Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Θα ξεκινήσω ανάποδα, με μια δήλωση του ίδιου του Ντομίνγκο, που είναι χαρακτηριστική και δίνει μέρος της απάντησης:

"Παρ ότι έκανα καριέρα ως τενόρος, η υψηλή τεσιτούρα υπήρξε πρόβλημα για εμένα από την πρώτη ημέρα. Υπάρχουν τενόροι που οι υψηλές νότες τους ήταν πάντοτε εκεί, έτοιμες από τη φύση. Αυτό δεν συνέβη με εμένα. Ξεκίνησα ως βαρύτονος και δουλεύοντας λίγο λίγο κατάφερα να ανεβάσω τη φωνή μου. Γι αυτό λέω ότι καθημερινά πρέπει να πολεμώ για να κερδίζω την τεσιτούρα του τενόρου". (αναφέρεται στο ρόλο του Ροντόλφο, στην όπερα Μποέμ)

Άρα αφενός ένας καλλιτέχνης γεννιέται με ένα ταλέντο που το καλλιεργεί και το αναβαθμίζει, επιλέγοντας ένα δρόμο που του αρέσει ή του ταιριάζει (όπως ο Ντομίνγκο που επέλεξε τον τενόρο, αν και η φυσική του φωνή ήταν χαμηλότερα). Πράγματι τώρα λέει ότι από πέρυσι άρχισε να εκπαιδεύεται ξανά ώστε να τραγουδήσει ρόλους βαρύτονου και θα είναι έτοιμος κατά το 2009.

**
Ο ρόλος του Ντον Τζοβάνι είναι γραμμένος για τενόρο (ενώ του Commendatore είναι βαθύφωνος=μπάσος και του Λεπορέλο μπασοβαρύτονος).

Ο Ezio Pinza (1892-1957) φαίνεται σχεδόν ακατόρθωτο το ότι τραγούδησε 200 φορές Ντον Τζοβάνι, ρόλος με τον οποίο ταυτίστηκε και απαιτούσε να ανέβει δύο κατηγορίες φωνής, από βαθύφωνος σε βαρύτονο και τενόρο.

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Τι έγινε αγαπητοί συν-φορουμίτες;

Λύθηκαν όλες οι απορίες σας για την κλασική μουσική;....

 

[ΑΝΔΡΕΑΣ Κ.]

Εχω ακουσει πολλες φορες μεσα απο τις εκπομπες σου η εχω διαβασει, πως "η πρεμιερα της ταδε οπερας το 1867 κριθηκε αποτυχημενη".
Με την παροδο των ετων ομως το ιδιο εργο θεωρειται επιτυχια και αναγνωριζεται απο τους απανταχου μουσικοφιλους.

Τι γινοταν ακριβως τοτε?
Με πια κριτηρια οι ανθρωποι επιδοκιμαζαν η αποδοκιμαζαν ενα μουσικο εργο?
Θα μπορουσε το ιδιο να συμβει και στις ημερες μας?
Οι ακροατες μιας πρεμιερας ηξεραν περιπου τι επροκειτο να ακουσουν και ηταν προετοιμασμενοι για αυτο?Θελω να πω μηπως υπηρχε καποιο μουσικο θεμα που να ειχε κυκλοφορησει πριν την επισημη πρωτη του εργου?

Δεν αναφερομαι σε "εχθρικες πραξεις" αντιπαλων συνθετων η προκαταλειψεις.
Τα κριτηρια που στιγματιζαν ενα εργο ως αποτυχημενο ζητω ενω ο χρονος δικαιωνε τον συνθετη.
Διοτι εχω την εντυπωση πως σημερα τα πραγματα ειναι καπως διαφορετικα...

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Μπράβο! Τρομερή ερώτηση!!! :bravo:

Αντρέα μου έδωσες μια καλή «πάσα» που θα χρειαστεί να απαντήσω σε συνέχειες. Είναι πολλά τα έργα που η πρεμιέρα τους υπήρξε φιάσκο και σήμερα, όπως λες, τα θεωρούμε αριστουργήματα. Για να δώσω ολοκληρωμένη απάντηση θα γράφω και τους λόγους για τους οποίους επήλθε το φιάσκο.

Όπως και συ, πολλοί δικαίως πιστεύουν ότι τα μεγάλα έργα κλασικής μουσικής, τα οποία σήμερα απολαμβάνουμε και θαυμάζουμε, ήδη στην πρεμιέρα τους είχαν σημειώσει τεράστια επιτυχία. Λάθος. Έργα κλασικά, έργα θαυμαστά και σπουδαία, όταν παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο κοινό, για διαφόρους λόγους, αποτέλεσαν φιάσκο. Οι δημιουργοί τους σφυρίχτηκαν και γιουχαΐστηκαν, ενώ άλλοτε τα έργα τους σοκάρισαν και ο κόσμος δεν ήθελε να ακούσει τίποτε για αυτά. Όπως η Κάρμεν, η οποία με την τολμηρότητά της σοκάρισε το συντηρητικό κοινό της εποχής εκείνης. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε και τη λογοκρισία, η οποία καταδυνάστευε τους δημιουργούς των περασμένων αιώνων. Αυτό ήταν ένα στοιχείο που οδηγούσε σε βέβαιη αποτυχία πολλά έργα, από την πρεμιέρα τους.

Carmen

Ροσίνι: Ο Κουρέας της Σεβίλλης (1816)
Δεν είναι πολύ περίεργο για έναν συνθέτη όπως ο Ροσίνι, ο οποίος ήταν περιτριγυρισμένος από σκάνδαλα και ίντριγκες, να έχει κι αυτός... ξεφωνημένες πρεμιέρες. Υπάρχουν στοιχεία που καταμαρτυρούν πως η πρώτη παράσταση του Κουρέα ήταν πολύ κακή. Ο ίδιος ενδεχομένως και να το φανταζόταν, να το περίμενε, αφού ήταν γνωστή και δημοφιλής εκείνη την εποχή η ομώνυμη όπερα ενός καταξιωμένου και αγαπητού συνθέτη, του Παϊζιέλο. Ίσως σημείωσε το όνομα του Παϊζιέλο στη δική του παρτιτούρα για να απαλύνει τα πράγματα.

