμικρή ιδέα/ένδειξη/υποψία ποιο dac θα ακούσω στα ακουστικά όταν πατήσω το play. Αφού άκουγα το track δοκιμής μία φορά, καλούσα την κορούλα μου να αντιστρέψει τα χρώματα (δηλ. να αλλάξει dac και να εξισώσει τη στάθμη) και ξαναέμπαινα για ακρόαση. Το "παιχνίδι" της άρεσε τόσο πολύ που άφηνε τα δικά της παιχνίδια και ερχόταν ανυπομονώντας να κάνει την επόμενη κίνηση! Όμως σας έχω ήδη κουράσει με τη διαδικασία...
Στο "δια ταύτα":
1) Με τη χρήση του εξωτερικού dac υπήρξε μια πολύ μικρή βελτίωση του ήδη εξαιρετικού ήχου, η οποία όμως δεν γινόταν αντιληπτή σε κάθε track δοκιμών: Σε tracks με πιο συμπιεσμένο δυναμικό εύρος (κάποια pop/rock) σχεδόν δεν κατάφερνα να ξεχωρίσω διαφορές με την εναλλαγή των dac. Όμως σε άλλα πιo "ντελικάτα" ακούσματα, πχ μικρά σύνολα μουσικής δωματίου ή τραγούδι με συνοδεία ακουστικής κιθάρας ή σκέτο πιάνο κατέληξα να αναγνωρίζω πάντα το Burmester κι αυτό με πολύ προσοχή κι όταν στο σπίτι τηρούνταν ησυχία. Η βελτίωση δεν έχει να κάνει ούτε με "σώματα", ούτε με "δυναμικές" ούτε με "εκτάσεις στα άκρα του φάσματος", παρά μόνο με δύο πράγματα: μια πολύ-πολύ μικρή αύξηση της λεπτομέρειας στα χαμηλά περάσματα, κυρίως εκεί που σβήνουν οι νότες στην απόλυτη σιωπή και μια επίσης μικρή αίσθηση αυξημένης καθαρότητας/ομαλότητας/ φυσικότητας στις ανθρώπινες φωνές και τα φυσικά όργανα που, ομολογώ ότι μου άρεσε πολύ. Με ένα παράξενο τρόπο αυτές οι βελτιώσεις ήταν ταυτόχρονα μόλις ακουστές (με προσοχή) και πάντα ακουστές σε συγκεκριμένα tracks σε συνθήκες ησυχίας στο σπίτι, οδηγώντας με σταθερότητα (5/5) στην αποκάλυψη του dac που έπαιζε. Ύποθέτω ότι με ακόμη πιο αποκαλυπτικά ακουστικά οι διαφορές μπορεί να είναι μεγαλύτερες, αλλά πάντως δεν έχω αποφασίσει αν χρειάζομαι πράγματι ένα νέο dac, τη στιγμή που αυτό του Linear είναι ήδη τόσο κοντά σε ένα των € 3.000.
Όμως τα σημαντικά "ευρήματα" ήταν άλλα...
2) Θα το πω με σαφήνεια: Καμία μα καμία διαφοροποίηση δεν επήλθε με την αλλαγή ψηφιακών καλωδίων. Για τη δοκιμή μπόρεσα να έχω ένα αρκετά ακριβό ψηφιακό καλώδιο ιδιαίτερα δημοφιλούς μάρκας (κατηγορίας € 500+ στο 1,5m) ώστε να το συγκρίνω με άλλα απλούστερα, ένα αξίας € 40, και κάποια δικά μου diy. Το "τερμάτισα" μάλιστα, δοκιμάζοντας για ψηφιακό καλώδιο και ένα 5μετρο(!) interconnect rca από το Praktiker με χωρητικότητα ...1100pF (ενώ το παραπάνω ακριβό, προς τιμήν του είχε όσο έγραφε, 70pF). Δεν άλλαξε το παραμικρό στα αποτελέσματα της τυφλής δοκιμής: είτε με το καλώδιο των € 500+ είτε με το 5μετρο rca των € 10, η ελάχιστη αυτή υπεροχή του Burmester συνέχισε να αποκαλύπτεται με τον ίδιο τρόπο και τον ίδιο υπέροχο ήχο, συνεπώς το ακριβό καλώδιο δεν συνεισέφερε τίποτα (ή αλλιώς, τα φθηνά δεν αφαίρεσαν τίποτα). Όταν όμως το 5μετρο το μετέτρεψα σε ...10μετρο αφού ήταν stereo και σύνδεσα τα δύο σκέλη του στη μία άκρη, τότε κανένα dac δεν "κλείδωνε" το σήμα και δεν έπαιζαν καθόλου.
Έχει και συνέχεια...
3) Ακριβώς τα ίδια συνέβησαν και με τις εναλλαγές καλωδίων interconnect από το εξωτερικό dac προς τον ενισχυτή: Καμία υποβάθμιση της δυνατότητας ανίχνευσης του ελαφρώς καλύτερου dac, καμία υποβάθμιση του ήχου, είτε με το 5μετρο του Praktiker είτε με τα εξαιρετικά κατασκευασμένα Van den Hul M. C. D 102 mk iii, (τα οποία αγόρασα πριν πολλά χρόνια , έτσι για να έχω ένα "καλό" μέτρο σύγκρισης). Κι ότι άλλο interconnect είχα το σύνδεσα - καμμία απολύτως διαφορά στον ήχο και οι μικροδιαφορές σταθερά εκεί. Στο παρελθόν είχα στα χέρια μου και άλλα ακριβότερα καλώδια (demo) των € 250 αλλά δοκιμάζοντάς τα, τα επέστρεψα αφού δεν έδωσαν καμία απολύτως διαφορά από τις προσεγμένες ιδιοκατασκευές μου των € 20 ή τα Van den Hul των € 100.
Φυσικά, δεν ...ανακάλυψα την Αμερική. Τα αποτελέσματα με τα καλώδια δεν με εξέπληξαν, α) γιατί τριάντα χρόνια που ασχολούμαι ποτέ δεν έχω ακούσει διαφορά ήχου σε καλώδια interconnect - πλην θορύβου/βόμβου από κακές κολλήσεις (ξεκολλημένες), παρότι ως νέος πίστευα ότι θα άκουγα β) γιατί η θεωρία (φυσική/ηλεκτροακουστική) δεν προβλέπει ακουστές διαφορές και ήδη οι επιστήμονες του χώρου έχουν αντιδράσει από χρόνια στις ψευδοθεωρίες που παραπλανούν τους καταναλωτές.
Επαναλαμβάνω ενδεχομένως πράγματα που έχουν χιλιοειπωθεί κι εδώ και σε διεθνή φόρα, με καλό και με άσχημο τρόπο, ωστόσο ο λόγος που το κάνω είναι απλά για να συμμετάσχω στην προσπάθεια που γίνεται να προφυλαχθούν οι νεοεισερχόμενοι στο χώρο και να μελετήσουν λίγο παραπάνω πριν στερήσουν από τον εαυτό τους ή τις οικογένειές τους άλλα ωραία πράγματα, ξοδεύοντας ανώφελα μεγάλα ποσά.