Το έργο στην πρεμιέρα του, στο Teatro Argentina της Ρώμης, είχε παταγώδη αποτυχία, επειδή ο Ροσίνι κατηγορήθηκε ότι μελοποίησε αυτό το έργο το οποίο είχε πριν από λίγο μελοποιήσει ο Παϊζιέλο. Στην άτυχη αυτή πρεμιέρα, το κοινό σφύριζε τον τενόρο, αυτός που υποδυόταν τον Μπαζίλιο σκόνταψε και παρά λίγο να σκοτωθεί, ο Μπάρτολο γλίστρησε κι έσπασε τη μύτη του και, τέλος, μια γάτα πέρασε από τη σκηνή και το κοινό άρχισε να νιαουρίζει. Όπως αποδείχτηκε, πολλοί από τους παριστάμενους είχαν πληρωθεί από τον Παϊζιέλο για να φερθούν έτσι. Στο τέλος μάλιστα, πολλοί ήταν αυτοί που όρμησαν στο συνθέτη.

Παρόμοιες ιστορίες υπάρχουν και για τη δεύτερη ημέρα. Λένε πως κάποιοι προσπάθησαν να βάλουν φωτιά στο θέατρο, ευτυχώς χωρίς επιτυχία, και πως την ίδια ημέρα, όταν ο τενόρος Μανουέλ Γκαρσία (στο ρόλο του Αλμαβίβα) κάλεσε το μαέστρο να βγει και να δει το κοινό, ο Ροσίνι χρησιμοποίησε απρεπείς εκφράσεις από το θεωρείο του, με αποτέλεσμα να πετάξουν πορτοκάλια προς κάθε κατεύθυνση. Ένα από αυτά χτύπησε τον Γκαρσία στο μάτι, ενώ με άλλα κατάφεραν να σπάσουν όλα τα παράθυρα. Από την επόμενη όμως παράσταση ήρθε ο θρίαμβος. Ο Ροσίνι κι ο Κουρέας του έμειναν στην ιστορία, ενώ του Παϊζιέλο ξεχάστηκε από όλους, για πάντα.

Tito Gobbi (Figaro) Maria Callas (Rosina)

Puccini: Madama Butterfly (1904)
Δεν ήταν η πρώτη φορά όπου και ο Πουτσίνι δοκίμασε την πικρή γεύση του φιάσκου στην πρεμιέρα κάποιου έργου του. Στο «παρά πέντε» γλίτωσε την αποτυχία της Τόσκα το 1900, αλλά και η όπερα La Bohème είχε μικρή επιτυχία. Οι αντίπαλοί του τον ζήλευαν για την, έστω και μικρή, επιτυχία του, γιʼ αυτό και προσπάθησαν να του κάνουν τη ζωή δύσκολη στην πρεμιέρα της Butterfly, στο Μιλάνο.

Δεν του χάλασαν την παράσταση, όπως έγινε με τον Κουρέα του Ροσίνι, αλλά του είχαν στήσει μια καλά οργανωμένη κλάκα με... μουγκρητά, γέλια και φωνές. Ακόμη, εξαιτίας της ίδιας κλάκας, το κοινό παρακολουθούσε το έργο με το φόβο να εκραγεί βόμβα στο κτήριο. Σα να μην έφταναν όλα αυτά, ήταν και η πρωταγωνίστρια που δεν τα κατάφερνε να υποδυθεί τη γκέισα με επιτυχία. Ύστερα από αυτά, ο Πουτσίνι συντόμευσε το έργο του περικόπτοντας αρκετές σκηνές. Τρεις μήνες αργότερα, η δεύτερη εκδοχή της όπερας παρουσιάστηκε στη Brescia (28 Μαΐου 1904), με αρκετά μεγάλη επιτυχία και -το σημαντικότερο- χωρίς αυτή τη φορά να διαμαρτυρηθεί κανείς...

 

[Joseph]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζετε τελικά η επικαιρότητα, όταν έχει κανείς μελετήσει την ιστορική εξέλιξη ενός χώρο. Περιμένω με πολύ περιέργεια, άλλα όχι με διάθεση κουτσομπόλη, τη συνέχεια.

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Το φιάσκο της πρεμιέρας (μέρος 2ο)

Sir Edward Elgar: Συμφωνία αρ.2 (1911)
Στην πρεμιέρα του έργου του γνωστού τότε άγγλου συνθέτη, η αίθουσα δεν γέμισε. Παρά το ζεστό χειροκρότημα, ο συνθέτης παρατήρησε ότι το κοινό δεν παρασύρθηκε στα μονοπάτια του έργου, τουλάχιστον όπως σε προηγούμενα έργα του. Γι’ αυτό και είπε τη χαρακτηριστική φράση στο φίλο του Γουίλιαμ Ριντ: “What is the matter with them Billy? They sit there like a lot of stuffed pigs”.

Λίγα χρόνια αργότερα το ταλέντο του Έλγκαρ αναγνωρίστηκε περισσότερο. Η 1η Συμφωνία είχε παιχτεί πάνω από εκατό φορές σε ένα χρόνο, αλλά και το Κοντσέρτο για Βιολί είχε επίσης μεγάλη επιτυχία. Η χλιαρή υποδοχή της 2ης Συμφωνίας ίσως να οφειλόταν σε άλλους λόγους. Πιθανώς επειδή η εποχή στην οποία αναφερόταν είχε περάσει, η εποχή του βασιλιά Εδουάρδου Ζ’, ο οποίος είχε πεθάνει την προηγούμενη χρονιά. Την εποχή εκείνη ακολούθησαν κι άλλες επιτυχίες: τα Pomp & Circumstance, το Κοντσέρτο για Τσέλο κτλ.

Yehudi Menuhin & Edward Elgar

Stravinsky: Le Sacre de Printemps - Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης (1913)
Μια μαγιάτικη νύχτα στο θέατρο Champs-Elysees του Παρισιού πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο ξεκίνημα της πρεμιέρας ενός μπαλέτου, ακούγεται ένα φαγκότο να στριγκλίζει παίζοντας σε τόσο υψηλό τόνο που δεν είχε ξανακουστεί από αυτό το όργανο. Μια μικρή αναταραχή παρατηρείται στο κοινό. Όταν σηκώνεται η αυλαία, οι χορευτές έχουν σταματήσει τις κλασικές, πλαστικές κινήσεις τους και στέκονται άκαμπτοι. Τώρα η βοή μεταξύ των θεατών δυναμώνει τόσο ώστε οι χορευτές να μην μπορούν να ακούσουν την ορχήστρα.

Κάπως έτσι εξελίχτηκε η πρεμιέρα της Ιεροτελεστίας της Άνοιξης, ενός έργου το οποίο σήμερα παρακολουθούμε με αγάπη και θαυμασμό. Η πρεμιέρα εκείνη θεωρείται το πλέον διάσημο μουσικό σκάνδαλο του αιώνα. Μέρος του προβλήματος ήταν και η διάταξη του θεάτρου, εξαιτίας της οποίας οι θαυμαστές και οι αντίπαλοι του Στραβίνσκι βρέθηκαν πολύ κοντά, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν σοβαρά επεισόδια.

Respighi : Pini de Roma - Τα Πεύκα της Ρώμης (1924)
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα... αναμενόμενου φιάσκου ήταν η περίπτωση του Ρεσπίγκι, όταν αποφάσισε να πειραματιστεί με νέους ήχους σε εκκεντρικά θέματα. Πριν από την πρεμιέρα των Πεύκων της Ρώμης έγραφε σ’ έναν φίλο του: «Θα δεις ότι στο πρώτο μέρος που δεν θα έχει ήπιο πέρασμα θα με γιουχάρουν. Ας με γιουχάρουν. Τι με νοιάζει;».

Έτσι κι έγινε. Το Augusteo της Ρώμης ήταν πλήρες. Ο μαέστρος Μπερναρντίνο Μολινάρι ξεκίνησε να διευθύνει το 1ο μέρος από το νέο κομμάτι Τα Πεύκα της Βίλας Μποργκέzε. Τότε ακούστηκαν οι τρομπέτες οι οποίες εσκεμμένα δημιουργούσαν μια μικρή παραφωνία όταν μιμούνταν τα παιδιά που παίζουν και φωνάζουν. Αυτό όχι μόνο εξέπληξε το κοινό, που ήταν συνηθισμένο σε πιο συντηρητικό γράψιμο από το συνθέτη, αλλά και προκάλεσε ιδιαιτέρως αρνητικά σχόλια εκείνη την ώρα. Κάποιος, στο τέλος αυτού του μέρους, σηκώθηκε και φώναξε: «Το κακό πρέπει να σταματήσει εδώ».

Όμως, κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου έργου, το κοινό ησύχασε και απόλαυσε το υπέροχο έργο, καταχειροκροτώντας τον Ρεσπίγκι στο τέλος.

George Gershwin: Ένας Αμερικανός στο Παρίσι (1928)
Ένα από τα σημαντικά έργα του, το An American in Paris, στην πρεμιέρα του στο Λονδίνο (Φεστιβάλ SIMC) προκάλεσε σκάνδαλο!

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Το φιάσκο της πρεμιέρας (μέρος 3ο)

Johannes Brahms: Κοντσέρτο για Βιολί, 1878
Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στην αίθουσα Gewandhaus της Λιψίας την Πρωτοχρονιά του 1879 και οι κριτικοί το αντιμετώπισαν αρνητικά. Ο μεγάλος Χανς φον Μπύλωφ είπε: «Ο Μπρουχ έγραψε ένα Κοντσέρτο για Βιολί, κι ο Μπραμς έγραψε ένα, ενάντια στο βιολί».

Αργότερα, ο βιρτουόζος βιολονίστας Μπρονισλάβ Χούμπερμαν συμπλήρωσε: «Δεν είναι ενάντια στο βιολί, αλλά ενάντια στην ορχήστρα. Το βιολί είναι ο νικητής...» Και στον Τσαϊκόφσκι δεν άρεσε πολύ αφού είχε πει: «Δεν με ευχαρίστησε, όπως άλλωστε κανένα από τα έργα του. Είναι αναμφισβήτητα μεγάλος μουσικός και δάσκαλος, αλλά αυτά τα προσόντα υπερκαλύπτουν την έμπνευσή του. Η μουσική του δεν ζεσταίνεται από κανένα αυθεντικό συναίσθημα».

Debussy: Prelude a l’apres-midi d' un Faune, 1894
Ο επί σκηνής αυνανισμός (!) είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι θα προκαλούσε σκάνδαλο και ήταν ένας σίγουρος τρόπος να αποτύχει μια παράσταση ακόμη και σήμερα. Πόσο μάλλον στα τέλη του 19ου αιώνα! Αυτό ακριβώς έγινε στην πρεμιέρα του έργου Πρελούδιο από το Απόγευμα ενός Φαύνου το 1894 στο Παρίσι, το οποίο βασιζόταν σ΄ ένα ποίημα του Μαλαρμέ. Ο Νιτζίνσκι σοκάρισε τους πάντες, ακόμη και τον χορογράφο, τον γνωστό Ντιαγκίλεφ (Sergei Diaghilev, 1872-1929).

Αλλά αυτό το γεγονός δεν ήταν και τόσο έξω από την υπόθεση του μπαλέτου. Το κεντρικό θέμα, και στην υπόθεση και στη μουσική, είναι η σύγκρουση ανάμεσα στον ανθρώπινο κόσμο, ο οποίος κυβερνάται από τη λογική, και στο ζωώδη κόσμο -αυτόν του Φαύνου- ο οποίος είναι μισός άνθρωπος και μισός τέρας.

O Ντεμπισί στο πιάνο, 1893

Puccini 1896 / Leoncavallo 1898: La Boheme
Ο Λεονκαβάλο παρουσίασε τη δική του εκδοχή στο έργο ενός αρθρογράφου της εφημερίδας Le Corsaire με τίτλο La Bohεme, στη Βενετία το 1898. Αυτό έγινε δύο χρόνια μετά την παρουσίαση της ομώνυμης όπερας του Πουτσίνι στο Τορίνο το 1896, πρεμιέρα που διηύθυνε ο Τοσκανίνι. Από την πρεμιέρα κιόλας, η όπερα του Λεονκαβάλο αποδοκιμάστηκε και έκτοτε το έργο ξεχάστηκε για πάντα. Είχε προηγηθεί μια έντονη διαφωνία των δύο συνθετών για το ποιος θα παρουσιάσει πρώτος το έργο του, γεγονός που είχε μυριστεί ο Τύπος και παρ΄ ολίγο να ξεσπάσει σκάνδαλο.

Ραχμάνινοφ: Συμφωνία αρ.1, 1897
Παρότι ο Ραχμάνινοφ είχε αποφοιτήσει με τιμές από την Κονσερβατουάρ της Μόσχας, αποσπώντας το Μεγάλο Χρυσό Μετάλλιο και έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές του στη σύνθεση και το πιάνο, έγραψε μικρά έργα που έτυχαν πλατειάς αποδοχής. Τα πτυχιακά του μάλιστα ήταν μια μονόπρακτη όπερα με τίτλο Aleko. Από τότε, τα μικρού και μεσαίου μεγέθους έργα του είχαν τύχει μεγάλης εκτίμησης τόσο από το κοινό, όσο και από συνθέτες του κύρους του Τσαϊκόφσκι.

Η 1η Συμφωνία του ήταν το πρώτο μεγάλης κλίμακας έργο του, το οποίο είχε μια πολύ κακή υποδοχή όταν πρωτοπαρουσιάστηκε. Κι ήταν όλα τα μάτια του μουσικού κόσμου της Ρωσίας, εκείνη την εποχή, στραμμένα πάνω του. Γι’ αυτό και η παταγώδης αποτυχία της πρεμιέρας, τού προκάλεσε τέτοια φοβερή ψυχολογική πίεση, που τον οδήγησε σε νευρικό κλονισμό. Πέρασαν από τότε τρία χρόνια, μέχρις ότου αρχίσει να γράφει κάποιο σημαντικό έργο.

 

[thvarveris]

Πάνω στο ίδιο θέμα, θα ήθελα να ρωτήσω. Πόσο «ειδικό» και ενημερωμένο ήταν τελικά το κοινό που παρακολουθούσε τις μουσικές παραστάσεις τις διάφορες εποχές από την Αναγέννηση και μετά.
Ήταν μέλη μιας κοινωνικής ελίτ με πολλές γνώσεις και μόνο;
Ήταν και απλοί λαϊκοί άνθρωποι που ήθελαν μόνο να διασκεδάσουν;
Ήταν προσβάσιμες οι μουσικές παραστάσεις από όλες τις κοινωνικές ομάδες;
Και πόσο συχνά δίνονταν αυτές οι μουσικές παραστάσεις;

Πολλά θέματα νομίζω βάζω, αλλά είμαι σίγουρος ότι ο Νίκος θα βρει την άκρη!

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Θα απαντήσω σύντομα σ αυτά,
αφού ανεβάσω το 4ο και τελευταίο μέρος του "φιάσκου της πρεμιέρας"

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Το φιάσκο της πρεμιέρας-4ο μέρος (τελευταίο)

Johann Strauss II: Ο Γαλάζιος Δούναβης, 1867
Η μουσική του έργου έχει μια συναρπαστική ιστορία. Ξεκίνησε ως αποτυχία και τότε μόνον έγινε επιτυχία, όταν υιοθετήθηκε ως μουσικό θέμα της Έκθεσης του Παρισιού, το 1867. Λίγα χρόνια πριν, ο συνθέτης εμπνεύστηκε το βαλς από το ποίημα του Καρλ Μπεκ από το οποίο πήρε τον τελευταίο του στίχο, ως τίτλο του βαλς. Εκείνη την εποχή, το Σωματείο Ανδρών Χορωδών έψαχνε για νέο μουσικό υλικό και ο συν-θέ-της πρότεινε το καινούριο του θέμα, αν και ήταν εντελώς ακατάλληλο για φωνή. Παρ’ ότι η ιδέα ήταν βασισμένη στο ποίημα, το έργο δεν είχε λόγια, γι΄ αυτό ζητήθηκε από τον Βάιλ -έναν αστυνομικό υπάλληλο- να γράψει λίγους στίχους, αν και δεν ήταν ποιητής! Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: παταγώδης αποτυχία.

Βέρντι: Ρέκβιεμ για τον Ροσίνι, 1868
Το έργο αυτό δεν παρουσιάστηκε ποτέ, γι΄ αυτό ίσως θεωρηθεί ότι το σχετικό κεφάλαιο είναι ψευδεπίγραφο. Η ιστορία του Ρέκβιεμ που έγραψε ο μεγάλος ιταλός συνθέτης, μαζί με άλλους, για την πρώτη επέτειο από το θάνατο του Ροσίνι πήρε διαστάσεις φιάσκου γι΄ αυτό και απορρίφτηκε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο παρουσιάζεται εδώ.

Το 1868 ο Βέρντι πληροφορείται το θάνατο του Ροσίνι και αποφασίζει να γράψει ένα Ρέκβιεμ στη μνήμη του αγαπημένου του συνθέτη, τον οποίο εκτιμούσε απεριόριστα, παρ΄ ότι ο γηραιός Βέρντι δεν είχε γράψει καμία όπερα τα τελευταία 40 χρόνια της ζωής. Ζήτησε μάλιστα κι από άλλους διάσημους δημιουργούς της εποχής του να γράψουν από ένα μέρος ο καθένας. Το μεγαλεπήβολο αυτό έργο θα παρουσιαζόταν στην πρώτη επέτειο του θανάτου του Ροσίνι. Ούτε οι συνθέτες, αλλά ούτε και οι μουσικοί δεν θα πληρώνονταν γι΄ αυτό. Τα σχέδια του Βέρντι απέκτησαν μεγάλη δημοσιότητα. Έτσι, δώδεκα συνθέτες -του Βέρντι περιλαμβανομένου- έγραψαν τελικά τη μουσική. Αλλά η πρεμιέρα αυτού του έργου δεν δόθηκε ποτέ. Η υπόθεση πήρε διαστάσεις φιάσκου και τα σχόλια δεν ήταν καθόλου κολακευτικά για τον επαναστάτη και δημοφιλή Βέρντι...

Τσαϊκόφσκι: Ο Καρυοθραύστης, 1892
Ο Καρυοθραύστης παρουσιάστηκε μαζί με το έργο Iolantha του ίδιου συνθέτη και έκανε μια αποτυχημένη πρεμιέρα. Πάντως, ο ίδιος ο Τσάρος τίμησε τη γενική πρόβα με την παρουσία του, εκφράζοντας την ευχαρίστησή του με ό,τι είδε. Ο συνθέτης έγραφε την επόμενη ημέρα: «Ο Μεγαλειότατος ευχαριστήθηκε πολύ χτες. Ζήτησε επιμόνως να καθίσω στο θεωρείο μαζί του, γεμίζοντάς με κολακευτικά σχόλια».

Το κοινό της πρεμιέρας ήταν λιγότερο οξυδερκές από τον Τσάρο. Οι κριτικοί ήταν φειδωλοί στους χαρακτηρισμούς τους, διαπιστώνοντας «έλλειψη δημιουργικότητας και φαντασίας στο νέο μπαλέτο». Την αποτυχία διαπίστωσε και ο αδελφός του Πιότρ, ο Μόδεστος, σημειώνοντας: «Η ντελικάτη ομορφιά του μπαλέτου δεν άγγιξε το κοινό με το πρώτο άκουσμα». Κάτι σχετικό έγραψε κι ο ίδιος ο συνθέτης: «Αυτό μου είναι εντελώς αδιάφορο. Δεν είναι η πρώτη φορά, άλλωστε. Γνωρίζω όμως πως στο τέλος θα δικαιωθώ».

Πολλές υποθέσεις έχουν γίνει, χωρίς να βγει σίγουρο και ασφαλές συμπέρασμα, για το τι ήταν αυτό που προκάλεσε την αποτυχία της πρεμιέρας. Ένα στοιχείο, ασφαλώς, ήταν η ασθένεια του χορογράφου Πετιπά (Marius Petipa), του οποίου η εντυπωσιακή χορογραφία είχε συντελέσει σε μεγάλο βαθμό στο θρίαμβο της Ωραίας Κοιμωμένης, δύο χρόνια νωρίτερα. Μερικοί είπαν πως η πρεμιέρα απέτυχε, ίσως, εξαιτίας της μητριαρχικής φιγούρας που έβγαινε μέσα από τη Νεραϊδοβασίλισσα.

 

[ΑΝΔΡΕΑΣ Κ.]

Δεν χορταινω να διαβαζω...:bravo: :bravo: :bravo:

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Re: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Πόσο «ειδικό» και ενημερωμένο ήταν τελικά το κοινό που παρακολουθούσε τις μουσικές παραστάσεις τις διάφορες εποχές από την Αναγέννηση και μετά.
Ήταν μέλη μιας κοινωνικής ελίτ με πολλές γνώσεις και μόνο;
Ήταν και απλοί λαϊκοί άνθρωποι που ήθελαν μόνο να διασκεδάσουν;
Ήταν προσβάσιμες οι μουσικές παραστάσεις από όλες τις κοινωνικές ομάδες;
Και πόσο συχνά δίνονταν αυτές οι μουσικές παραστάσεις;

Το κοινό ήταν και βαθιά ενημερωμένο, αλλά και λιγότερο έως άσχετοι. Οι πλούσιοι, που μπορούσαν να πληρώσουν ένα ακριβό εισιτήριο πήγαιναν κυρίως για επίδειξη (όπως και σήμερα), αλλά πολλοί ήταν καλοί γνώστες της μουσικής. Τα προβλήματα στις πρεμιέρες προκαλούσαν οι "κλάκες", όπως είχα αναφέρει σε παλαιότερο σχόλιο, ή το θέμα του έργου που προκαλούσε (όπως η Κάρμεν, μια γυναίκα που φλερτάριζε με τον έναν και με τον άλλο).

Ναι, υπήρχαν και απλοί άνθρωποι που πήγαιναν να διασκεδάσουν (Ιταλικές όπερες ή Γιόχαν Στράους στη Βιέννη). Μάλιστα, στη Βενετία οι ψαράδες της πόλης πήγαιναν συχνά στην όπερα (θέατρο La Fenice-Φοίνιξ) και την άλλη μέρα τραγουδούσαν τις ωραιότερες άριες στην ψαραγορά!

Teatro la Fenice, 1837

Οι παραστάσεις ήταν προσβάσιμες σε όλους, αλλά μερικές φορές το εισιτήριο ήταν ακριβό για τα χαμηλά στρώματα, έως απαγορευτικό. Άλλοτε, οι συναυλίες δίνονταν στα παλάτια των ευγενών, οι οποίοι πλήρωναν το κόστος και καλούσαν τους φίλους τους (επίσης ευγενείς ή εξέχοντες της κοινωνίας τους). Αυτές ήταν prive!

Οι παραστάσεις (συμφωνικής μουσικής ή όπερας) ήταν πολλές και συχνές σε όλες τις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Υπήρχαν όμως πολλές άλλες μικρότερες πόλεις με εξαιρετικά φεστιβάλ ή αίθουσες: Βενετία, Φλωρεντία, Μιλάνο, Σάλτσμπουργκ, Αμβούργο, Λιψία, Λυών κτλ.

 

[thvarveris]

Νίκο.
Έκανες παραπάνω μία αναφορά στην λογοκρισία. Ξέρουμε κάποια έργα που να δέχτηκαν τις «περιποιήσεις» τον λογοκριτών ή και των ίδιων των συνθετών για να βγουν τελικά στο κοινό;
Ήταν μόνο έργα όπερας και μπαλέτου ή και αμιγώς μουσικά έργα;
Τελικά στις μέρες μας έφτασαν με την πρώτη ή με την «περιποιημένη» έκδοση τους;

Επίσης θέλω να ρωτήσω για ποιους άλλους λόγους εκτός από ηθικούς (Κάρμεν) ένα έργο μπορούσε να μπει στο μάτι της λογοκρισίας.
Έχω διαβάσει για την δυσκολία με την οποία ο Μότσαρτ κατάφερε τελικά να ανεβάσει την όπερα του «Οι γάμοι του Φίγκαρο» λόγω του ότι θεωρήθηκε και λίγο αντιμοναρχικό.
Γράψε μας ότι νομίζεις για το θέμα.

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Re: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Νίκο.
Έκανες παραπάνω μία αναφορά στην λογοκρισία. Ξέρουμε κάποια έργα που να δέχτηκαν τις «περιποιήσεις» τον λογοκριτών ή και των ίδιων των συνθετών για να βγουν τελικά στο κοινό;
Ήταν μόνο έργα όπερας και μπαλέτου ή και αμιγώς μουσικά έργα;
Τελικά στις μέρες μας έφτασαν με την πρώτη ή με την «περιποιημένη» έκδοση τους;

Επίσης θέλω να ρωτήσω για ποιους άλλους λόγους εκτός από ηθικούς (Κάρμεν) ένα έργο μπορούσε να μπει στο μάτι της λογοκρισίας.
Έχω διαβάσει για την δυσκολία με την οποία ο Μότσαρτ κατάφερε τελικά να ανεβάσει την όπερα του «Οι γάμοι του Φίγκαρο» λόγω του ότι θεωρήθηκε και λίγο αντιμοναρχικό.
Γράψε μας ότι νομίζεις για το θέμα.

Η λογοκρισία ήταν ένα μεγάλο εμπόδιο, κυρίως στην Ιταλία, αλλά όχι μόνο. Επέβαλε πολλές φορές, εκτός των άλλων, και την αλλαγή των λιμπρέτων και των τίτλων στις όπερες, είτε για να παιχτούν σε άλλη πόλη από αυτήν που δόθηκε η πρεμιέρα τους, είτε για διάφορους άλλους λόγους.

Επειδή πολλές φορές θίγονταν οι μονάρχες –με τον έναν ή τον άλλον τρόπο- λογόκριναν έργα ή και συνθέτες. Ο Γιόχαν Στράους ο νεότερος στην αρχή εθεωρείτο αντίθετος των μοναρχών, έτσι ήταν σε δυσμένεια και εκτός παλατιών. Ο Μότσαρτ το ίδιο, για μια εποχή. Αργότερα, όμως, ο “Μαγικός Αυλός” έγινε δεκτός με ενθουσιασμό αν και είχε πολλούς τεκτονικούς συμβολισμούς, μιας και πολλοί ευγενείς ανήκαν στην ίδια Τεκτονική Στοά μ’ αυτόν.

Ο Βάγκνερ, για παράδειγμα εθεωρείτο επαναστάτης, αφού είχε κατέβει σε διαδήλωση στα οδοφράγματα της Δρέσδης. Έτσι εξορίστηκε στην Ελβετία και τα έργα του για ένα μεγάλο διάστημα δεν τα είχε δει στην πρεμιέρα τους. Τον “Λόενγκριν”, που ανέβηκε στη Βαϊμάρη το 1850 υπό τη διεύθυνση του Λιστ, έλεγε πως ήταν ο μόνος Γερμανός που δεν τον είχε δει! Τον είδε μετά από 11 χρόνια στη Βιέννη….

Εδώ αναφέρω τις ιταλικές όπερες που άλλαξαν τίτλους, γιατί έτσι το επέβαλε η λογοκρισία!
L’ Italiana in Algeri (Η Ιταλίδα στο Αλγέρι), Ροσίνι
Παίχτηκε στη Ρώμη ως “Il Naufragio Felice” (το Χαρούμενο Ναυάγιο) ή “L’ Inganno Felice” (η χαρούμενη απάτη). Κι αυτά έγιναν για να αποφευχθεί η λέξη “Ιταλίδα”, η οποία πιθανώς να ενέπνεε πατριωτικά αισθήματα για την πολυπόθητη τότε ένωση της Ιταλίας.

Norma, Μπελίνι
Έγινε La Forest d’ Irminsul (το Δάσος του Ιρμινσούλ). Η επίσημη αιτιολογία ήταν το ότι η λέξη Νόρμα εμφανιζόταν σε πολλά θρησκευτικά βιβλία και σήμαινε “κανόνας”.

Giovanna d’ Arco, Βέρντι
Μετονομάστηκε σε Orietta di Lesbo, επειδή το όνομα Giovanna εκνεύριζε τους κληρικούς, αφού τους θύμιζε την Πάπισσα!

I Vespri Siciliani (Σικελικός εσπερινός), Βέρντι
Αυθεντικός τίτλος στα Γαλλικά Les vêpres siciliennes. Το 1855 στο Teatro Regio και το 1856 στο Teatro Ducale, στην Πάρμα, αλλά και στη Σκάλα του Μιλάνου, ανέβηκε ως Giovanna di Guzman. Στη Νάπολη, δύο χρόνια αργότερα, παίχτηκε με τον τίτλο Batilde di Turenna, αλλά συναντάμε και τίτλους όπως Giovanna di Braganza, Giovanna di Sicilia, αλλά και Guglielmo Vellingrude.

I Puritani, Μπελίνι
Μετονομάστηκε σε Elvira e Walter, επειδή οι Πουριτανοί -ως Προτεστάντες- δεν μπορούσαν ούτε καν να αναφερθούν στο όνομά τους στο Βατικανό.
La Traviata, Βέρντι
Σε άλλες πόλεις ονομαζόταν Violetta, αποφεύγοντας την επίμαχη λέξη “Τραβιάτα”, η οποία -κατά κάποιον τρόπο- σήμαινε “πόρνη”.

Forza del Destino (Δύναμη του Πεπρωμένου), Βέρντι
Παρουσιάστηκε και ως Alvaro επειδή, κατά τους θεολόγους, το Πεπρωμένο δεν μπορεί να έχει δύναμη. Η μόνη δύναμη είναι το θέλημα του Θεού...

Rigoletto, Βέρντι
Ή Viscardello για άγνωστους λόγους. Ήταν η αγαπημένη όπερα του Βέρντι κι όταν αναφερόταν σ’ αυτή χρησιμοποιούσε τη φράση Il mio Rigoletto.

Lucrezia Borgia (Λουκρητία Βοργία), Ντονιτσέτι
Ο λογοκριτής για να αποτρέψει τις μνήμες να σκεφτούν τον Πάπα Αλέξανδρο Βοργία και το γιο του, Δούκα του Βαλεντίνο, μετονόμασε την όπερα σε Elisa di Fosco.

 

[thvarveris]

Ξέρουμε ότι πολλοί από τους συνθέτες της κλασσικής μουσικής ήταν επίσημοι μουσικοί (έμμισθοι υπάλληλοι) βασιλικών αυλών ή και άλλων ευγενών που πολλές φορές ήταν και αξιωματούχοι της εκκλησίας.

Ρωτάω λοιπόν κατά πόσο επηρέασαν ,προς το θετικό ή προς το αρνητικό, οι βασιλικοί και αυτοκρατορικοί οίκοι της εποχής αλλά και η εκκλησία την ανάπτυξη αλλά γενικά την πορεία της μουσικής στην Ευρώπη.

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Re: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Ξέρουμε ότι πολλοί από τους συνθέτες της κλασικής μουσικής ήταν επίσημοι μουσικοί (έμμισθοι υπάλληλοι) βασιλικών αυλών ή και άλλων ευγενών που πολλές φορές ήταν και αξιωματούχοι της εκκλησίας.

Ρωτάω λοιπόν κατά πόσο επηρέασαν,προς το θετικό ή προς το αρνητικό, οι βασιλικοί και αυτοκρατορικοί οίκοι της εποχής αλλά και η εκκλησία την ανάπτυξη αλλά γενικά την πορεία της μουσικής στην Ευρώπη.

Πράγματι οι συνθέτες και οι μουσικοί, από το 1600 ως το 1800 περίπου, ανήκαν στο υπηρετικό προσωπικό των Αυλών και φορούσαν λιβρέα. Εξαίρεση αποτελούσε ο Χάιντν. Αργότερα αυτό άλλαξε σιγά-σιγά. Βέβαια οι Αυλές των ευγενών ήταν αυτοί που είχαν την οικονομική άνεση να διατηρούν ορχήστρες και συνθέτες, άρα ήταν ένας χώρος παραγωγής μουσικής, καλώς ή κακώς.

Αλλοτε πάλι λειτουργούσαν ως χορηγοί, που κι αυτό είχε τα θετικά του. Π.χ. ο Μπετόβεν, ως νέος και ταλαντούχος συνθέτης, δεν μπορούσε να πληρώνει μια καλή ορχήστρα να παίζει τα έργα του. Σ αυτό βοηθήθηκε από τους ευγενείς χορηγούς του.

Δεύτερον, η Εκκλησία πλήρωνε ταλαντούχους συνθέτες, όπως ο Μπαχ, να γράφουν και να παίζουν τα έργα τους στα εκκλησιαστικά όργανα ή με ορχήστρες και χορωδίες στις κατά τόπους εκκλησίες. Βλέπετε, οι εκκλησίες ήταν πάντα πλούσιες. Ήταν κι αυτός ένας χώρος όπου έβρισκαν υποστήριξη μουσικοί και συνθέτες.

Κάπως έτσι ξεκίνησε και ο Μότσαρτ, μόνο που ήρθε σε ρήξη με τον αρχιεπίσκοπο του Σάλτσμπουργκ και πήρε των ομματιών του για τη Βιέννη, όπου βρήκε την υγειά του.

 

[thvarveris]

Επανέρχομαι σε ένα θέμα που έχουμε ασχοληθεί στο παρελθόν αλλά ένα πρόσφατό ερέθισμα μου γέννησε και κάποιες άλλες απορίες.
Αναφέρομαι στην αποδοκιμασία των καλλιτεχνών και ειδικά στην όπερα.

Παρακολούθησα χτες βράδυ 3/7/2007 στο Τρίτο πρόγραμμα, σε μία απευθείας μετάδοση της EBU από την Scala του Milano την πρεμιέρα της όπερας του Giuseppe Verdi , La Traviata.

Στο ρόλο της Violetta η Angela Gheorghiu στον ρόλο του Alfredo Germont ο Ramοn Vargas και στον ρόλο του πατέρα-Giorgio Germont ο Roberto Frontali.
Μαέστρος ο Lorin Maazel.

Μέχρι εδώ όλα καλά.

Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν οι έντονες αποδοκιμασίες του κοινού προς τον Roberto Frontali όσο και προς τον Lorin Maazel, όπως έλεγαν οι Ιταλοί σχολιαστές και αναμετάδιδε ο Έλληνας σχολιαστής. Ειδικά μετά το τέλος του γνωστού τραγουδιού που απευθύνεται ο πατέρας (Frontali) στον γιο (Vargas) οι αποδοκιμασίες ήταν εντονότατες και μεγάλης διάρκειας. Και πριν αρχίσει η τελευταία πράξη αποδοκιμάσθηκε και ο Lorin Maazel (όπως έλεγαν οι Ιταλοί).Ο τελευταίος μάλιστα δεν βγήκε στο τέλος του έργου στην καθιερωμένη παρουσίαση των συντελεστών του έργου προς το κοινό.

Η ερώτηση τώρα.
Έχοντας ως δεδομένο και ένα παρόμοιο περιστατικό που έλαβε χώρα στο ίδιο θέατρο τον 12/2006 (αποδοκιμασίες προς τον Roberto Alagna), ρωτάω αν οι τοπική ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε κοινού παίζει ρόλο στις εκδηλώσεις του προς τους καλλιτέχνες.
Δηλαδή οι Ιταλοί είναι πιο εκδηλωτικοί (και αρνητικά και θετικά) από άλλους λαούς στο θέμα; Συμβαίνουν τα ίδια και σε άλλες μουσικές σκηνές;
Υπάρχουν θέατρα που η «φωτιά» ανάβει πιο εύκολα από κάποια άλλα;
Νοιώθουν οι Ιταλοί ότι διαθέτουν κάποια παραπάνω δικαιώματα στην κριτική τους στον χώρο της όπερας, θεωρώντας την, προφανώς ένα εθνικό τους κεφάλαιο και θεωρούν τον εαυτό τους σαν κορωνίδα των θεατών όπερας;
Είναι συμβατός το 2007 αυτός ο τρόπος έκφρασης αποδοκιμασίας;


Προσωπικά ένοιωσα πολύ άσχημα και σαν ακροατής του ραδιοφώνου ακούγοντας τις αποδοκιμασίες!

 

[GabrielConnor]

Κύριε Κανελλοπουλε,

γνωρίζω εκ πείρας (πρώην μαντολινίστας) πώς ο Vivaldi έχει γράψει ένα έργο για μαντολίνο και ορχήστρα. Σε ΝΤΟ ματζόρε αν δεν με απατά η μνήμη μου. Γνωρίζετε μήπως κάτι ιδιαίτερο γύρω από τις συνθήκες που γράφτηκε αυτό το έργο; Ήταν παραγγελία και αν ναι από ποιόν;

Επίσης θα το εκτιμούσα αν δίνατε μια ενδεικτική λίστα έργων για μαντολίνο από γνωστούς συνθέτες "κλασσικής" ορχήστρας που παραστράτησαν και έγραψαν γι αυτό το παρεξηγημένο όργανο.

Ευχαριστώ!

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Re: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Επανέρχομαι σε ένα θέμα που έχουμε ασχοληθεί στο παρελθόν αλλά ένα πρόσφατό ερέθισμα μου γέννησε και κάποιες άλλες απορίες.
Αναφέρομαι στην αποδοκιμασία των καλλιτεχνών και ειδικά στην όπερα.
....
Έχοντας ως δεδομένο και ένα παρόμοιο περιστατικό που έλαβε χώρα στο ίδιο θέατρο τον 12/2006 (αποδοκιμασίες προς τον Roberto Alagna), ρωτάω αν οι τοπική ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε κοινού παίζει ρόλο στις εκδηλώσεις του προς τους καλλιτέχνες.
Δηλαδή οι Ιταλοί είναι πιο εκδηλωτικοί (και αρνητικά και θετικά) από άλλους λαούς στο θέμα; Συμβαίνουν τα ίδια και σε άλλες μουσικές σκηνές;
Υπάρχουν θέατρα που η «φωτιά» ανάβει πιο εύκολα από κάποια άλλα;
Νοιώθουν οι Ιταλοί ότι διαθέτουν κάποια παραπάνω δικαιώματα στην κριτική τους στον χώρο της όπερας, θεωρώντας την, προφανώς ένα εθνικό τους κεφάλαιο και θεωρούν τον εαυτό τους σαν κορωνίδα των θεατών όπερας;
Είναι συμβατός το 2007 αυτός ο τρόπος έκφρασης αποδοκιμασίας;

Προσωπικά ένοιωσα πολύ άσχημα και σαν ακροατής του ραδιοφώνου ακούγοντας τις αποδοκιμασίες!

Για την επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία στην όπερα και μη, έχω κάνει μια πολύ εκτενή αναφορά στο παρελθόν, εδώ στο ίδιο θέμα, όπου αναφέρω και κάποιους λόγους (κλάκα κτλ).

Για το συγκεκριμένο, είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται έντονα τελευταίως στη Σκάλα. Είναι ένα φαινόμενο ομαδικής κοινωνικής συμπεριφοράς: Επειδή δεν μας αρέσει ένας καλλιτεχνικός διευθυντής ή μαέστρος (ποια σοπράνο ή ποιον τενόρο επέλεξε) συμφωνούμε να πάμε και να τον αποδοκιμάσουμε μέσα στο θέατρο. Είναι μέχρι σήμερα γνωστοί οι "οργανωμένοι οπαδοί" της La Scala (κάτι σαν τους χούλιγκανς;;

Κατά την προσωπική μου άποψη δεν είναι αυτός συμβατός τρόπος έκφρασης στην εποχή μας. Αν δεν μας αρέσει το πρόσωπο και οι επιλογές του, απλώς δεν αγοράζουμε εισιτήριο και δεν πάμε στην τάδε όπερα. Δεν συμφωνώ με το "πάμε, αλλά να φωνάξουμε".

Βέβαια δεν αποκλείω το γεγονός ένας πρωταγωνιστής να κάνει "φάλτσο", να μην είναι καλά προετοιμασμένος, αλλά το βλέπω μάλλον απίθανο κάτι τέτοιο (εξάλλου δεν έχω προσωπική άποψη, αφού δεν άκουσα τη μετάδοση).

 

[N Kanellopoulos]

Απάντηση: Re: Απορίες σχετικά με την κλασική μουσική!

Κύριε Κανελλοπουλε,
γνωρίζω εκ πείρας (πρώην μαντολινίστας) πώς ο Vivaldi έχει γράψει ένα έργο για μαντολίνο και ορχήστρα. Σε ΝΤΟ ματζόρε αν δεν με απατά η μνήμη μου. Γνωρίζετε μήπως κάτι ιδιαίτερο γύρω από τις συνθήκες που γράφτηκε αυτό το έργο; Ήταν παραγγελία και αν ναι από ποιόν;

Επίσης θα το εκτιμούσα αν δίνατε μια ενδεικτική λίστα έργων για μαντολίνο από γνωστούς συνθέτες "κλασσικής" ορχήστρας που παραστράτησαν και έγραψαν γι αυτό το παρεξηγημένο όργανο.
Ευχαριστώ!

Κατ΄αρχάς μου έκανε εντύπωση το "παραστράτησαν"! Διακρίνω μια πικρία, και ως ένα βαθμό έχεις δίκιο, αλλά υπάρχουν συνθέτες που έγραψαν γι αυτό το όργανο (μέχρι και ο Χατζηδάκις έγραψε για μαντολίνο).

Ο Βιβάλντι έγραψε αρκετά έργα για το μαντολίνο. Μια αναζήτηση θα σου δείξει αρκετά,
http://www.amazon.com/s/ref=nb_ss_m...1&url=node=85&field-keywords=vivaldi+mandolin

Επίσης: www.youtube.com/watch?v=0xeUm2xDUd4

Όπως πιθανώς γνωρίζεις, δεν υπάρχουν πολλά βιογραφικά στοιχεία για τον Βιβάλντι, για το πού, πώς ή πότε έγραψε τα έργα του. Ειδικά τα εργογραφικά στοιχεία είναι λίγα, έτσι και εγώ δεν γνωρίζω κάτι για το συγκεκριμένο που ρωτάς.

Σχετικά με άλλους συνθέτες, πέραν του Βιβάλντι, δες στο International Mandolin Directory:
http://www.neilgladd.com/International.html

Για το μαντολίνο ως μουσικό όργανο, πολλά στοιχεία και φωτογραφίες είναι εδώ:
http://en.wikipedia.org/wiki/Mandolin